Hoofdredactrice Jozefien ontmoette Véronique Bockstal voor de eerste keer vier jaar geleden, toen ze haar interviewde voor de reeks BAAS. Intussen heeft Véronique niet stilgezeten. Onderneemsters verlossen van groeiremmers is de rode draad doorheen alles wat ze voor hen doet. “Ik zag een cry for help.”
In 2017 verkocht je je bedrijf dat je samen met je partner Lieve Van Limbergen oprichtte en moest je je leven een nieuwe wending geven. Toch kon je het thema vrouwelijk ondernemerschap niet loslaten.
“Klopt. Na de verkoop van ons bedrijf en door onze eigen ervaring als onderneemsters, bleef ik geïntrigeerd door onze struggles en die van andere vrouwelijke ondernemers. Ik wou weten of waar wij tegenaan liepen, of wat er hier speelde ook in andere landen voorkwam. Ik ging me erin verdiepen en dacht, waarom deel ik wat ik lees niet met andere vrouwelijke ondernemers? Ze kunnen er maar iets aan hebben. Ik heb toen een besloten Facebookgroep aangemaakt, waarin binnen de kortste keren meer dan 250 vrouwen zaten. Nu zijn we met bijna 700. Ik volg nauwgezet op wat er hier en in het buitenland gebeurt op vlak van vrouwelijk ondernemerschap, en dat deel ik graag met onderneemsters in België. Voorlopig is het enkel een online community, maar het kan nog alle kanten op.”
En nu ben je ook met de Female Founders Academy aan de hogeschool UCLL gestart. Wat is dat precies?
“Vanaf 24 september gaat het acceleratorprogramma van de Female Founders Academy van start aan de UCLL in Diepenbeek. Het is een programma, specifiek gericht op en exclusief voor vrouwelijke (co-)founders die in de ‘dead zone’ zitten. Dat is de fase waarin je bedrijf tussen 100.000 en 300.000 euro omzet draait, je nog alleen of met een klein team werkt, en in geval van een start-up nog steeds in die chaotische opstartfase zit. Je hebt nooit tijd genoeg, en in plaats van CEO ben je manusje van alles. Chief Everything Officer, noem ik het. Als je wil doorgroeien, moet je hier uit geraken. Eigenlijk komt het erop neer dat je op een meer gestructureerde manier en losgekoppeld van jezelf moet proberen te groeien. Als je je bedrijf blijft beperken tot jezelf, is dat niet mogelijk. Dan blijf je steken in een lifestyle business, waar je weliswaar een basisinkomen kan uithalen, maar waar je geen echt bedrijf met medewerkers uit kan laten bloeien.”
“Vrouwelijke ondernemers botsen op drempels waar mannelijke ondernemers minder tegenaan lopen.”
Waarom is zo’n programma specifiek nodig voor vrouwen?
“Dat is een goeie vraag. Ik krijg die reactie regelmatig, zowel van mannen als van vrouwen. Ik ben heel erg pro diversiteit in een bedrijf. Hoe meer diversiteit qua gender, afkomst, religie en geaardheid in een bedrijf, hoe beter, want dat is de wereld waarin je zaken moet doen. Maar de doorsnee vrouwelijke ondernemer kampt met drempels waar de doorsnee mannelijke ondernemer minder over struikelt. Vrouwen zijn in het algemeen geneigd om op het gebied van de groei van hun bedrijf minder snel te gaan. Ze werven minder snel mensen aan en gaan minder snel op zoek naar financiële zuurstof. Ze blijven vaak langer hangen in het perfectioneren van hun product en dienst, terwijl mannen daar doorgaans vlotter schakelen. Mannen zijn over het algemeen geneigd er volledig voor te gaan wanneer het voor zestig procent goed zit. Zij zien de problemen achteraf wel komen. Vrouwen willen eerder de problemen vermijden, en gaan hun product zo perfect mogelijk proberen krijgen vooraleer ze de markt in trekken, promotie beginnen te voeren etc. Maar dat remt een groei af.
Hoe komt dat?
“Er wordt vaak gezegd dat vrouwen risico-avers en zorgzamer zijn van nature. Intussen tonen studies aan dat het feit dat je risico’s neemt vooral gebonden is aan omstandigheden. Als je als man of vrouw de enige kostwinner bent en je hebt drie kinderen, dan ga je niet gemakkelijk springen, want je hebt een aantal financiële verplichtingen. Of wanneer je als werknemer in een bepaalde comfortzone zit en je verdient een bepaald loon, is het niet altijd makkelijk om dat op te geven. Het gaat dus vooral om omstandigheden, veel meer dan om je geslacht.
Je mag uiteraard niet veralgemenen, want er zijn onderneemsters die er vanaf het begin volledig voor gaan en mannen die veel voorzichtiger te werk gaan. En er zijn sowieso meer gelijkenissen dan verschillen tussen mannen en vrouwen op het vlak van ondernemen. Toch spreken de cijfers voor zich: vrouwen groeien minder snel dan hun mannelijke tegenhangers, terwijl ze anderzijds wel beter presteren eens ze stappen naar groei zetten. Waar ik met het acceleratorprogramma ver van weg wil blijven, is de softe kant van de zaak “Je hebt niet genoeg vertrouwen als vrouw, je bent te onzeker om te ondernemen.” Dat ondervind ik helemaal niet. Vrouwelijke ondernemers hebben evenveel ambitie, bezieling, passie, competenties en kennis. Dat is het probleem niet.”
“Good luck als je een app die je menstruatiecyclus trackt, gaat pitchen voor een panel mannelijke investeerders.”
Welke omstandigheden remmen vrouwelijke ondernemers af?
“Als je wil groeien, heb je mensen en middelen nodig. In de investor panels waar bedrijven hun idee of product pitchen, zitten nog steeds overwegend mannen. In het buitenland is dat stilaan aan het veranderen en ontstaan er initiatieven die bewust aandacht en geld veil hebben voor female founders. In België heb je sinds kort We Are Jane, het investeringsfonds van Conny Vandendriessche die haar eerste close heeft gedaan op 47 miljoen euro. Er is een absolute nood aan gemengde investeerdersgroepen om meer geld richting vrouwelijke ondernemers te krijgen. Je moet als investeerder toch enige voeling hebben met wat de ondernemer voor je wil verkopen. Als jij Charlie Magazine moet gaan uitleggen aan een all male panel kruipt er veel meer energie in het overtuigen van de geldverschaffers van de nood aan zo’n magazine, ten koste van de rest van je verhaal. Je vertrekt dus met een achterstand. Als niemand in het panel de nood aan jouw product begrijpt of voelt, dan wordt het lastig.
‘Femtech’ is nu bijvoorbeeld in. Dat zijn technologische producten voor vrouwen en hun gezondheid, bijvoorbeeld om je menstruatiecyclus op te volgen via een app. Maar begin daar maar eens over te praten tegenover een rij mannelijke investeerders. Ik kan me inbeelden dat ze zoiets hebben van: “Moet je daar nu ook al een app voor hebben?” En dan wordt het moeilijk om geld los te weken. Op die manier blijft er veel geld op tafel liggen en wordt een aanzienlijk deel van de ondernemerspopulatie benadeeld.
“Wanneer vrouwelijke ondernemers pitchen bij investeerders, krijgen ze vaak andere vragen dan mannen.”
Een ander struikelblok is het feit dat vrouwen anders worden behandeld. Uit een recente studie van Dana Kanze aan de Columbia Business School blijkt dat wanneer vrouwelijke ondernemers hun business presenteren aan investeerders, ze vaak andere vragen krijgen dan mannen. Bij mannen wordt meer gekeken naar opportuniteiten, terwijl bij vrouwen wordt gekeken naar risico’s. Identiek dezelfde eigenschappen worden bij mannen gepercipieerd als ambitieus en bij vrouwen als arrogant. Onlangs werd ik gecontacteerd door een tech-onderneemster die probeert in te breken in netwerkevents in haar sector. Haar directe aanpak wanneer ze mannen benadert, wordt bestempeld als te arrogant. Directheid en ambitie krijgen bij meisjes en vrouwen negatieve connotaties. Dat moet eruit. Maar dat is een lang proces.”
Vrouwelijke ondernemers hebben dus een ruggesteun nodig. Is dat de enige reden waarom je het programma enkel aan vrouwen aanbiedt?
“Nee, er zijn nog andere redenen. Toen ik zelf ondernemer was, merkte ik dat Lieve en ik meer over onze problemen praatten dan over onze successen. Als je mannen en vrouwen samen zet, in een workshop of seminarie, dan trekken vrouwen zich bovendien makkelijker terug. Mannen gaan zich minder snel kwetsbaar opstellen, doen langer alsof alles goed gaat, waardoor vrouwen onder de indruk raken en niet durven zeggen wat hun probleem is. Ik hoor van de deelneemsters aan het programma dat ze die window dressing beu zijn en op zoek zijn naar de uitwisseling van echte ervaringen. Daarom wil ik voorlopig enkel vrouwen samenbrengen, om sneller opening te krijgen. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. We zijn allemaal ambitieus, we willen groeien en we zoeken naar handvaten om dat mogelijk te maken.
We hebben het gehad over de pitfalls voor vrouwelijke ondernemers. Maar zijn er ook voordelen?
“Waar vrouwen doorgaans in excelleren, is de inleving in de andere kant van de tafel, in de klant. De aandacht voor gevoeligheden of nuance. Bij hen gaat er doorgaans meer denkwerk vooraf aan wat ze doen. Dat is ook niet slecht. Alleen mag je daar niet te lang in blijven hangen. Ik neem altijd het voorbeeld van Conny Vandendriessche die Accent startte samen met een mannelijke founder. Hij gaf voortdurend plankgas en zij stond altijd op de rem. Ze vonden elkaar ergens in het midden. Was hij alleen gegaan, was hij knal tegen een muur aangereden. Was zij alleen gegaan, dan was het bedrijf nooit zo groot geworden. Het succes ligt ongetwijfeld in die complementariteit.”
“Als ondernemer moet je voortdurend beslissingen nemen op basis van onvolledige informatie.”
Wat heb je zelf geleerd als ondernemer?
“Ondernemen is één van de onzekerste dingen die je kan doen. Want je weet nooit wat er zal komen. Ik herinner me dat Lieve en ik ’s ochtends onze dag planden, en ik continu het gevoel had van: “Ik kan het niet, dat ondernemen.” Het leek alsof ik altijd verkeerde beslissingen nam en het nooit goed uitdraaide. Nu weet ik dat de meeste ondernemers het vaak lastig hebben om knopen door te hakken. Als ondernemer moet je voortdurend beslissingen nemen op basis van onvolledige informatie. Bovendien verandert je situatie zodanig snel dat wat vandaag een normale logische beslissing lijkt, de week erop helemaal verkeerd lijkt.”
Nog een laatste tip voor vrouwelijke ondernemers?
“Om het even over een softe boeg te gooien. Hoe eerlijker je bent in je contacten met iemand anders, hoe makkelijker je vertrouwen krijgt. We moeten als onderneemsters niet de mannelijke eigenschappen in onszelf uitvergroten en de vrouwelijke verstoppen om er te geraken. We moeten geen lange broek dragen in plaats van een minirok. We moeten ons voordoen zoals we zijn. Veel ligt in je eigen houding. Hoe close blijf je bij jezelf? Ik ben er al lang van afgestapt om mezelf aan te passen aan anderen. Ik ben wie ik ben. So be it. En je kan ook niet iedereens vriend zijn. “Don’t comprimise yourself”, zei Janis Joplin al. “You’re all you’ve got.”
Schrijf je reactie