In de gevangenis van Merksplas bekijkt een jury van gevangenen alle competitiefilms van het MOOOV Filmfestival. Ze debatteren over de films en reiken hun eigen prijs uit: de Behind The Scenes Award. Het is zowel een cinefiel als een sociaal project: de juryleden laten hun stem horen aan elkaar en aan de buitenwereld. Arkasha Keysers leidt dit project in goede banen. Hier schrijft ze over wat er binnen die vier muren gebeurt. Foto’s: Griet Hendrickx
‘Het is vreselijk hoe blanken naar zwarten kijken’, zegt Tony voor de film begint. De Nederlander begint over de zwartepietenkwestie in zijn thuisland. Zwarte pieten maken hem pisnijdig. Het gesprek krijgt een andere wending. De kans om hem verder uit te vragen, krijg ik niet.
‘Van waar ben jij eigenlijk afkomstig?’ vraagt Steven aan Tony terwijl de film al speelt. ‘Van Congo’, antwoordt die droogjes. Steven bloeit op. ‘Mijn moeder is daar geboren! In Shikapa!’ Tony rondt meteen af. ‘Ik ken het daar niet. Ik ben opgegroeid in Amsterdam.’
Hope, de film van vandaag, kan niet actueler zijn. Twee Afrikaanse vluchtelingen doorkruisen het continent in de hoop de grote oversteek naar Europa te maken. Ze zien daarbij bloed, zweet, tranen en vooral heel veel woestijnzand. Na weken doorreizen, belanden ze in Marokko, van waaruit ze Spanje hopen te bereiken met de boot.
Afrika is het rijkste armste continent.
Wie de actualiteit volgt, moet deze film gezien hebben. Het verhaal geeft een menselijk gezicht aan steriele termen als ‘bootvluchteling’, ‘immigrant’ en ‘illegaal’. Hoofdpersonage en Kameroener Léonard wordt willens nillens opgezadeld met Hope, een meisje uit Nigeria. Na harde tijden volgt verliefdheid, een mooie vrijscène evenzeer. ‘Niet kijken, hé Victor!’, grapt Sadek tegen de casanova van onze groep. Victor fronst. ‘Ik ben wel wat meer gewoon, zenne.’
Hope
Sadek kan tijdens de nabespreking zijn verontwaardiging niet verstoppen.‘Afrika is het rijkste armste continent’, zegt hij raak. ‘Europeanen zouden een eer en geweten hebben, maar we gaan alles koloniseren. Is dat nu beschaving? Iemand zijn rijkdom afpakken?’ Dat de plak in Afrika nu door de Chinezen wordt gezwaaid, gooit iemand in de groep. Iedereen is akkoord dat China daardoor werk creëert voor de plaatselijke bevolking, maar dat het mes snijdt langs twee kanten. Want wie gaat er met de opbrengst aan de haal?
‘Deze filmmaker is bijzonder moedig’, vindt Alfred, ‘want over dit thema is al zoveel geschreven en gezegd. Eigenlijk is het gewoon triest dat hier nog een film over moet worden gemaakt. Dit verhaal is al decennia aan de gang. En iedereen kijkt weg. De hele wereld heeft er schuld aan.’
Eén voor één zijn ze ervan overtuigd dat racisme nooit zal verdwijnen.
‘De treurnis op het gezicht van die Nigeriaanse vrouw vind ik heel herkenbaar’, gaat Alfred verder. Ik trek een wenkbrauw op. ‘Ken jij zoveel Nigeriaanse vrouwen dan?’ Zijn uitspraak was een aanleiding voor wat hij ons eigenlijk vertellen wil. Alfred heeft een Nigeriaanse adoptiedochter.
Voor Vlado gaat dit verhaal in de eerste plaats over racisme. We zien zwarten uit Kameroen samenspannen tegen verstekelingen uit andere landen, hoewel ze eigenlijk in hetzelfde schuitje zitten. ‘Racisme is overal. Je hebt ook steden en zelfs dorpen die elkaar niet kunnen hebben’, gaat Steven verder. Op de vraag of ze denken dat racisme ooit de wereld kan worden uitgeholpen, is de jury weinig positief. Eén voor één zijn ze ervan overtuigd dat racisme nooit zal verdwijnen. En toch. De titel van de film doet leven.
Meer info: www.mooov.be
Foto’s: Griet Hendrickx
Schrijf je reactie