Het Belgisch-Nederlandse koppel Fleur Pierets en Julian Boom is aan een wereldtournee van de liefde bezig: ze leggen hun huwelijksgeloften af in alle landen waar het homohuwelijk is toegelaten. Dat klinkt misschien als een onmogelijke opdracht, totdat je beseft dat amper 24 van de 196 internationaal erkende onafhankelijke staten het homohuwelijk erkennen. In bijna 90% van de landen is het dus niét toegelaten. Met hun ‘Project 22’ trekken Fleur en Julian de wereld rond om mensen aan het denken te zetten. Tekst en foto’s: Inke Gieghase
Zeven jaar geleden was het liefde op het eerste zicht voor Fleur en Julian. Vrijwel meteen doopten ze zichzelf om tot kunstenaarsduo JF Pierets. In 2012 trouwden ze, voor het eerst. Vijf jaar later begonnen ze aan hun symbolische huwelijksmarathon, die ongeveer een jaar zal duren. Toen ze startten was het homohuwelijk in 22 landen goedgekeurd, vandaar de naam ‘Project 22’. Inmiddels zijn er twee landen bijgekomen, wat voor Fleur en Julian betekent dat ze 24 huwelijkslocaties zullen aandoen.
Na ceremonies in New York en Amsterdam trouwden ze vorige maand ook in Antwerpen. Gastredactrice Inke Gieghase was erbij en concludeerde: hun liefde voor elkaar spatte er vanaf toen ze weer het ja-woord gaven voor een ontroerd publiek van familie en medestanders. Inke sprak met hen de dag voor het feest.
Fleur en Julian, hoe reageren mensen op jullie project?
Fleur: “In New York zijn mensen heel trots dat holebikoppels er nu ook mogen trouwen. Daar mag het pas sinds twee jaar. In België en Nederland staan mensen er onverschilliger tegenover. ‘Dat mag hier toch al lang’, klinkt het vaak. Als het homohuwelijk is toegelaten, wil dat echter niet automatisch zeggen dat mensen verdraagzaam zijn of het toejuichen. Buiten de Randstad is in Nederland de tolerantie soms ver zoek. Daarom zijn we in New York gestart: daar heerst een trotse vibe en voel je de ambitie. Die energie rond het homohuwelijk wilden we gebruiken om het project te lanceren.”
“Het homohuwelijk gaat over mensenrechten, maar wordt herleid tot een electoraal issue.”
Voor wie doen jullie dit?
Fleur: “Toen we het project bedachten, zeiden we: het zou geweldig zijn als één persoon ervan zou horen. Dat doel is alvast meer dan bereikt (lacht). We halen voortdurend de pers en steeds meer mensen weten ervan. 170 landen waar een huwelijk tussen twee vrouwen of mannen niet mag: dat is toch ongelooflijk? Veel mensen buiten de holebigemeenschap zijn daar niet van op de hoogte. Dat willen we veranderen. Ik denk niet dat we mogen dromen dat het effect gaat hebben op politiek vlak. Dat is vaak ook een spelletje. Kijk naar Angela Merkel; zij heeft 31 keer het homohuwelijk tegengehouden in Duitsland. En dan is zij zélf een vrouw die moet knokken om haar plaats te bemachtigen. Ik geloof dan ook niet dat ze er persoonlijk tegen is, het paste gewoon niet in haar beleid.”
Julian: “En zo werkt het waarschijnlijk in de meeste landen. Het homohuwelijk gaat over mensenrechten, maar wordt herleid tot een electoraal issue, een manier om meer stemmen te verzamelen. Als minderheidsgroep moet je blijven communiceren. Je kan achter je computer zitten en blijven zagen tegen iedereen over hoe oneerlijk het is, maar je kunt ook naar buiten komen en je verhaal vertellen. Dat is wat wij willen doen: mensen een manier geven om zich met ons te identificeren. We willen dat hetero’s zich gaan afvragen hoe het zou zijn als zij zelf niet zouden kunnen trouwen.”
“Ik ben opgegroeid in een klein dorpje op het platteland. Als Henk van op de hoek homo was, was dat oké. Maar van andere homo’s moest men niks weten. Als je een Henk bent, vind ik dat je een functie hebt binnen die gemeenschap. Je kunt een verschil maken voor andere holebi’s. Het is de bedoeling dat de Henken van de wereld naar buiten komen en praten. Je moet blijven communiceren.”
Willen jullie met het project ook politici aanspreken?
Julian: “We hebben met het project geen politiek activistische plannen voor ogen. Het is in de eerste plaats een kunstproject. Alles wat daaruit volgt op politiek vlak is meegenomen. Het moet van binnenuit komen. Als plots 90 procent van de mensen op de hoogte is van de problematiek en erover gaat nadenken, ga je op den duur vanzelf een kantelpunt in de samenleving zien.”
Fleur: “Het is een beetje zoals in Ierland. Daar heeft de Equality Movement het homohuwelijk zelf op de agenda gezet. Zij zijn van deur tot deur gegaan in heel Ierland, 20 jaar lang. En daar is het ook gelukt. De mensen hebben het zelf gedaan. Dat is prachtig.”
Julian: “Dat betekent ook dat als je in een klein dorpje in Ierland hand in hand loopt, de kans veel groter is om geaccepteerd te worden. Daar gaat het uiteindelijk om. Die interactie met mensen. Dat politiek handjes schudden zegt me niet zoveel.”
“Met kunst kun je de grenzen van wat mogelijk is oprekken. Het zet mensen aan het denken.”
Fleur: “Kunst opent ook de geest van mensen. In New York zagen wij een tentoonstelling van Kara Walker, een van onze favoriete artiesten. Zij werkt rond slavernij in haar werk. Je hart breekt als je het ziet. Je kijkt daarnaar en denkt: ‘Hoe kan het dat mensen dit ooit hebben toegelaten en goedgekeurd?’ Een kunstwerk komt soms directer bij je binnen dan bijvoorbeeld een tekst. Als je gaat schreeuwen ‘dit mag niet en dat mag niet’, dan voelen mensen zich aangevallen en schieten in de verdediging. Met kunst kun je de grenzen van wat mogelijk is oprekken door een probleem te tonen en mensen aan het denken te zetten.”
Hoe krijgen jullie dit project financieel en praktisch voor elkaar?
Fleur: “Het is financieel niet altijd even gemakkelijk om het project rond te krijgen. We zijn met sponsors aan het praten. We geven geen dure trouwfeesten, maar het transport, het verblijf en de documentaire die we rond ons project maken kosten wel veel geld. We doen heel veel zelf. De ceremonies worden gefilmd met een camera vanuit één standpunt. Ik heb ook lang voor televisie gewerkt, dus ik kan een documentaire maken. Maar het editen achteraf, dat moeten we laten doen. Wat de praktische zaken betreft: we zoeken steeds een officiële trouwlocatie en een ambtenaar. Mocht er een feest zijn dan is dat leuk, maar geen must. Het blijft wel symbolisch, want we zijn al getrouwd. Het gebeurt ook in de taal van het land. Hopelijk gaat het steeds duidelijk zijn waar we nu precies ja op zeggen (lacht).”
“Alles draait rond optimisme, anders hadden we net zo goed een werk kunnen maken rond de 170 landen waar we niet mogen trouwen.”
Julian: “Soms moeten we ook langer op een plek blijven om alles rond te krijgen. Dat kost natuurlijk veel geld. Maar soms moet je gewoon ergens aan beginnen en vertrouwen dat het goed komt. ”
Fleur: “Het is de perfecte tijd om dit te doen. Er hangt iets in de lucht dat aanzet tot conversatie. Je merkt dat ook aan de reacties van mensen. Die in ons gezicht dan toch, want comments lezen we niet. Ook niet de goede. Iemand die achter zijn computer in de anonimiteit zegt: ‘die 2 onnozele lesbiennes’, wat heb ik daaraan? Alles draait rond optimisme, anders hadden we net zo goed een werk kunnen maken rond de 170 landen waar we niet mogen trouwen.”
Toch even over mensen die er negatief tegenover staan. Wat doet dat met jullie?
Fleur: “Het is toch raar om een verbod uit te vaardigen tegen de liefde? Want dat is waar het hier om draait.”
Julian: “Het blijft voor mij een heel raar concept dat je als vrouw niet kunt trouwen met een vrouw. Waarom zou ik niet van Fleur mogen houden? Dat wil ik duidelijk maken. Je kan als holebi niet constant blijven vechten op de barricades. Ik wil geen zeurende lesbienne zijn. Ik moet kunnen zijn wie ik ben. Niet iedereen ziet daar de charme van in of snapt wat je zegt, maar iedereen snapt wel het concept van liefde. Daarmee hopen we mensen te raken.”
“We zijn al elke keer helemaal volgeschoten. Tranen met tuiten.”
Wat kunnen we de komende tijd van jullie verwachten?
Fleur: “We maken een tentoonstelling, boek en documentaire. De tentoonstelling gaat een reflectie zijn op wat we aan het doen zijn. De documentaire gaat over waar we onderweg tegenaan lopen. Het boek draait puur rond verhalen van gelijkheid van het huwelijk. Het heeft allemaal een andere invalshoek. Als we zoveel mogelijk mensen willen bereiken, doen we dat best ook via verschillende media.”
Julian: “We mikken momenteel op de World Pride 2019 in New York als eindpunt. Maar dat staat niet in steen gebeiteld. Het kan nog veranderen. Als we het laatste land vieren, is het afgerond. Je kan niet bezig blijven.”
Laastste vraag: wordt trouwen ooit saai?
Fleur: “Dat hadden we wel verwacht, dat het al snel gewoon ‘werk’ zou zijn. Maar we zijn al elke keer helemaal volgeschoten (lacht). Tranen met tuiten. Zeker in New York toen ze zeiden: ‘by the power vested in me’. Dan lijkt het alsof je in een Hollywoodfilm zit. Het moment dat je ‘ja’ mag zeggen, is gewoon ongelooflijk emotioneel, hoe vaak je het ook doet.”
Schrijf je reactie