Vandaag, 21 februari, is het Internationale Moedertaaldag. Deze dag werd door UNESCO in het leven geroepen om taalkundige en culturele diversiteit en meertaligheid te vieren. Onze wereld is maar liefst zo’n 6.900 talen rijk, en in ons kleine landje alleen al worden meer dan 120 verschillende talen gesproken. En het aantal mensen met een andere moedertaal in Vlaanderen zal blijven stijgen: volgens Kind & Gezin had bijna 25% van de kinderen geboren in 2011 niet het Nederlands als moedertaal.
Internationale Moedertaaldag draait om de schoonheid van taaldiversiteit, maar ook om bewustmaking: taal is een wapen en een rijkdom, maar kan ook een onderdrukkingsmiddel zijn. De talen die je wel of niet spreekt kunnen een troef of een grote hindernis zijn. Over de hele wereld zijn er bevolkingsgroepen die omwille van hun moedertaal gediscrimineerd worden of met een achterstand aan het leven beginnen.
Daarnaast zijn er wereldwijd ook meer dan 2.000 talen die in meer of mindere mate ‘bedreigd’ zijn. Talen waarvan het gebruik niet gestimuleerd wordt, waarin niet onderwezen wordt of die consequent als inferieur worden beschouwd ten opzichte van een standaardtaal lopen het risico om uit te sterven.
Geen enkele twee talen, hoe hard ze ook op elkaar lijken, zijn ooit zo gelijkaardig dat ze dezelfde sociale realiteit uitdrukken.
Geen enkele twee talen, hoe hard ze ook op elkaar lijken, zijn ooit zo gelijkaardig dat ze dezelfde sociale realiteit uitdrukken, zei taalkundige Edward Sapir al. Elke taal op zich vertegenwoordigt dus een cultuur, een traditie en een wereldbeeld dat, al is het minimaal, verschilt van alle andere talen ter wereld. Onvertaalbare woorden zijn daar een mooie concrete uiting van: sommige woorden zijn nu eenmaal niet in een woord in het Nederlands te vatten.
Wij vroegen aan zes lieve mensen met een andere moedertaal of tweede taal om een onvertaalbaar woord uit hun taal aan ons uit te leggen. Bekijk hieronder hoe je je moet gedragen in een Iraanse winkel, wat te veel truffel met je doet en hoe brood écht hoort te zijn. Bedankt aan Alice, Farah, Farid, Martena, Menno en Nora om hun (soms best moeilijk) woord zo zorgvuldig uit te kiezen en uit te leggen.
Farah is Belgische met Berberse roots en vertelt wat ’tnawies’ is.
Farid is Belg met Iraanse roots en verklaart het concept van ’taarof’ voor ons.
Martena is Zwitserse en legt het woord ‘chöschtig’ uit.
Menno is half Nederlands half Nicaraguaans en verklaart het begrip ‘casa ajena’ voor ons.
Nora is Belgische met Albanees-Kosovaarse roots en legt ons de begroeting ’tungjatjeta’ uit.
Schrijf je reactie