Column

Wat is het verschil tussen een expat en een migrant?

Wat is het verschil tussen een expat en een migrant?

Onlangs ben ik verhuisd naar Londen. Mijn sociaal leven staat nog niet helemaal op punt, wat me de kans geeft uitgebreid te filosoferen over verscheidene levensvragen. Waarom zie je nooit babyduiven? Waarom hebben sommigen mensen krullen? Wat is het verschil tussen een expat en een migrant?

Het jaar is 1999. Nog geen tien jaar geleden was Mongolië een communistische eenpartijstaat. De economie plukt voorlopig nog niet de vruchten van het kapitalisme. Het gaat allemaal wat trager dan verwacht. Tarkhan en Erhi, een ingenieur en een dokter, willen hun kinderen een betere toekomst geven door naar Europa te verhuizen. Via via belanden ze in België. Tien jaar later leer ik hun dochters Arunzaya en Sarangerel kennen.

Henri verhuisde in de jaren ’80 naar Antwerpen. Omdat hij in Congo een uitmuntend student was, bood België hem een studiebeurs aan. Je weet wel, we hebben een “band” met Congo en boden sommigen studiebeurzen aan, enigszins om de gevolgen van die “band” goed te maken – tegelijkertijd weigeren we nog altijd Leopold II-standbeelden te verwijderen en -straten te hernoemen. Dat terzijde. Hij vertrok dus naar België waar hij uiteindelijk succesvol afstudeerde en een gezin stichtte. Zijn dochter, Sandrine, is nu een van mijn beste vriendinnen.

“Wie van ons is nu de expat? Ik, Karim, Henri, of Tarkhan en Erhi? En wie is dan de migrant?”

Vorig jaar kwam Karim naar Antwerpen. Ik leerde hem via via kennen. Hij komt uit een welvarende familie in Tunesië. Hij moest eigenlijk niet verhuizen, maar hij wou graag een buitenlandse stage op zijn cv – dat verhoogt de jobkansen. Hij blijft hier voor een jaar. Dan gaat hij terug naar zijn geboorteland, tenzij hij iemand ontmoet natuurlijk.

Ik ben vorige maand naar Londen verhuisd. Net als Karim moest ik niet verhuizen: er is werk voor mij in België. Maar wie zegt er nu nee tegen Londen? Ik kon het in ieder geval niet. Volgens de officiële planning blijf ik hier een jaar, tenzij ik iemand ontmoet natuurlijk.

Wie van ons is nu de expat? Ik, Karim, Henri, of Tarkhan en Erhi? En wie is dan de migrant? Mijn overpeinzingen gaven me niet meteen een antwoord. Volgens het Oxford woordenboek – zie mij inburgeren in Londen – is een expat simpelweg iemand die niet in zijn geboorteland woont. Dan zijn we allemaal expats. Een migrant is dan weer iemand die naar het buitenland verhuist om betere levensomstandigheden te vinden. In dat geval vind ik dat enkel het Mongools gezin gemigreerd is: Henri kreeg immers een beurs aangeboden, Karim en ik gaan (hoogstwaarschijnlijk) terug naar het geboorteland.

Maar neem een kijkje op Google of in de media en mijn redenering klopt niet meer. Het beeld dat we dan krijgen, is dat van een rijke, Westerse, witte expat tegenover dat van een arme, niet-Westerse, niet-(zo-)witte migrant. De expat is de rijke westerling die voor de Europese Unie of de Verenigde Naties in het buitenland (tijdelijk) gaat werken. Die met het vliegtuig verhuist. De migrant is de arme vluchteling die wandelend of per bootje verhuist, en waarvan we eerst verbaasd waren dat die een iPhone kon hebben.

 

“De term ‘migrant’ komt snel nogal minachtend over,” vindt mijn kersverse Britse huisgenote Tanvi. Ook in het Engels is het onderscheid tussen ‘migrant’ en ‘expat’ niet helemaal duidelijk. Behalve dan dat ook in het Engels de expat (meestal) wit is. Nu Brexit een hot topic is in de Britse media, lijkt de term ‘expat’ zelfs enkel nog gereserveerd voor Europeanen die wonen en werken in het Verenigd Koninkrijk. Als Europeanen in het Verenigd Koninkrijk zich – vanwege de Brexit – als een migrant behandeld voelen is dat zelfs nieuws op The Guardian.

“Eerlijk gezegd voel ik me noch een expat, noch een migrant.”

Waarom wordt er eigenlijk überhaupt een verschil gemaakt tussen een migrant en een expat? Eerlijk gezegd voel ik me noch een expat, noch een migrant. Ik voel me vooral een ‘ik heb nog geen zin om te settelen maar wel om naar het buitenland te verhuizen’-twintiger. Een ‘als ik Engels blijf spreken, gaan mensen misschien denken dat ik Brits ben’-naïeveling. Een ‘Wat?! 5 euro voor een pintje?’-toerist in Londen die er toevallig ook werkt.

De vraag over de babyduiven is ondertussen al beantwoord. De vraag over de krullen ook. Met de laatste zit ik nog even in mijn hoofd – en dan vooral: waarom is de stereotiepe expat wit?

Ik heb nog een jaar om het uit te vinden – of langer natuurlijk, als ik iemand ontmoet.

Foto’s boven: Istock

Schrijf je reactie

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen