Het Festival van de Gelijkheid reikt voor de derde keer de Prijs van de Gelijkheid uit, aan iemand die zich laat opmerken in zijn of haar inspirerende strijd voor meer verbondenheid en gelijkheid. Dit jaar gaat de prijs naar Mohamed El Bachiri, die geen mens onberoerd liet met zijn oproep voor meer verbondenheid na de aanslagen in Brussel. “Mohamed kiest voor dialoog in plaats van confrontatie, voor liefde in plaats van polarisatie,” aldus de jury.
Het was hét tv-moment van vorig jaar. Mohamed El Bachiri, Marokkaanse Belg, moslim, Molenbekenaar, vader, weduwnaar, buschauffeur… richtte zich in een tv-studio rechtstreeks tot de camera en deed tijdens de koudste winterdagen een oproep voor een jihad van liefde. Loubna, zijn grote liefde en moeder van zijn kinderen, was één van de slachtoffers van de aanslagen in metrostation Maalbeek een half jaar eerder.
Zijn oproep werd de meest bekeken video ooit op de Vlaamse televisie. Het verdriet dat hem was aangedaan door terreur, boog hij op een veerkrachtige manier om in een moedig betoog voor meer liefde, verzoening, dialoog en menselijkheid. Enkel liefde kan het antwoord zijn, wanneer de samenleving harde klappen krijgt.
Dat horen uit de mond van iemand die op een heel pijnlijke manier in die klappen deelde, kan alleen maar op respectvol applaus onthaald worden. “Het was bijna een magisch moment voor mij. Ik had echt het gevoel dat ik kon verbinden. Het was alsof ik Kerstmis vierde met vijf miljoen mensen,” zegt Mohamed over de respons die hij vanuit alle hoeken van het land kreeg na zijn oproep. Samen met David Van Reybrouck goot hij afgelopen lente zijn boodschap ook in een boek, een mix van poëzie en zijn getuigenis.
“Ik had echt het gevoel dat ik kon verbinden. Het was alsof ik Kerstmis vierde met vijf miljoen mensen.”
Met zijn hoopvolle boodschap maakte Mohamed zijn geliefde Loubna onsterfelijk. Tegelijk is het geen naïef praatje, hij heeft een kritische geest en praat evengoed over maatschappelijke pijnpunten, maar hij weigert om in cynisme te vervallen: “Ik ben een jihadist van de liefde. Vraag me niet om te haten, nog liever zou ik sterven!” We spraken met Mohamed naar aanleiding van het winnen van de prijs.
Mohamed, ben je blij met de Prijs van de Gelijkheid?
“Erkenning krijgen is altijd fijn, dus ja, ik was blij met het goede nieuws. Ik was ook wel verrast dat de prijs dit jaar naar mij gaat, maar tegelijkertijd voelt het vooral alsof die wordt toegekend aan mijn overleden echtgenote en aan de andere slachtoffers van de aanslagen in Brussel. Ik zie dit niet zozeer als een persoonlijke prijs, maar vooral als een eerbetoon aan hen. En dat geeft me voldoening.”
Wat betekent gelijkheid voor jou?
“Gelijkheid betekent voor mij dat je jezelf kunt zien in een ander. Dat je in je dagelijkse leven stilstaat bij hoe we als mensheid vooruit kunnen gaan. Hoe je beter kunt doen, en hoe je op een broederlijke manier in het leven kunt staan.”
“Het verstrijken van de tijd heeft weinig verandering gebracht. Elke dag is een strijd.”
Een jaar nadat je jouw vrouw Loubna verloor bij de aanslagen in Brussel, verscheen je op De Afspraak met een oproep die ontzettend veel mensen diep raakte. Hoe gaat het nu, meer dan twee jaar later na de aanslagen, met jou?
“Daar kan ik kort over zijn: het went niet. Het verstrijken van de tijd heeft weinig verandering gebracht. Elke dag is een strijd.”
Samen met David van Reybrouck schreef je een boek over wat je meegemaakt hebt. Je wilde dat het een toegankelijk boek werd, dat ook jongeren zou bereiken. Waarom was dat zo belangrijk voor jou, en welke reacties krijg je van jongeren?
“Omdat jongeren de toekomst zijn, aan hen moeten we uiteindelijk de fakkel overdragen. Jonge mensen belichamen hoop, het zijn onze kinderen. Ik heb veel heel positieve reacties gehad van jongeren na het verschijnen van mijn boek. Het idee is om binnenkort scholen te gaan bezoeken en daar met jongeren in gesprek te gaan. Ik heb tot nu weinig gelegenheid gehad om dat te doen. Nadat ik vorig jaar in De Afspraak zat, werd ik wel uitgenodigd om een kerstviering op een school mee te maken en daar met jongeren te praten. Dat was voor mij een mooie en krachtige ontmoeting, en ik denk dat we zulke momenten vaker moeten hebben. In de toekomst hoop ik daarom meer onder de jongeren te komen zodat we kunnen praten, vragen stellen en van gedachten wisselen. Ik wil jongeren aansporen om op zoek te gaan naar waarden en normen die ons op menselijke en universele schaal verbinden. Dat is volgens mij het belangrijkste wat we kunnen om samen te leven.”
“We mogen nog zo verschillend zijn, toch lijken we allemaal op elkaar.”
Heb je hoop naar de toekomst toe qua gelijkheid en qua samenleven?
“Ik heb hoop, want hoop doet leven. Als we kijken naar het verhaal van de mensheid, dan hebben we collectief verschrikkelijke gebeurtenissen meegemaakt, maar er zijn ook zoveel mooie dingen bereikt en we hebben zoveel grote helden gekend waar je inspiratie uit kunt halen… We moeten ons focussen op die mooie gebeurtenissen en mensen, zodat zowel wij als onze kinderen een leidraad hebben om nog meer goeds te doen. De mogelijkheid om positieve verandering te realiseren, die we vervolgens door kunnen geven aan komende generaties, is er zeker. Hoeveel narigheid er ook gebeurt, het is essentieel dat we dit niet uit het oog verliezen.”
Noem eens een ding dat iedereen vandaag zou kunnen doen dat de wereld een klein beetje socialer zou kunnen maken?
“Glimlachen! Glimlachen en elkaar beter leren kennen. Zowel de mensen die dichtbij je staan, als mensen die zich buiten je comfortzone bevinden. Leer eens iemand kennen met een andere achtergrond dan de jouwe. Wees niet bang om op iemand af te stappen en een gesprek te beginnen. We mogen nog zo verschillend zijn, toch lijken we allemaal op elkaar. Een simpel gesprek kan je kijk op de ander, en soms zelfs je kijk op de wereld, veranderen.”
Deze boodschap leverde El Bachiri de Prijs van de Gelijkheid 2017 op. Voorzitter van het Festivalteam Jan Roegiers licht de keuze van de jury toe: “Mohamed El Bachiri is een bijzonder moedige man die al sinds 22 december 2016 – de dag waarop hij ons recht in de camera aankeek en opriep voor een Jihad van Liefde – op ons verlanglijstje prijkte als Festivalgast. Mohamed kiest voor dialoog in plaats van confrontatie, voor liefde in plaats van polarisatie.”
Schrijf je reactie