Vandaag gaat Echte Lijven van start, een campagne die reclamemakers, fotografen, ontwerpers en journalisten wil overtuigen om realistische lichamen en echte mensen te tonen. Als magazine met als motto fuck fake, ondersteunen we deze campagne met plezier. Want dit thema is niet zomaar een trend, vindt hoofdredactrice Jozefien, maar cruciaal voor ons zelfbeeld en onze toekomst.
Het beeld van hoe een vrouw eruit hoort te zien is de laatste decennia sterk veranderd. Twintig jaar geleden verschilde een model 8% in gewicht met een gewone vrouw. Vandaag is dat verschil 23%. Reken maar even uit: wanneer een gemiddelde vrouw ongeveer 67 kilo weegt, spreken we over modellen van 50 kilo.
We worden dagelijks met slanke, blanke modellen om de oren geslagen. De magerzucht die in de media gepropageerd wordt, is schadelijk voor ons zelfbeeld. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie vindt meer dan de helft van de 15-jarige meisjes zichzelf te dik. Meer dan tweederde van de vrouwen en meisjes wijt een laag zelfbeeld aan de druk van reclame en media om aan een onrealistisch schoonheidsideaal te moeten beantwoorden.
“20 jaar geleden verschilde een model 8% in gewicht met een gewone vrouw. Vandaag is dat verschil 23%.”
“Studies wijzen uit dat de heersende schoonheidsidealen normerend werken en dat zulke stereotiepe beelden een negatieve impact hebben op vrouwen en meisjes,” zegt Amazone vzw, die op vraag van Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets de campagne Echte Lijven lanceert. Meer dan vijftig bekende en minder bekende Belgische vrouwen en mannen schaarden zich achter dit idee en tonen een foto van ‘hun echte lijf’: zonder bewerkingen, photoshop of vertekenende filters, onder de hashtag #echtelijven en #vraiscorps.
Daarnaast werd er met hulp van enkele experts een brochure opgesteld met do’s & dont’s voor een gezondere beeldvorming. Ik was blij om hieraan mee te werken, want mensen willen wel de stereotiepen doorbreken, maar hoe pak je dat aan? Een paar tips:
Breek de mal
Vrouwen krijgen van jongs af aan te horen dat ze er eeuwig jong, slank en blank moeten uitzien om als ‘mooi’ gekwalificeerd te worden. Er zijn echter weinig vrouwen die aan dit specifieke schoonheidsideaal voldoen. Breek de mal open. Schoonheid beperkt zich niet tot maatje 36 of leeftijd 22. Veel mensen weten dit al, het is dus hartstikke vervelend dat dezelfde beelden steeds opnieuw herhaald worden, terwijl het publiek hunkert naar iets anders. Jezelf herkennen in een poster, advertentie of Instagramfoto, geeft je een gevoel van geruststelling en aanvaarding. Zoek als beeldredacteur dus een half uurtje langer tussen de stockbeelden en neem geen genoegen met het zoveelste 13-in-een-dozijn-model.
Extra tip: pak niet uit met je diversiteit. Noem je magazine niet ‘XL-editie’ omdat er een curvy model op de cover staat. Daarmee benadruk je enkel dat het model afwijkt van de norm. Op de covers van onze Charlie bookzines stonden al vrouwen en mannen in alle kleuren en maten. Daar hoeft helemaal niet over getoeterd te worden, dit is hoe mensen eruit zien.
Go easy on the photoshop
Stop met het retoucheren van elke imperfectie! Met een toverstafje verwijder je in een mum van tijd elke rimpel, porie en huidplooi. Maar daarmee ook alle menselijkheid. Toon een beetje lef en laat die cellulite op dat been staan. “Maar schoonheidsidealen hebben toch altijd al bestaan”, hoor je soms wel eens zeggen. Inderdaad, en daar is ook niets mis mee. Het verschil met vandaag is dat mensen vroeger veel minder geconfronteerd werden met ideaalbeelden, terwijl we er nu door overspoeld worden. Een mens krijgt elke dag 400 tot 600 advertenties te zien. De mensen in die advertenties zijn gefotoshopt: hun rimpels weggewerkt, hun tailles versmald, hun benen verlengd, hun tanden gebleekt. Omdat de technieken die gebruikt worden zo goed zijn dat je niet kunt zien dat er geknoeid is met de beelden, zijn we ze als normaal gaan beschouwen, als norm waaraan we moeten voldoen. Terwijl zulke mensen niet eens bestaan in real life. We spiegelen ons dus aan een onbestaand beeld. En kijken naar ons eigen lijf als onvolmaakt en niet goed genoeg. Met alle gevolgen van dien voor je zelfbeeld.
Te veel photoshoppen wordt gelukkig steeds meer afgestraft. Klanten zijn mondiger dan ooit en zullen hun ongenoegen uiten op sociale media, kijk maar naar wat er gebeurde toen Studio 100 Marthe wat te hard airbrushte. Don’t be a dick, laat mensen zichzelf zijn.
Wees divers achter de schermen
Een evenwichtige campagne begint bij een evenwichtig team. Wil je diversiteit in beeld brengen, begin dan met zelf divers te zijn. Op onze redactie werken vrouwen en mannen van 18 tot 48 jaar, in alle maten, van allerlei afkomst en van verschillende geaardheid. Vanzelfsprekend zijn we dus attenter als het gaat om inclusieve beeldvorming. Meer zelfs: doordat onze medewerkers zo verschillend zijn, komen er tijdens brainstorms onderwerpen naar boven die je op een slanke, blanke, hetero redactie niet te horen zou krijgen. Je gaat met een open blik kijken naar racisme, fatshaming of de vooroordelen tegenover homo’s. Mensen van kleur zouden niet enkel in je fichebak moeten zitten met ‘mensen met een migratie-achtergrond’, maar gewoon naast je op kantoor, waar ze mee ideeën en campagnes uitdenken. It’s as simple as that.
Benadruk niet enkel het uiterlijk
We moeten niet enkel ons beeld van hoe vrouwen en mannen eruit horen te zien veranderen, maar ook welke rollen ze aannemen. Onderzoek wijst uit dat van alle mensen die in de media (in kranten, op televisie, in magazines) aan het woord en in beeld komen, slechts 24% een vrouw is. Deze vrouwen worden bovendien vaak getoond in zorgende rollen of in een seksuele context. Onderzoek bij de UA wijst uit dat de rollenpatronen die vandaag in reclames gebruikt worden, nog grotendeels dezelfde zijn als in de jaren vijftig: de man gaat uit werken, de vrouw wast de vuile voetbalkleren van de kinderen. Terwijl er vandaag meer hoogopgeleide vrouwen dan mannen afstuderen… Uit het Global Media Monitoring report blijkt dan weer dat vrouwen vaak gekaderd worden vanuit hun rol in het gezin, in plaats van hun beroep. Doe dat niet. Zeg ‘Tine, boekhoudster’ en niet ‘Tine, moeder van twee’.
“De focus moet verschuiven van het uiterlijk naar competenties.”
Meisjes groeien op met het idee dat hun uiterlijk hun belangrijkste troef is. Dat verlaagt hun kansen op succes in hun verdere leven. De focus moet verschuiven van het uiterlijk naar competenties. Toon dus wat vaker een vrouwelijke wetenschapster of IT’er en laat meer mannen aan het woord als het gaat over ouderschap. Dit zijn dingen die we systematisch doen bij Charlie en volgens mij een deel van ons succes zijn. Mensen passen vandaag niet meer in de hokjes van 50 jaar geleden en zijn op zoek naar realistische rolmodellen die overeenkomen met de huidige tijdsgeest.
Dit zijn maar enkele van de tips die aan bod komen in de brochure, maar er is nog een lange weg te gaan. Een gezondere beeldvorming vereist vooral een gigantische mindshift. De problemen met de onrealistische schoonheidsidealen zijn namelijk structurele problemen: mode-ontwerpers leren ontwerpen op rechte paspoppen zonder borsten of billen. De collectiesamples die ze uitlenen aan modemagazines worden enkel gemaakt in maatje 34-36. Dat zorgt ervoor dat magazines wel hyperslanke modellen MOETEN boeken voor hun modeshoots. (Toen we onze oma-ondergoed shoot deden, was La Fille d’O het enige lingeriemerk dat ons stuks in XL wilde uitlenen, bij andere merken moesten we ondergoed aankopen zodat onze modellen L en XL erin zouden passen.) Zo houdt de mode-industrie magerzucht in stand.
“Cosmeticaproducenten verzinnen kwaaltjes, om hun oplossing te verkopen.”
Veel magazines zijn bovendien afhankelijk van advertentie-inkomsten. Voor adverteerders is het belangrijk om een ideaalbeeld naar voren te schuiven, zodat mensen producten kunnen kopen die hen dichter bij een slank lijf, een rimpelloze huid of een haarloos lichaam zullen brengen. Het gaat zelfs verder dan dat: cosmeticaproducenten verzinnen ‘kwaaltjes’, om hun ‘oplossing’ te verkopen. 100 jaar geleden was cellulite bijvoorbeeld nog volledig normaal en geen ‘aandoening’. Totdat iemand vrouwen begon wijs te maken dat ze dit moesten verwijderen met anti-cellulitecrème (wat trouwens niet kan). Kassa kassa.
Kijk, ik begrijp het wel. Reclamemakers en mode-ontwerpers willen mensen laten dromen. Maar die droom is voor veel mensen intussen een nachtmerrie geworden. Alle onrealistische beelden die we dagelijks te zien krijgen, staan in de weg van een goed zelfbeeld. Een gezond lijf zou een geschenk moeten zijn, nu zijn complexen over je lijf onze basistoestand geworden. Iedereen vindt wel iets aan zijn of haar lichaam om onzeker over te zijn. Vooral vrouwen worden van jongs af aan verteld dat ze nooit goed genoeg zijn. Het continue gevoel van onzekerheid en minderwaardigheid houdt hen tegen om hun ambities waar te maken.
“Breek de hokjes open die men je probeert op te dringen. Laat dat filtertje wat vaker achterwege.”
Genoeg daarmee. Ik hoop van harte dat de campagne Echte Lijven voor een moment van inzicht zorgt bij redacties, mode-ontwerpers en reclamemakers. Laat de ondertekening van deze campagne dus geen eenmalig moment van windowdressing zijn, maar het begin van een échte, structurele verandering.
En willen de merken en magazines toch niet mee, dan doen we het zelf wel. Spreek merken aan die mensen uitsluiten op basis van leeftijd, maat, afkomst of geaardheid. Breek de hokjes open die men je probeert op te dringen. Gebruik je eigen Instagramaccount om beelden te tonen die niet bewerkt zijn. Laat dat filtertje wat vaker achterwege. Concentreer je wat meer op je competenties in plaats van je uiterlijk en waardeer mensen op basis van wat ze kunnen en weten in plaats van hoe ze eruit zien. Want we zijn het godverdomme waard.
11 reacties
Echte lijven worden hier gepresenteerd als mollige of dikke lijven. Alle lijven zijn echte lijven !
Bovendien is er een gevaar dat charlie stapt in ewat tegenwoordig de “dikkerdjes-agenda” heet: volgens de Wereldgezondheidsorganisatie en zoals we allemaal weten is overgewicht hét voornaamste gezondheidsprobleem wereldwijd, en de voornaamste risicofactor voor diabetes, kankers en gewrichtsproblemen. Tonen van lijven met een BMI van boven de 25 , zou eigenlijk gepaard moeten gaan met een waarschuwing.
Geen wonder dat overgewicht epidemisch om zich heen grijpt ( zie WHO), als dat allemaal vrolijk toegedekt wordt – maar diegene die toedekken, zijn voor mijn part mee verantwoordelijk voor gezondheidsproblemen later !
Ik tel in het artikel meer afbeeldingen van slanke mensen dan van niet-slanke mensen. En toch beweer je dat dikke lijven een voorkeursbehandeling krijgen? Zoals ik het lees, gaat het vooral om een realistischere representatie van hoe mensen eruit zien. Een maat 42 heeft bijvoorbeeld meestal een “gezond” BMI (hoewel je BMI niet alles zegt), maar wordt vaak voorgesteld als lelijk en niet goed genoeg. Veel modellen hebben een BMI onder de 18 maar worden voorgesteld als mooi en ideaal. Moet daar dan ook een waarschuwing bij volgens jou? Overgewicht heeft echt wel andere oorzaken dan het tonen van volslanke lijven. Idem voor ondergewicht.
P.S. Ik was niet op de laatste dikkerdjesvergadering en kreeg dus geen memo over onze agenda. Maar wees gerust, voorlopig hebben we nog geen plannen om de wereld over te nemen.
Er bestaan wel degelijk waarschuwingen en zelfs verboden voor het tonen van (te) magere modellen !
Hetzelfde bestaat (vreemd genoeg) echter niet voor modellen met overgewicht. Overgewicht is volgens de Wereldgezondheidsorganisatie nochtans een immens groter probleem, dat epidemisch toeneemt.
Er is dus véél en véél meer reden om bij tonen van personen met overgewicht, maatregelen te nemen, of minstens waarschuwingen mee te geven.
Waar blijven de campagnes om iets te doen aan overgewicht – inclusief het promoten van beelden van mensen met sportieve lichamen ?? Veel anders dan de zoveelste excuses om vooral niets te ondernemen , lees ik niet. Wie aan dat soort stilzwijgen deelneemt, heeft vierkant
lak aan volksgezondheid, in het bijzonder van kinderen en jongvolwassenen.
http://www.standaard.be/cnt/dmf20150506_01666105
De Nederlandse naaktfotograaf Rem Vandenbosch (schrijf ik dat juist?) fotografeerde in zijn project A Muse a day een jaar aan een stuk elke dag een andere vrouw kunstzinnig naakt. Vrouwen van 18 tot 80, in alle vormen en maten, in een rolstoel, … Gewoon een doorsnee van wat er aan vrouwen bestaat, verschillende afkomsten,… Het boek komt in september uit. Misschien iets voor charliemag om hierover te schrijven?
Dag Jozefien, dank je voor je reactie. Toch nog even 1 kanttekening: ik besef dat de campagne idd om meer draait dan enkel je kledingmaat en op zich juich ik ieder initiatief dat die onmogelijke perfectie doorprikt toe. Alleen vind ik het jammer dat om dat te bereiken, een ander type lichaam wordt bekritiseerd. Als je spreekt over graatmager, onrealistisch en het gewicht van een model verschilt 23% van een “gewone” vrouw, voel ik me als vrouw met dat lichaamstype op een heel negatieve manier geviseerd, en dat lijkt me net niet de bedoeling van deze campagne. Dat was het enige punt dat ik wou maken.
Volledig akkoord met Liese,
Deze oproep dreigt te verglijden in een “wij willen dat een maatje 42 het nieuwe schoonheidsideaal wordt” in plaats van “toon echte lijven”. Een gemiste kans en een al even foute boodschap.
Het heeft me 28 jaar gekost om mijn lichaam te aanvaarden zoals het was, “niet vrouwelijk genoeg”, “niet aantrekkelijk”, “zou die anorexia hebben?”, “oei ik ben bang dat ik u ga breken”, en het ergste: “uw BMI is 17,5 dus er moét wel iets mis zijn met u”.
Gelukkig ben ik geen 22 meer en zie ik er niet uit als een model, anders liep ik nu met een driedubbel complex rond 😉
Bedankt voor je reactie Maryam, daar gaat het inderdaad om.
Hoi Mieke, ik vind het jammer dat je dat erin leest, ik zie dat echter nergens staan. We roepen op voor diversiteit in alle maten, kleuren en leeftijden, voor minder gebruik van Photoshop enz. Op de beelden in het artikel zie je telkens slanke én volslanke modellen. Nergens wordt er opgeroepen om maat 42 tot hét nieuwe schoonheidsideaal te bombarderen. Er wordt enkel om meer representatie gevraagd van andere lichamen. Want het is een feit dat maatje 34-36 als enige schoonheidsideaal naar voren geschoven wordt. Er is een structurele discriminatie van andere dan slanke lichamen in de mode- en in de reclamesector. Studies wijzen uit dat dit eetstoornissen in de hand werkt en aan het zelfbeeld van heel wat niet-slanke vrouwen vreet. Dit aankaarten is niet hetzelfde als zeggen dat slanke mensen er niet mogen zijn.
Wel jammer dat ook deze oproep om meer echtheid op zijn beurt een bepaald type viseert. Ik heb zelf zo’n “graatmager” en “onrealistisch” lijf (jawel, een maatje 34/36 bestaat ook in het echte leven), maar ook ik ben er niet gelukkig mee en zou met alle plezier van de wereld wat meer rondingen hebben. Om dan te lezen dat mijn lichaam niet “echt” zou zijn, is niet bepaald een boost voor het zelfvertrouwen (en daar is het hier toch net om te doen, niet?).
Begrijp ik volkomen. Wat duidelijk naar voren moet komen is niet per se hoe lijven zouden moeten zijn, of ze echt zijn of wat dan ook, maar dat het gaat om lijven die in de media gebombardeerd worden tot “echt” (hoewel ze dr allerlei softwareprogramma’s bewerkt zijn, idd vaak ook ronder gemaakt op de juiste plekken)en “zo en niet anders” worden verklaard. Voor mij gaat het over de druk van de media, de designers,..die bepaalde dingen vragen/eisen en daardoor aan vrouwen en mannen niet de vrijheid geven te zijn wie ze zijn..
Hoi Liese, de campagne ‘viseert’ geen enkel lichaam, het kaart enkel aan dat er een oververtegenwoordiging is van ultra-slanke, blanke en jonge lichamen als het gaat over schoonheid. Vragen om meer diversiteit, om het tonen van andere lijven, is niet hetzelfde als het afwijzen van magere mensen.
Jij leest ‘wij willen enkel volle lichamen zien’ of ‘volle lichamen zijn echter/beter’, wat ik wil zeggen is ‘volle lichamen zijn ook lichamen’ en toont dit ook. Niet meer dan dat. En voller kan je vervangen door ‘ouder’, ‘gekleurd’ enzovoort. Want de campagne gaat verder dan maat alleen.
Niets beter voor je zelfbeeld dan ploegsport (ik heb jarenlang gevolleybald). In de kleedkamer kom je echte lijven tegen en merk je dat er heel veel verschillende soorten schoonheid zijn.