In juli en augustus wisselen hoofdredactrice Jozefien Daelemans en Chef Redactie Anouk Torbeyns elkaar wekelijks af in een nieuwe reeks zomercolumns. Deze week: Anouk, die als notoir Disneyfan de recente diversiteitsontwikkelingen in het Disneylandschap beschouwt. Foto: Sarah Van Looy
Begin deze maand kondigde Disney aan dat de negentienjarige Halle Bailey de rol van Ariël zal vertolken in de live action remake van The Little Mermaid. De backlash op die aankondiging liet niet lang op zich wachten. Uit sommige online reacties leerde ik dat het casten van een zwarte acteur/zangeres blijkbaar een soort cultural appropriation is tegenover roodharige mensen. Al snel doken er getuigenissen op van rosse vrouwen die vertelden “dat ze écht geen racisten zijn”, maar wel aangaven hoe belangrijk Ariël was als ros rolmodel en dat een zwarte jonge vrouw die rol dus onmogelijk kon vertolken. Ariël moet en zal rood haar hebben. Anders is het niets minder dan euh rossisme!
Toen Beyoncé vorige week haar nieuwste videoclip Spirit op de wereld losliet, leek het wel alsof ze de aanklachten omtrent de nieuwe Ariël had gehoord én meteen wist te pareren. In de clip schitteren namelijk tal van zwarte vrouwen met glanzende rode manen, dochtertje Blue Ivy incluis. De song is trouwens onderdeel van de soundtrack van The Lion King, die andere live action remake die momenteel in de zalen te zien is.
Bij The Lion King was het blijkbaar veel evidenter dat zwarte acteurs de stemmen van het dierenrijk vertolkten. Omdat de Leeuwenkoning zich in Afrika afspeelt? De oceaan golft met het protest van menig, witte persoon – die hard Disneyfan of latente racist? – blijkbaar enkel in gebieden waar witte mensen wonen. Diep In De Zee gelden er volgens hen ook geografische en etnisch-culturele breuklijnen die gerespecteerd dienen te worden waardoor een Ariël met een donkere huidskleur uit den boze is.
“Met deze nieuwe reeks blockbusters groeien kinderen vandaag op met een ander wereld- én zelfbeeld.”
Alle kritiek daargelaten, is het weliswaar nog maar de vraag hoe blij we nu écht moeten zijn met al die donkere Disneyprinsessen die opduiken in de remakes. Begrijp me niet verkeerd: representation matters. Zwarte personen die eens de held of mooie prinses mogen zijn in plaats van de slechterik: graag! Met deze nieuwe reeks blockbusters groeien kinderen vandaag op met een ander wereld- én zelfbeeld.
Dat die inhaalbeweging in 2019 trouwens nog steeds broodnodig is, bewees eerder deze week nog een opvallend animatiefilmpje dat inmiddels, weliswaar onder grote druk, weer is verwijderd van YouTube. In de tekenfilm wordt de witte prinses Dina geplaagd door een vloek waardoor ze haar schoonheid zal verliezen. Eens vervloekt blijkt dat ze niet per se haar schoonheid heeft verloren, ze is gewoon veranderd in een zwarte prinses met bruine krullen. De makers suggereren er ondubbelzinnig mee dat donkere mensen lelijk zijn. Om zulke bullshit tegen te gaan, heb je meer live action zwarte Disneyprinsessen nodig dan dat er al Disneyklassiekers werden gemaakt.
En toch ben ik niet onverdeeld enthousiast over Disney’s recente diversiteitsgolf. Beyoncé en co mogen opdraven om fotorealistische CGI-dieren hun stem te verlenen, maar daarbij komt er geen enkele persoon met Afrikaanse roots in beeld. En hoe je het ook draait of keert, de kleine zeemeermin is en blijft gewoon ne vis. In 2009 pakte Disney uit met de allereerste zwarte, Afro-Amerikaanse prinses in The Princess And The Frog. Niet onbelangrijk: de twee zwarte protagonisten zijn het grootste deel van de film in een kikker veranderd. Ligt het aan mij of cast Disney enkel zwarte acteurs om dieren te vertolken?
“Ligt het aan mij of cast Disney enkel zwarte acteurs om dieren te vertolken?”
Bovendien was De Prinses en de Kikker geen nieuw verhaal, maar gebaseerd op een eeuwenoud sprookje. En ook de vele Disney-remakes zijn de ene keer al wat meer dan de andere een exacte kopie van de originele tekenfilm. Ook al zweert Disney de verhalen te vertalen naar de huidige tijdsgeest, alles bij elkaar brengt het toch weinig nieuws onder de zon.
Disney speelt met de weinig vernieuwende verhalen in live action vorm eerder op veilig en kiest de gemakkelijkste weg naar representatie en diversiteit. Je bestaande personages quasi letterlijk inkleuren is een, nu ja, weinig kleurrijke en verrijkende diversiteit. Het is louter meer van hetzelfde, maar dan toevallig met een ander kleurtje. Vergeet ook niet dat Disney je met onder meer Aladdin en Mulan jarenlang zogezegd liet kennismaken met culturen en landen van over de hele wereld, maar dat het die culturen vooral belichtte vanuit een westers – in het geval van The Jungle Book en Pocahontas zelfs koloniaal – perspectief.
De CGI-techniek laat de kassa duchtig rinkelen en dus zal Disney met zijn live actions remakes nog lang niet aan het einde van zijn Latijn zijn. Maar zolang er niet voldoende plaats wordt gemaakt voor diverse verhalen en vernieuwende narratieven die eens vanuit een ander, niet-westers, cultureel perspectief worden verteld, kunnen we niet spreken van echte representatie en een verreikende verrijking van het Disneylandschap. Voorlopig hou ik mijn diversiteitsbonuspunten dus nog even bij.
Schrijf je reactie