Tom en Anthony van ‘Zwijgen is geen optie’ interviewen geëngageerde mensen die geen blad voor de mond nemen. Engagement is voor deze mensen geen hobby, maar staat centraal in hun leven. Vandaag: Nozizwe Dube, die jongeren een stem geeft.
Ze is 21 jaar oud, studeert rechten en is net verkozen tot Young European of the Year. Drie jaar geleden werd ze voorzitster van de Vlaamse Jeugdraad, die adviezen formuleert over de impact van wetgeving op het leven van jongeren. Vier jaar daarvoor hoorde ze haar eerst woord Nederlands.
Nozizwe Dube spreekt zich vaak uit over racisme en discriminatie, maar ze wil ook graag gehoord worden op andere vlakken en een verschil kunnen maken. “Natuurlijk wil ik praten over waarom sommige mensen de standbeelden van Koning Leopold de Tweede liever in een museum zouden willen zien. Ik praat er met veel passie over, maar ik wil ook over andere dingen spreken. Over klimaat, onderwijs en mobiliteit.”
“Je wil gewoon eens boeken lezen, de leerkracht weer voor de klas zien staan.”
Dat Nozizwe het zo jong al zo ver zou schoppen, en nu rechten studeert, was alles behalve evident. Toegang tot onderwijs was een deel van haar leven geen vanzelfsprekendheid. “Ik ben op mijn veertiende van Zimbabwe naar België verhuisd. Ik vond het natuurlijk erg om mijn vrienden achter te laten, maar je moet ook de context kennen. Zimbabwe is een land met veel politieke onrust, er is een dictator aan de macht. Dat leidt natuurlijk tot onrust.” Uiteindelijk verergerde de situatie in Zimbabwe en kon Nuzizwe zelfs niet meer naar school gaan. Het deed haar al heel jong beseffen hoe belangrijk onderwijs is.
“Je moet de hele dag thuiszitten, terwijl je weet dat je eigenlijk naar school zou moten. Je denkt: en mijn toekomst dan? Je moet daar al heel jong bij stilstaan. Je wil gewoon eens boeken lezen, de leerkracht weer voor de klas zien staan.”
Ze zag om zich heen hoe kinderen heel jong geforceerd werden om al snel volwassen te worden en verantwoordelijkheden te dragen die ze eigenlijk nog niet aankonden. Dat kinderen voor hun broertjes en zusjes moesten zorgen, omdat hun ouders moesten vluchten. Nozizwe: “Ik heb een haat-liefdesverhouding met Zimbabwe. Ik houd van het land waar ik geboren ben, ik heb daar heel mooie herinneringen en het heeft me gemaakt tot wie ik ben. Tegelijkertijd heeft Zimbabwe me ook veel pijn gedaan, omdat er families uit elkaar gerukt zijn, waaronder de mijne. Omdat jongeren kansen ontnomen worden.”
“Mijn mama zei: ‘je moet nu wel eerst Nederlands gaan leren’. Daar had ik helemaal niet over nagedacht!”
Op haar veertiende kwam Nozizwe naar België, het was twee dagen voor kerst. Na de kerstvakantie kon ze aan school beginnen, iets waar ze bijna niet op kon wachten nadat die kans haar vroeger ontnomen was. “Mijn mama zei: ‘je moet nu wel eerst Nederlands gaan leren’. Daar had ik helemaal niet over nagedacht!” Er werd haar verteld dat het twee jaar zou duren om Nederlands te leren. Ze begon te huilen: dat gevoel van machteloosheid, weer niet vooruit kunnen, joeg haar schrik aan. Het hield haar echter niet tegen. Nozizwe greep de kans om naar school te gaan met beide handen aan. Ze leerde onwaarschijnlijk snel Nederlands, maar toch had ze het niet altijd gemakkelijk. Ze werd binnen en buiten school vaak geconfronteerd met racisme en vooroordelen, waarbij haar leerkrachten niet altijd ingrepen. Zo leerde ze al jong om een vechter te zijn. En dat is ze nog steeds. Voor haar eigen toekomst, maar ook voor die van zo veel andere jongeren.
Schrijf je reactie