Opinie

“Kunnen we nog van mening verschillen zonder elkaar de huid vol te schelden?”

“Kunnen we nog van mening verschillen zonder elkaar de huid vol te schelden?”

De voorbije dagen stond het internet in rep en roer door een afbeelding in de nieuwste Suske en Wiske strip. Eerst omdat er blote borsten te zien waren, maar al gauw verschoof het gespreksonderwerp van de dag naar de lippen van de man die naar de borsten keek. Redactrice Dalilla zag hierin niet een gezicht van een Afrikaanse man, maar dat van een dier of een aap. Omdat ze niet in verontwaardiging wilde blijven hangen, deed ze een oproep aan alle creatieve mensen om een Afrikaanse man te tekenen die op een mens leek en niet op een dier.

De oproep werd honderden keren gedeeld en de tekeningen stroomden binnen (je kan de hele reeks hier bekijken). Zelfs de Vlaamse Kunst Databank deed mee.

Maar daar bleef het niet bij. Want op de actie van Dalilla kwam uiteraard ook reactie, in de vorm van een enorme golf haatcomments en zelfs bedreigingen.

Nu kan je anno 2017 wel wat weerwind verwachten als je je in de publieke arena uitspreekt, maar het lijkt alsof een groot deel van onze maatschappij de gave is verloren om beheerst en beschaafd te reageren. Een kleine bloemlezing van de modder die werd gegooid.

“Het lijkt alsof een groot deel van onze maatschappij de gave is verloren om beheerst en beschaafd te reageren.”

“Tja, onze zwartjes hebben nu eenmaal lange tenen. Een afrikaans negertje heeft nu eenmaal dikke lippen. Zo tekende Hergé hen destijds ook, en niemand gaf er aanstoot aan.”

“Alweer een idiote linkse troela die haar vijf minuutjes aandacht kreeg… Het lijf van de negerin lijkt me ook veel te slank. Een 50kg erbij lijkt me realistischer.”

“Een dikke negerlul is dan plots geen probleem meer” (vergezeld van een foto van een witte en zwarte piemel) 

“Blijf van waar dat je komt en al dat gezever ga je dan niet tegen komen, als het daar allemaal juist is blijft daar en dan moet je hier niet klagen dan, lach er mee en zijt content met wat wij jullie geven waar dat je in Afrikaanse streken niks krijgt, ga dan weer naar ginder en geniet van al jullie misserie dan!!!!!!”

“Is het niet een keertje tijd dat jij je mond dichtsnoert want dit is te gek voor woorden!!!!!!!!!!!!!!!!! Zo zal je ook wel tegen negerzoenen zijn he? Misselijkmakend ben je gatverdammme!!!!!”

“Hebben negers geen apenlippen?????”

Kijk, niet iedereen hoeft het met elkaar eens te zijn. We hoeven niet allemaal in een kringetje te gaan zitten, handjes vast te houden en Kumbaya te zingen. Liefst niet eigenlijk.

“Je kan je bij racisme misschien niets voorstellen, maar je kan ook eens proberen luisteren.”

Uit een goede discussie kan ook inzicht en wederzijds begrip voortkomen. Hell, zelfs op onze redactie was niet iedereen het eens over de cartoon. Sommigen redactrices begrepen Dalilla’s verontwaardiging niet helemaal. Maar dat werd op een rustige manier besproken. Met volzinnen, argumenten en zelfs interpunctie. Stel je voor!

Daarop kon Dalilla uitleggen dat zo’n tekening meer betekent dan enkel die paar lijntjes. Omdat door de eeuwen heen mannen en vrouwen met Afrikaanse roots vergeleken werden met apen, oerwoudgeluiden te horen kregen tijdens sportwedstrijden, en met bananen belaagd werden, ligt dit soort prenten extra gevoelig voor veel zwarte mensen. Je kan je daar misschien niets bij voorstellen of vinden dat ze overdrijven (omdat je zelf zoiets nog nooit gezien of gehoord hebt), maar je kan ook proberen om te luisteren en te begrijpen waar dit vandaan komt. En nadenken over wat je eraan kan doen, zodat iedereen zich gewaardeerd kan voelen in onze samenleving.

En zelfs als jij dan nog de hele zaak te politiek correct of overdreven vindt, kan je dat op andere manieren uiten dan getier, gescheld en online dreigementen. Of via amateuristische fotoshopexperimenten. Want plaatjes als deze werden lustig gedeeld door boze mensen.

Een screenshot van redactrice Dalilla, gefotoshopt en gepost op Facebook door Alain van den Vos

Mijn zoon zat toevallig naast me toen ik een van deze pareltjes te zien kreeg. Zonder weet te hebben van enige context, riep hij verbaasd: “Mama, dat kan toch niet? Da’s super racistisch! Hebben volwassenen dit gedaan?”

Mijn zoon hangt nochtans uren rond op Youtube, waar er met vanalles en nog wat gelachen wordt. Maar dit vond hij er zwaar over. En terecht.

Dus moest ik aan mijn elfjarige zoon uitleggen dat volwassenen in sommige gevallen niet verder geëvolueerd zijn dan driftige kleuters met een toetsenbord als wapen. Dat sommige volwassen mensen, die het goeie voorbeeld zouden moeten geven, de gave zijn verloren (of nooit hebben gehad) om van mening te verschillen zonder iemand de huid vol te schelden.

“De keren dat ik online uitgemaakt werd voor “irritant kutwijf” maakten me alleen maar strijdvaardiger.”

Het kan nochtans anders. In de school van mijn zoon eindigt de week altijd met een klasmeeting. Tijdens de week kunnen kinderen in een boek opschrijven wat er goed ging en wat er fout liep. Kinderen kunnen elkaar een pluim geven wanneer ze iets positiefs deden voor elkaar of een donderwolk tekenen wanneer er conflicten waren. Elke vrijdagnamiddag wordt het boek erbij gehaald en worden problemen uitgepraat en opgelost. Het gaat over pestgedrag, vechtpartijen of kleine dingen als bijnamen die de kinderen elkaar geven, maar die niet altijd geapprecieerd worden. En dat werkt prima zo. Problemen uitpraten is echt niet zo moeilijk, al lijkt dat wel zo wanneer je je Facebook of Twitterfeed opendoet.

Nochtans helpt schelden de zaak echt niet vooruit. De keren dat ik online uitgemaakt werd voor “irritant kutwijf” maakten me alleen maar strijdvaardiger. En Dalilla gaat haar standpunt heus niet bijschaven omdat ze “kutneger” genoemd wordt. Integendeel.

Hierin moet ik de criticasters wel gelijk geven: de tekening op zich was niet voldoende om meteen “RACISME!” te roepen. Maar de backlash met honderden haatcomments is dat wel. Deze hele hetze ging over veel meer dan de dikke lippen van de zwarte man in de nieuwe Suske en Wiske. De backlash toont immers hoe diepgeworteld en ingeburgerd alledaags racisme vandaag nog steeds is. Hoe het woord “neger” nog te pas en te onpas gebruikt wordt en mensen zelfs boos worden als je hen vertelt dat dit anno 2017 echt geen goed idee meer is. Hoe witte mensen zo ontzettend bang zijn dat er hen vanalles “wordt afgepakt”, terwijl zij de meeste privileges bezitten van iedereen, zonder het zelf te beseffen. Witte mensen kunnen bijvoorbeeld een appartement huren zonder  100 keer afgewezen te worden vanwege hun huidskleur, ze kunnen een vliegtuig nemen zonder telkens uit de rij gehaald te worden om gefouilleerd te worden, zij kunnen op straat een banaan eten zonder bang te zijn dat iemand aapgeluiden zal maken.

“Ik heb soms even veel schrik van geradicaliseerde witte mannen online die steeds agressiever en onmenselijker worden.”

Maar je moet het begrijpen, hoor ik dan vaak. “Die mensen zijn bang om hun cultuur te verliezen.” Ik wil gerust begrip opbrengen voor hen, maar niet als dit eenrichtingsverkeer is. Want het lijkt soms of er meer begrip is voor witte mensen die ’s nachts doodsbedreigingen liggen rondsturen dan voor zwarte mensen die aangeven dat ze het niet fijn vinden hoe ze worden afgebeeld.

Het is dringend tijd dat we hierover beginnen praten, over dit soort radicalisering. Iedereen heeft een mening over radicaliserende jongeren in Molenbeek en daarover moeten we inderdaad waakzaam blijven. Maar persoonlijk heb ik soms even veel schrik van geradicaliseerde witte mannen online die steeds agressiever en onmenselijker worden. Het wordt tijd dat we dit ook serieus beginnen nemen en er paal en perk aan stellen.

Want hoe we met elkaar praten online, vormt onze cultuur. Die cultuur waarop we zo trots zijn en waarvan we niet willen dat die wordt “afgepakt”. We zijn geëvolueerd naar een cultuur waarin online schelden het nieuwe normaal is. De luidste roepers bepalen vandaag de toon van het gesprek.

Wanneer kinderen feilloos aanvoelen dat er iets niet door de beugel kan en zij op een constructieve manier problemen kunnen uitpraten, mogen we dit dan niet van volwassenen ook verwachten?

Illustratie: Istock

Schrijf je reactie

4 reacties
  • Magaly says:

    Ik sta hier zo hard volledig achter. En toch ben ik een bangerik, want ik reageer liever niet dan zo’n reacties over mezelf te moeten lezen. Enkel op Charlie kan dat naar mijn gevoel op een veilige manier.

    Ik snap het gewoon ook niet, zelfs al ga je uiteindelijk uiteen zonder compromis (agree to disagree), dan nog heb je iets bijgeleerd als je met genuanceerde argumenten komt. De krochten van internetfora jagen me vaak schrik aan, en ik laat die te vaak regeren.

  • dieter says:

    “persoonlijk heb ik soms even veel schrik van geradicaliseerde witte mannen online”
    Ik begrijp wat je bedoelt, al is het bij mij niet beperkt tot mannen, of online mensen. Ik verbleek soms van wat ik lees op mijn feed.

  • Romy says:

    Bedankt hiervoor <3 Dit is zo zo zo waar. Misschien moet ik zelf toch iets vaker in de pen kruipen om wat tegenwicht te bieden. Groetjes van een niet zo luide roeper.

  • Regine says:

    Bedankt Jozefien om dit zo duidelijk te stellen. Ik hoop voor Charlie Magazine op enkel positieve reacties.

Jozefien was in een vorig leven art-director bij de vrouwenbladen en is nu kapitein van het Charlie-schip. Haar stokpaardjes zijn gendergelijkheid, beeldvorming in de media en het opvoeden van twee luidruchtige jongens.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen