Opinie

De strijd om de meest correcte mening maakt engagement kapot

Waarom toch op alle slakken zout leggen?

De strijd om de meest correcte mening maakt engagement kapot
Tijdens de eerste week van januari reposten we onze stukken met goeie voornemens om 2018 positief te beginnen.

Er is een eigenaardige trend gaande, tenminste, ik hoop dat het een trend en dus van voorbijgaande aard is, op het internet. Als je naam online verschijnt in combinatie met een project of idee om de wereld een beetje beter te maken, word je venijnig aangevallen door mensen die het in principe met je eens zijn. Soms nog venijniger dan door de mensen die het niet met je eens zijn – en van wie je juist haatmail had verwacht.

De reden? De mensen die eigenlijk je medestanders zouden kunnen zijn, vinden dat je het niet goed genoeg doet, of dat je onvoldoende aandacht hebt voor hun specifieke stokpaardje. Ze vinden altijd wel een detail waar ze jouw project op kunnen aanvallen. Je had wel goede bedoelingen, maar omdat je een mens en dus niet perfect bent, ben je game voor dit legertje twitterende Mensen Met Mening.*

Dit fenomeen viel me vooral op in feministische hoek, maar doet zich helaas ook voor op andere sociaal activistische terreinen. Een paar voorbeelden. Vrouwen die dagelijks over vrouwenrechten tweeten, maar zodra een jonge vrouw iets organiseert of schrijft over feminisme, meteen met subtweets komen om haar acties onderuit te halen. “Leuk geprobeerd, maar er is al wel genoeg aandacht geweest voor biseksualiteit” of “Wie ‘zwart’ schrijft in plaats van ‘van kleur’ mag zich echt niet intersectioneel feminist noemen”.

“Een slip of the tongue is haar niet gegund en wordt afgestraft alsof ze het woord ‘slut’ heeft uitgevonden.”

Of deze. Lingerieontwerpster Murielle Scherre werd recent op social media onder vuur genomen omdat ze had gezegd dat sommige lingerie haar deed voelen als een “slut with a pea for a brain”. Vrouwen die van feminisme en lingerie hun handelsmerk maken op Twitter, riepen dat Murielle van social media verbannen zou moeten worden, omdat ze aan slutshaming zou hebben gedaan. Terwijl Murielle het zowat haar levensinvulling maakt om vrouwelijke seksualiteit uit het verdomhoekje te halen (hier bijvoorbeeld). Een slip of the tongue, als je het al zo kunt noemen, is haar niet gegund en wordt afgestraft alsof ze het woord ‘slut’ heeft uitgevonden.

Ik denk ook aan de organisatoren van protestacties, die maar niet kunnen beslissen welke vorm van feminisme nu de juiste is. Een aantal Mensen Met Mening is bang dat hun eigen stokpaardje onvoldoende aandacht zal krijgen. In de Facebookgroep van de organisatie bevechten ze elkaar zoals ze Donald Trump zouden bevechten. Daardoor wordt er pas veel te laat met het organiseren van de actie begonnen – en met heel wat tegenzin en veel minder medestanders.

Ik denk aan veganisten die online ranten tegen andere veganisten omdat zij wel nog schoenen van leer dragen en zich daarom geen veganist zouden mogen noemen. Of aan de mensen die de aanval openen op een organisatie die zich inzet tegen vrouwenbesnijdenis, omdat ze vinden dat die ook de strijd moet aanbinden met mannenbesnijdenis. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Met zulke bondgenoten heb je geen vijanden nodig. Zou jij je willen inzetten voor pakweg vrouwen- of dierenrechten, wetende dat je niet alleen haatmail zult ontvangen van vrouwenhaters en boze vleeseters, maar dat er ook een legertje frenemies naarstig speurt naar een detail waarmee ze je in diskrediet kunnen brengen als je eens iets organiseert of zegt? Sommige bewegingen twitteren zichzelf van binnen uit kapot.

“De ego’s met het grootste zoutvat die het hardst naar slakken zoeken, maken het hele bos kapot.”

Dit is geen pleidooi tegen kritiek, zorgvuldigheid of correctheid, maar wel voor menselijkheid. Laten we vooral kritisch blijven denken, kennis delen en zoeken naar manieren om te verbeteren. Maar laten we alsjeblieft stoppen met nodeloos op alle slakken zout leggen. Terwijl er op Twitter gesoebat wordt over of een feministe zich nu wel of niet schuldig maakte aan slutshaming en in welke gradatie dan precies, gaan de vrouwenhaters van 4Chan eensgezind verder met vrouwen bashen, haatmemes verspreiden en revengeporn delen.

Wat is de wereld ermee gewonnen als jij nog even snel de foutjes zoekt in het betoog van iemand waar je het eigenlijk mee eens bent, om op social media te laten zien dat jij nog slimmer en politiek correcter bent? De ego’s met het grootste zoutvat die het hardst naar slakken zoeken, maken het hele bos kapot. Ze vergeten dat solidariteit en een gezamenlijk doel soms belangrijker zijn dan de kans om zelf een digitaal applausje te ontvangen.

“Door op te bouwen en samen te werken, winnen er meer mensen dan enkel jij.”

Kritisch zijn kan namelijk ook anders. Spreek zeker iemand aan die een woord gebruikt dat volgens jou politiek correcter kan. Waarom stuur je die persoon niet een privébericht? Je kunt dan niet met de eer gaan strijken omdat je op Twitter liet zien dat jij het beter wist en dat die ander een amateuractivist is, maar als je respectvol bent is de kans groter dat er naar je geluisterd wordt. Misschien houd je er nog een leuk gesprek aan over ook. Door op te bouwen en samen te werken, winnen er meer mensen dan enkel jij.

Of bedenk dit, voordat je afgeeft op iemand die probeert de wereld beter te maken: wat heb jij zelf al gedaan? ** Heeft het nut om vanuit jouw luie stoel iemand af te breken, terwijl je iemand ook zou kunnen aanmoedigen om het beter te doen – of zelf iets zou kunnen organiseren?

Of je kunt – shocking –  soms ook gewoon eens zwijgen. ***

Het internet geeft een grote diversiteit aan mensen een stem (hoera!) en maakt dat iedereen dichterbij komt, waardoor we mensen die in de spotlights staan minder op een voetstuk plaatsen. Waarom opkijken naar een opiniemaakster als je jouw opinie met een druk op de knop onder de hare kunt publiceren? En toch: iemand die een kledinglijn begon, een opiniestuk schreef of een protestmars organiseerde, heeft daar waarschijnlijk hart en ziel in gelegd. Noem me ouderwets, maar dat verdient wat mij betreft respect – ook al kan alles altijd beter.

“We streven online naar individuele onderscheiding – wat, doordat we het allemaal doen, bij voorbaat al zo goed als onmogelijk is.”

Onlangs las ik het boek Tijd van woede, over waarom mensen tegenwoordig zo boos zijn op elkaar. Auteur Pankaj Mishra wijt hierin de trend van groeiende onderlinge irritatie aan het feit dat mensen met heel verschillende achtergronden door de wereldwijde verbreiding van technologie en kapitalisme worden samengebracht. Daarbij zorgt digitale communicatie voor nieuwe mogelijkheden tot jaloerse vergelijkingen. Bovendien streven we online naar individuele onderscheiding en bijzonderheid – wat, doordat we het allemaal doen, bij voorbaat al zo goed als onmogelijk is.

Als er dus iemand een blogpost publiceert die weerklank vindt, terwijl dat eigenlijk “jouw” thema is, bestaat de kans dat jaloezie de kop opsteekt, in plaats van het besef dat het mooi is dat anderen hier ook mee bezig zijn. Misschien ga je op zoek naar een detail in de blogpost waar jij iets beters over te zeggen hebt, en in plaats van het als aanvulling in de comments te zetten, gooi je het als sneer op Twitter. Elk online medium dat mensen samenbrengt, lokt andere vormen van jaloerse vergelijking uit. Op Instagram willen we mooier en hipper lijken, op Twitter gevatter en slimmer (en ja, soms ook gemener ****).

“Op Instagram willen we mooier en hipper lijken, op Twitter gevatter en slimmer.”

Het resultaat van die nieuwe mogelijkheden voor afgunst? Volgens Pankaj Mishra ontstaat er “een enorme toename in onderlinge haat en een soort universele irritatie van iedereen ten opzichte van iedereen, of ressentiment.’ […]. Ressentiment, als het blijft hangen en erger wordt, verziekt de samenleving en ondermijnt politieke vrijheid, en zorgt momenteel voor een wereldwijde shift naar autoritarisme en giftige vormen van chauvinisme.” *****

Hoe harder we dus toegeven aan ons ressentiment en mensen omlaaghalen die onze bondgenoten zouden kunnen zijn, hoe minder mensen nog hun kop boven het maaiveld durven uitsteken voor een goede zaak. Dat geeft tegenstanders van zo’n goede zaak niet alleen vrij spel, maar ook gratis munitie.

En dan nog dit. Hoe vervelend is het om artikels te schrijven, maar vooral ook te lezen, die tot op de millimeter met bronnen, excuses en disclaimers dichtgetimmerd zijn in een poging zo correct mogelijk te zijn? Als iedereen dat zou doen – zoals sommige Mensen Met Mening lijken te eisen, zouden er enkel nog wetenschappelijke publicaties bestaan, exclusief geschreven en gelezen door academici. En dan zijn we, alle technologische vooruitgang ten spijt, terug in de Middeleeuwen.

 

*disclaimer: ja, ik weet dat het ironisch is dat ik klaag over Mensen Met Mening in een opiniestuk

**disclaimer: omdat ik dit anoniem schrijf, kan ik niet mijn activisten-cv overleggen, dus val me vooral op dit punt aan

***disclaimer: ik weet dat ik een verzuurde hypocriet ben omdat ik hier een platform inneem en dit verhuld in anonimiteit zeg 

**** disclaimer: voor alle lezers, waarschijnlijk de meerderheid en dus grote kans dat jij dit ook bent, die niet aan venijnig tweeten doen: bedankt! (Je kunt dit niet factchecken, maar dit meen ik echt. BEDANKT).

*****disclaimer: ik voegde inderdaad een quote van een filosoof toe om mijn anonieme zelf gewichtiger te doen lijken

Foto: Istock

Schrijf je reactie

6 reacties

Charlie geeft regelmatig het woord aan mensen die - net als wij - geen blad voor de mond nemen.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen