Interview

“Voor een kind is er simpelweg geen plaats in ons leven”

Bewust kinderloos: Ann (51) en Alex (57)

“Voor een kind is er simpelweg geen plaats in ons leven”

Trouwen, een huis bouwen en een gezinnetje stichten, voor de gemiddelde Vlaming was dat altijd het recept voor een gelukkig leven. But the times they are a-changin’: uit een onderzoek van de VUB blijkt dat één op de acht Belgen tussen 25 en 35 jaar er bewust voor kiest om geen kinderen te hebben. Charlie sprak met enkele kinderloze koppels en singles over hun keuze, hun ergernissen en hun angsten.

Reizen en avontuur zitten Ann (51) en Alex (57) in het bloed. Als expats hebben ze samen zowat heel de wereld rondgereisd. Sinds een paar jaar wonen ze terug in België, maar eigenlijk begint het alweer te kriebelen om weer weg te zijn. Een kind past niet in hun plaatje.

“Als we binnen de drie jaar nog niet naar het buitenland waren vertrokken, zouden we een huis bouwen, kindjes maken.”

“De reismicrobe hebben we te pakken gekregen toen Alex twee jaar naar Amerika vertrok om zijn studies af te maken”, steekt Ann van wal. “Alex en ik waren toen nog maar een paar maanden samen. We spreken over de jaren tachtig, dus wij schreven één keer per week een brief naar elkaar, en met het geld dat ik bij elkaar spaarde, belde ik hem af en toe vanuit een telefooncel, op een uur dat hij meestal nog lag te slapen.”

Dat werden jullie wellicht snel beu.
Ann: “Toen Alex met Kerstmis in België op bezoek was, vroeg hij of ik niet mee met hem naar Amerika wou. Dat moest hij geen twee keer vragen! Ik zat in mijn laatste jaar vertaler-tolk, en droomde ervan om in het buitenland te gaan wonen. In de zomer zijn we getrouwd en ben ik met hem meegereisd.

Alex: “Toen mijn studies in Amerika afgrond waren en we terug naar België kwamen, hebben we al snel beslist dat we hier niet wilden blijven. Ons doel was om zo snel mogelijk terug in het buitenland te gaan wonen.”

Ann: “We hadden onszelf een deadline opgelegd: als we binnen de drie jaar nog niet naar het buitenland waren vertrokken, zouden we doen wat de meeste Belgen doen: een huis bouwen, kindjes maken, alles erop en eraan.”

Maar daar zaten jullie niet echt op te wachten.
Ann: “Helemaal niet. De opluchting was dan ook groot toen Alex na tweeënhalf jaar de kans kreeg om in Colombia te gaan werken.”

Geen evidente bestemming voor een koppel twintigers in die tijd.
Ann: “Het was daar gevaarlijk. Wij zijn in Bogota aangekomen drie maanden voor ze Pablo Escobar hebben neergeknald. Maar voor ons was dat één groot avontuur. Een gezin stichten, dat was wel het laatste waar wij aan dachten. Ik merkte dat we altijd maar excuses aan het zoeken waren om toch maar niet aan kinderen te moeten beginnen, terwijl het bij de meeste koppels andersom is.”

Was het leven in Zuid-Amerika niet erg gericht op het klassieke gezin?
Ann: “Een kind wordt daar, zoals op vele andere plaatsen, inderdaad vaak beschouwd als een bindmiddel voor het huwelijk. Toen de secretaresse van Alex hoorde dat we geen kinderen hadden, kon ik haar zo zien denken: “Wat is er in godsnaam mis in dat huwelijk?” Een andere vrouw zei zelfs rechtuit: “Je zal toch niet te lang moeten wachten met kinderen maken, anders zal je man je niet graag blijven zien.” Tja, als mijn man me zo al niet graag ziet, zal hij mij ook niet graag zien als we een kind hebben, hoor. (lacht)

“De meeste expats in onze vriendenkring hebben wél met hun kinderen de wereld rondgereisd.”

Alex: “Er is een mooi Vlaams gezegde dat veel te weinig gebruikt wordt: “Kinderkak is huwelijkslijm”. Dat is volgens mij nog vaak de realiteit, koppels die een kind krijgen als een soort pleister op een wonde. Maar wij komen eigenlijk zo goed overeen dat we nooit de drang hebben gehad om onze relatie te bezegelen met een kind. Wij hebben geen kinderkak nodig.”

Hebben jullie dat ooit echt met elkaar besproken?
Ann: “Eigenlijk niet, dat is vanzelf zo gegroeid. Go with the flow, dat is altijd ons motto geweest. Rond mijn zesendertigste, toen we weer even in België woonden, heb ik me wel eens afgevraagd of ik geen spijt zou hebben van onze beslissing als we later eenzaam op onze kamer in het bejaardentehuis zouden zitten. Maar het zou wel heel egoïstisch van ons zijn om alleen daarvoor kinderen op de wereld te zetten. Even later zijn we naar China en daarna naar de VS verhuisd en is die vraag weer naar de achtergrond verdwenen.”

De wereld rondreizen met een kind zagen jullie niet zitten.
Ann: “Een kind zou ons beperkt hebben in onze keuzes, denk ik. Eens ze in de puberteit komen en een vriendenkring en een lief hebben, kan je niet zomaar alles achterlaten. Pas op, de meeste expats in onze vriendenkring hebben wél met hun kinderen de wereld rondgereisd en die kinderen hebben een mooie internationale opvoeding gekregen. Maar ik had het er persoonlijk wat moeilijk mee om kinderen te verplichten om regelmatig te moeten verhuizen.”

Alex: “Een kind is een enorme verantwoordelijkheid, en als je ervoor kiest om ze te hebben, moet je hun opvoeding ook serieus nemen. Veel mensen gaan daar te licht over, vind ik.”

Ann: “Ik ken een koppel dat onder sociale druk een kind heeft gekregen. Ze zijn absoluut niet rijp voor het ouderschap, en ze maken de ene opvoedkundige fout na de andere. Dat zorgt voor veel conflicten in hun relatie. Als kinderloze buitenstaander merk je zoiets snel op. Wie weet zouden ze gelukkiger zijn als ze kinderloos waren gebleven…”

Hoe zat het bij jullie met die sociale druk?
Alex: “Wij hadden daar veel minder last van, omdat wij in het buitenland zaten. Internet, smartphones, Facetime en Skype bestonden in die beginjaren nog niet, dus wij hadden vrij weinig contact met onze familie. Als we op bezoek waren in België, vroegen ze wel eens wanneer wij er aan zouden beginnen, maar voor de rest leidden wij ons eigen leven.”

“Mijn ouders hebben nooit onder stoelen of banken gestoken dat ze graag kleinkinderen wilden.”

Ann: “Mijn ouders hebben nooit onder stoelen of banken gestoken dat ze graag kleinkinderen wilden. Ik ben enig kind, dus het moest wel van mij komen. Maar ze wilden ook dat ik gelukkig was en zagen wel in dat een kind niet in dat plaatje paste. Trouwens, een kleinkind dat ze maar één of twee keer per jaar zagen, dat hoefde voor hen niet echt. En kijk, ze waren zelfs een beetje opgelucht van zodra ze zagen hoe vaak hun vrienden moesten inspringen voor hun kleinkinderen. Eigenlijk hebben wij hen heel wat extra vrije tijd gegund. En misschien ook heel wat leed bespaard.” (lacht)

Binnenkort naderen jullie zelf de pensioengerechtigde leeftijd.
Ann: “Veel van onze leeftijdsgenoten kijken al uit naar hun pensioen. Alex zou in principe binnen een paar jaar op pensioen kunnen gaan, maar dat kunnen wij ons echt niet voorstellen, wij zijn nog te actief. Dat is anders bij mensen die een gezin hebben en al twintig jaar hetzelfde beroep uitoefenen, merk ik. Die routine zou ons echt niet liggen.”

Alex: “Als het leven een rivier is, komen de meeste mensen op een bepaald moment in een poel terecht. Ze bouwen een huis en stichten een gezin, en het leven stagneert een beetje. Bij ons is dat nooit zo geweest. Vanaf het moment dat wij getrouwd zijn, is die rivier voortdurend blijven stromen. Sinds een aantal jaar wonen we terug in België, maar de kans bestaat dat we binnen een paar jaar weer weg zijn.”

Denk je dat mensen met kinderen soms jaloers zijn op jullie leven?
Ann: “Dat denk ik wel. Wij hebben enorm veel kansen gekregen die de meeste gezinnen niet krijgen. Het is enorm verrijkend geweest om een wereld te zien ver buiten het beschermde België.

“Als ik ooit alleen kom te staan, sluit ik me wel bij verenigingen aan.”

Omdat we geen kinderen hadden, hebben we altijd kunnen reizen en verhuizen zonder dat we met iemand rekening moesten houden. Van die vrijheid hebben we altijd enorm genoten. Ook financieel hebben wij het waarschijnlijk wat gemakkelijker gehad dan leeftijdsgenoten die wel kinderen hebben. Ik merkte dat sommigen het daar wel eens moeilijk mee hadden. “Jullie kunnen zich nogal wat permitteren”, hoorde ik dan. Maar als je aan kinderen begint, wéét je toch dat je er voor hen moet zijn en dat ze veel geld kosten. Draag daar dan ook de gevolgen van.”

Wat met de vraag die je jezelf op je zesendertigste stelde, over wie er voor jullie gaat zorgen als jullie oud zijn?
Ann: “Daar maak ik me nu geen zorgen meer over. Ik heb me altijd en overal moeten aanpassen. Als ik ooit alleen kom te staan, sluit ik me wel bij verenigingen aan, en als ik ooit in een bejaardentehuis terechtkom, zal ik daar wel vrienden maken. Ik heb nooit anders geweten.”

Alex: “Ik hoop dat onze oude dag niet te lang duurt, dat we ons jong kunnen voelen tot ons negentigste en daarna doodvallen. Maar eigenlijk zijn wij ons niet zo bewust van de tijd en onze eigen leeftijd. Kinderen zijn een kalender, hé. Je ziet ze opgroeien en van zodra ze volwassen zijn, denk je: nu moet ik op pensioen, en nu moet ik me gaan gedragen als een oma of een opa. Wij hebben die kalender niet. En we zouden het niet anders willen.”

Lees ook het verhaal van high school sweethearts Shana (31) en Yannick (31)
En het verhaal van Veronique (42), freelance journalist en single
Foto: Istock

Schrijf je reactie

Hille is een vat vol tegenstrijdigheden. Een dromer, maar ook een tikkeltje pessimistisch. Een introverte eenzaat die tegelijkertijd nooit een uitnodiging voor een feestje afslaat. Punctueel en perfectionistisch, maar soms ook hopeloos nonchalant. Diep vanbinnen nog een klein meisje, dat soms de pijn van heel de wereld op haar schouders draagt. Ze houdt van konijntjes, zonsondergangen, haar gealfabetiseerde platencollectie en schrijven.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen