Recensie

Staren naar de navel van Lena Dunham

10 dingen die wij onthouden van Not That Kind of Girl.

Staren naar de navel van Lena Dunham

We hadden er zo naar uitgekeken: een meet & greet met dé Lena Dunham, de vrouw die ons in de serie Girls liet meegenieten van haar onzekerheden, krakkemikkige seks en haar verre van perfecte lichaam. In het boek Not that kind of girl spreekt ze nu al even onverbloemd over haar jeugd. Wat wilden we háár graag een paar vragen stellen.

Helaas. Het mocht niet zijn. Zondag vertrok Lena Dunham in allerijl terug naar New York vanwege de heisa die een bepaalde passage in haar boek had veroorzaakt op een conservatief rechtse nieuwssite. Daarin beschrijft ze hoe ze als zevenjarig meisje in de vagina van haar zusje keek om te kijken of die net zoals de hare was. Toegegeven, Lena flirt met de grens van het oversharen en respecteert de grenzen van haar en andermans privacy niet. Maar dit is nog geen reden om haar publiekelijk te beschuldigen van seksueel misbruik. Iedereen heeft als kind ooit zijn of haar nieuwsgierigheid botgevierd op een broertje, zusje of vriendinnetje. Om nu net dit ene verhaal eruit te halen en haar daarvoor aan de schandpaal te nagelen, slaat ons met verstomming. Er zijn immers genoeg andere verhalen in het boek die je tenen doen krommen of waarbij je vraagtekens kan zetten.

Zo getuigen ook de vele negatieve recensies die ik vond op het net. (“There’s sexual honesty, and then there’s just sticking your head up your vagina” – The Guardian.) Narcistisch, nietszeggend, de memoires van een verwend kind, las ik her en der.

Ik was dus voorbereid op het ergste maar vond het boek uiteindelijk best onderhoudend. Lena Dunham verheft het navelstaren tot een kunst, zoveel is zeker. Eindeloos veel jeugdherinneringen, lijstjes met ongeschreven mails, een dieetdagboek, Lena houdt van ongegeneerd dingen delen over zichzelf.

Af en toe gaat ze over een grens. Maar dat is net wat Lena Dunham, Lena Dunham maakt.

Toch is het boek meer dan een oefening in ijdelheid. Lena is ongelooflijk grappig en neemt geen blad voor de mond in de beschrijving van haar eigen leven en bij uitbreiding die van de New Yorkse art scene. Ze is niet te lam om gênante dingen over zichzelf te vertellen, waardoor je als lezer denkt: “Oef, ik ben niet de enige”. En corrigeer me als ik verkeerd ben, maar dit zijn dingen die je zelden leest van een beroemdheid, zeker wanneer ze op zo’n rauw eerlijke manier verteld zijn. Lena Dunham legt pijnlijk bloot hoe het is om een jong meisje te zijn dat iets wil bereiken en bespreekt in detail de dingen waar ze tegenaan loopt. En ja, af en toe gaat ze over een grens. Maar dat is net wat Lena Dunham, Lena Dunham maakt. Ze doet ons nadenken over wat we net gezien en gelezen hebben, hoe ongemakkelijk die waarheid ook is.

De kritiek die Lena vaak krijgt is dat ze uit een geprivilegieerd gezin komt en dat ze enkel bezig is met first world problems. Mijn reactie daarop: waarom moet elke vrouw die haar nek uitsteekt meteen alle problemen oplossen waar vrouwen mee te kampen hebben? Choose your battles, en Lena kiest die van haar zeer bewust. Ze doet wat ze kan met de talenten en achtergrond die ze heeft. Naast boeken schrijven, televisieseries regisseren én de hoofdrol spelen, zet ze zich ook in voor Planned Parenthood, een organisatie die opkomt voor Vrouwenrechten in Amerika. Ze spoort mensen aan om te gaan stemmen en maakt onderwerpen als abortus, een verstoord lichaamsbeeld, verkrachting, niet serieus genomen worden als vrouw op carrièregebied, bespreekbaar en toegankelijk voor miljoenen jonge vrouwen over de hele wereld. En ze krijgt hiervoor bijval van vele andere beroemdheden. Alleen al daarom zouden we wat meer moeten applaudisseren in plaats van haar op de vingers te tikken voor elke vervelende eigenschap die ze heeft.

boeken

Lena Dunham is niet perfect en net die eigenschap heeft ze tot haar handelsmerk gemaakt. Het boek is niet meteen een topper, meerdere passages heb ik overgeslagen wegens net niet interessant genoeg voor een vrouw van vijfendertig met een drukke baan en twee kinderen aan haar been. Maar toch is het een belangrijk boek en zegt het enorm veel over de tijdsgeest. Soms expliciet en soms tussen de regels door. De volgende citaten vonden wij alleszins de moeite om te onthouden.

 

10 dingen die wij in onze rugzak steken na het lezen van Not that kind of Girl

1. De vrouwenstrijd is nog lang niet gestreden: “We mogen dan nog zo hard gewerkt hebben en nog zo ver gekomen zijn, toch spannen er nog steeds krachten samen om vrouwen wijs te maken dat onze zorgen onbeduidend zijn, dat niemand op onze mening zit te wachten en dat onze verhalen onvoldoende gewicht in de schaal leggen om ertoe te doen… en ga nu maar zitten en kop dicht.” Voor Lena is het heel simpel: er moeten veel meer verhalen verteld worden door en over vrouwen op alle mogelijke verschillende manieren. Alleen zo krijgen we een veel ruimere blik op de wereld.

2. Ze benoemt het niet zo, maar Lena beschrijft in detail een avond waarop ze half verkracht werd door een kennis. Lena geeft geen oordeel over zichzelf of de man, maar de beschrijving van de feiten doet je wel terugdenken aan die keren dat je zelf seks had tegen je zin en dit deed omdat je dacht dat het zo hoorde. Laat het duidelijk zijn aan alle jonge meisjes, het hoort niet zo. Laat Lena’s verhaal een reminder zijn om dit nooit te laten gebeuren. “Ik zal het nog voelen, lang nadat het schrijnen diep vanbinnen, alsof mijn inwendige over een kokosmat is gerost, is verdwenen.” Opmerkelijk is dat over deze passage met geen woord wordt gerept door de moraalridders die haar van kindermisbruik beschuldigen.

3. Hoe succesvol Lena nu ook is, ze heeft jaren gekampt met onzekerheid en chronische angsten. “Tussen de opnames (van Girls nvdr) door verschuilde ik me op de wc’s, waar ik bad om het vermogen om te huilen, wat een onmiskenbaar teken zou zijn dat ik echt bestond.” Ze is al sinds haar negende in therapie wat kan verklaren waarom ze dwangmatig elk detail uit haar leven wil (over)analyseren en delen.

4. Zoals ongeveer iedereen had Lena een reeks foute vriendjes. “Mijn moeder zegt dat dat normaal is, dat mannen trots zijn op elke verovering en dat vrouwen ze het liefst allemaal zouden vergeten.” Of die vriendjes blij zijn met het feit dat Lena hun relaties en onhebbelijkheden tot in detail bespreekt in haar boek, zegt ze er niet bij.

Ik zag er niet elegant, mooi of vaardig uit. Dit was seks zoals ik het kende.

5. Lena vindt bloot interessant, maar dan eerder vanuit een sociologisch aspect dan seksueel. Ze heeft geen enkele gêne om in haar tv-serie uit de kleren te gaan, iets waar duizenden vrouwen haar nog steeds dankbaar voor zijn. “Mijn lichaam was gewoon een instrument dat me hielp het verhaal te vertellen. Het was ook amper echt, meer een rekwisiet in omaonderbroek dat ik weloverwogen had ingezet. Ik zag er niet elegant, mooi of vaardig uit. Dit was seks zoals ik het kende.”

6. Lena’s kledingkeuze is eerder strategisch dan wel een fashion statement: “Als ‘kunstenaar’ hoef je je niet aan kledingvoorschriften te houden. Mensen zullen denken dat jij je op een hoger plan bevindt, zodat niet jij, maar zij zich ongemakkelijk voelen.”

7. Lena is geen fan van menstrueren (wie wel?) “In het begin vond ik het nog op een morbide manier fascinerend, als een auto-ongeluk dat elke drie weken in mijn broekje plaatsvond. … Maar al snel werd het even vervelend als een melodramatische vriendin of de repetities van een toneelstuk.” Ze vertelt over de pijn die ze elke maand voelde totdat er eindelijk een diagnose werd gesteld: endometriose. Een aandoening waar veel vrouwen mee kampen maar waarvan de symptomen vaak verkeerd worden geïnterpreteerd.

Een homeopaat heeft een keer tegen me gezegd dat we boter nodig hebben om ‘de verbindingen tussen onze hersencellen’ te smeren.

8. Om rond te komen deed Lena net zoals elke andere twintigjarige de meest banale jobs. Op een gegeven moment werkte ze samen met haar vriendinnen in een babyklerenwinkel waar ze veel te dure haarspeldjes van konijnenbont inpakte en de dag doorkwam door zo weinig mogelijk te werken. “Mijn baas is een keer tegen me uitgevallen omdat ik Gwyneth Paltrow een babylegging in de verkeerde maat had meegegeven.”

9. Het is niet gemakkelijk om het als mollig jong meisje te maken in Hollywood. Getuige daarvan een lijstje van dingen die mannen in Hollywood tegen haar zeiden tijdens haar eerste succesjaar:
“Wat ben jij een kleine slimmerik.”
“Ik wed dat jij nooit nee zegt.”
“Als je wat meer moeite deed, zou je veel mooier kunnen zijn.”
Ugh…

10. Lena had lange tijd een verstoorde relatie met eten en zocht hiervoor begeleiding bij allerlei diëtisten en voedingsspecialisten. In New York is dat geen uitzondering. “Een homeopaat heeft een keer tegen me gezegd dat we boter nodig hebben om ‘de verbindingen tussen onze hersencellen’ te smeren en dat het scheidingspercentage in Hollywood zo hoog ligt omdat iedereen te weinig doorgesmeerd is.”

Meer info:
Lena Dunham
Not That Kind of Girl
Uitgeverij Meulenhoff – €19,90

Schrijf je reactie

Jozefien was in een vorig leven art-director bij de vrouwenbladen en is nu kapitein van het Charlie-schip. Haar stokpaardjes zijn gendergelijkheid, beeldvorming in de media en het opvoeden van twee luidruchtige jongens.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen