Column

Mejuffrouw me niet!

Mejuffrouw me niet!

Geen gejongeheer, mannen zijn automatisch een meneer. Het kan toch niet waar zijn dat vrouwen anno 2016 nog steeds moeten aangeven of ze een ‘mevrouw’ of ‘mejuffrouw’ zijn?

Ik had onlangs weer eens beet. In mijn brievenbus zat post met de titulatuur ‘mej.’. Nee, ik ben geen verzamelaar van antieke postkaarten. Dit schrijven was recent opgesteld door mijn energieleverancier.

Naar aanleiding van die mejuffrouw-brief, vroeg ik aan een vriend hoe hij zou reageren als zijn energiebedrijf hem met ‘jongeheer’ aanschreef. Hij proestte het uit van het lachen. ‘Ik zou verward zijn… en zelfs even denken dat die brief aan de bewoner van mijn onderbroek gericht was!’ Want inderdaad: er is mejuffrouw voor ongehuwde vrouwen, mevrouw voor gehuwde vrouwen en maar één aanspreekvorm voor de mannelijk klant. Geen gejongeheer, mannen zijn automatisch een meneer.

Mijn energiebedrijf (opgericht in 2003, oftewel 27 jaar nadat vrouwen het recht kregen om zonder inmenging van echtgenoot of vader een bankrekening te beheren) is niet de enige die het gedateerde woord ‘mejuffrouw’ nog gebruikt.

Apple, nauwelijks een archaïsche onderneming te noemen, maakt zich er evengoed schuldig aan. De App Store wil bij registratie weten of ik een mejuffrouw of een mevrouw ben.

Mejuffrouw is voor ongehuwde vrouwen, mevrouw voor gehuwde vrouwen, maar mannen zijn automatisch een meneer.

Ook Ryanair zet mijn vliegtickets op naam van Mej. Franssen. Dat is een beetje mijn eigen schuld: als ik tijdens de aankoop beland bij het keuzemenu dat bestaat uit ‘Mejuffrouw / Mevrouw / Mijnheer’, kies ik eerlijkheidshalve meestal ‘mejuffrouw’ (of ‘mijnheer’, die enkele keer dat ik zin heb in een relletje bij de paspoortcontrole).

De reden dat ik geen ‘mevrouw’ wil aanvinken, is – toegegeven – redelijk vergezocht. Wat als ik met Ryanair vlieg en er een vliegramp plaatsvindt, of als ik tijdens de vlucht ineens het loodje leg? Ik wil voorkomen dat er tijd wordt verspild aan pogingen om mijn niet bestaande echtgenoot te informeren. Dus selecteer ik meestal braaf ‘mejuffrouw’ als ik een vliegticket koop, hoe belachelijk ik het ook vind.

Ik ben niet de enige die zich geen raad weet met het mejuffrouw-dilemma, vertelt Google me. Blijkbaar wordt de zoekmachine nogal eens geraadpleegd om erachter te komen wat een mevrouw van een mejuffrouw onderscheidt.

Schermafbeelding 2016-06-14 om 14.38.18

Ik krijg geen extra frequent flyer points van Ryanair omdat er geen echtgenoot is die me uitzwaait op het vliegveld. Apple stuurt me geen cupcakes omdat ik zonder mentale ondersteuning van een echtgenoot mijn besturingssysteem upgrade. En dat is maar goed ook. Dus waarom moeten bedrijven waar ik een strikt zakelijke overeenkomst mee heb, zij leveren en ik betaal, altijd maar weer refereren aan mijn burgerlijke staat?

Het antwoord is simpel: het is volstrekt onnodig, verwarrend en ouderwets. Als het niet relevant is om te weten of een man gehuwd is, dan geldt dat ook voor een vrouw.

Misschien is het een utopie, maar ik vermoed dat we ooit helemaal zullen stoppen met het uitvragen van gender in elk inschrijfformulier.

Ik wil daarom het volgende voorstellen aan iedereen die me correspondentie stuurt. Begin je brief gewoon met ‘Beste Selma’ of, als het dan toch formeel moet, ‘Beste Selma Franssen’. Wie me vanaf nu nog aanschrijft alsof ik een gechaperonneerde juffrouw uit een Brontë-roman ben, krijgt als antwoord ‘Aan de jongeheren, mijnheren, mejuffrouwen en mevrouwen van dit bedrijf. De jaren 1800 belden (telefoons waren er toen al), ze willen graag hun vocabulaire terug’.

Misschien is het een utopie, maar ik vermoed dat we ooit helemaal zullen stoppen met het uitvragen van gender in elk inschrijfformulier. Dat er een dag komt waarop er zoveel genderidentiteiten en relatievormen geaccepteerd en erkend zijn, dat we nauwelijks meer wakker liggen van zoiets als gender, burgerlijke staat en de bijbehorende titulatuur.

Eén ding is nu al zeker: de term ‘mejuffrouw’ heeft de eeuwwisseling niet overleefd, maar doolt wel nog als een soort zombie in de samenleving rond. Wanneer gaan we dit rottende spookwoord eindelijk begraven?

Schrijf je reactie

10 reacties
  • Veronica says:

    Ik schrik me nog steeds rot als ik zo’n vakje moet aanvinken en word stiekem boos (stiekem – want zo’n vakje aanvinken gebeurt zelden met een vertegenwoordiger van die organisatie voor m’n neus, dan wel van achter de PC).
    Vanaf nu schrijf ik naast “mej”: niet gehuwd, wel kind. Leeft met plezier in zonde en tòch wilsbekwaam.
    Die mejuffrouwen toch…

  • “Misschien is het een utopie, maar ik vermoed dat we ooit helemaal zullen stoppen met het uitvragen van gender in elk inschrijfformulier.”

    Iets waar ik al een tijdje voor ijver. Op papieren formulieren vul ik het niet meer in. Bij online formulieren probeer ik de javascript checks te omzeilen als de controle alleen in de frontend gebeurt, en stuur ik een boze email als ik er niet omheen kan wegens checks in de backend. Ik loop al even met een idee om een blog te maken met public shaming van bedrijven die interesse hebben naar de inhoud van mijn onderbroek, maar zou daar een lezerspubliek voor bestaan?

  • Ruth says:

    Etiquette…nog zo een woord met een randje van Hutsekluts…. (Fernand). Dit artikel roept veel op. Kan er mij iemand zeggen waarom wij in elk officieel document een geslacht invullen? Statistiek? Welke parameter doet er écht toe? Opleiding? In een wereld die streeft naar gelijkheid zou het vermelden van geslacht stilaan minder prioritair mogen zijn. Transgenders zouden er in één ruk ook bij gebaat zijn.

  • Bert says:

    Ik weet één ding: als ik vrouwen, ouder dan 40, aanspreek met ‘juffrouw’, zijn ze allemaal gecharmeerd. 😛

  • Annelien says:

    Bij mijn werkgever (een waterleverancier) kunnen we klanten aanmaken voor mevrouw of meneer of mevrouw/mevrouw, meneer/meneer of meneer/mevrouw. Andere opties zijn gewoon niks, waarbij de klant dan inderdaad gewoon met naam wordt aangesproken.

    Ik vind dat echt een goeie aanpak!

  • Eveline Borgermans says:

    Ik herinner me de dag nog levendig toen ze me opeens ‘mevrouw’ begonnen te noemen bij de bakker, ipv ‘juffrouw’… dan vind ik ‘madammeke’ nog leuker klinken!

    • Silvia says:

      Ja, ik heb ook al een paar jaar de transitie naar ‘mevrouw’ gemaakt. Soms is het toch nog eens ‘juffrouw’ en stiekem ben ik dan toch altijd een beetje blij.

  • Nathalie says:

    Volledig mee eens! Maar ik moet er wel aan toevoegen dat dit in andere landen – niet eens per se verre – wél nog leeft. Net zoals het aannemen van de achternaam van manlief . Geen excuus voor je tamelijk lokale energieleverancier, wél voor de Ryanairs en Apples van deze wereld. Of beter : het is een verklaring, vooral geen excuus.

  • Patricia says:

    Mij is altijd gezegd dat, volgens de etiquette regels, vrouwen vanaf 25 jaar sowieso een mevrouw en geen juffrouw meer zijn. Getrouwd of niet.
    Dat probeer ik dan ook altijd aan te houden.
    Ik heb wel een oude groottante van 75 die nooit getrouwd is en die zweert nog steeds bij Mademoiselle 🙂

Selma Franssen is freelance journalist en auteur van 'Vriendschap in tijden van eenzaamheid' (uitgeverij Houtekiet, 2019). Haar werk verscheen onder meer bij Charlie Magazine, OneWorld, De Morgen, De Standaard, The New Statesman, VPRO en Vice. Ze volgde het postgraduaat Internationale Onderzoeksjournalistiek, ontving een beurs van het Fonds Pascal Decroos voor haar werk en presenteert journalistieke lezingenreeks 'Moeilijke Dingen Makkelijk Uitgelegd'.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen