Deze week sluit ik mijn Facebookaccount af. Ik vind dat eng. Het lijkt alsof je van een stuk van de wereld wordt ‘afgesneden’. “Want het stond toch op Facebook?”
Voor mij is Facebook de voorbije tien jaar een medium geweest om met mensen die ik weinig of nooit zie in contact te blijven, om te weten wie naar waar op reis gaat of naar een bepaald festival gaat (om er vervolgens mee af te spreken), om deel uit te maken van inspirerende groepen waar mensen hun verhalen op delen … Kortom: Facebook is voor mij altijd dé manier geweest om te weten wat mensen écht bezighoudt in het leven. Alleen: in mijn ogen is dat laatste de voorbije jaren niet meer waar het op het platform om draait. Sommige mensen tonen enkel de beste versie van zichzelf op Facebook.
Geen filter, wel beter dan de werkelijkheid
Enkele maanden geleden kreeg ik van iemand een emotioneel telefoontje over een ruzie met een vriendin. Dat het ernstig was en nooit meer goed zou komen. Diezelfde avond verscheen er op Facebook een foto van de twee in volle vriendschap (uiteraard met een gepaste quote erbij en zoiets van #nofilterneeded). De vriendschap is hen van harte gegund, maar het is een teken dat Facebook geen ruimte biedt voor ‘de vuile was’. Óf, dat Facebook mensen aanmoedigt om relaties en gemoedstoestanden beter voor te stellen dan ze in werkelijkheid zijn.
“Almaar meer foto’s, meer posts, meer artikels… Praktisch gezien krijg ik dat allemaal niet afgewerkt en geliket als ik het leuk vind.”
Ik was mijn handen daarbij niet in onschuld, want ik doe er soms vlotjes aan mee. Mensen die wél zo moedig zijn om hun vuile was buiten te hangen of te tonen hoe ze zich die dag of dat moment voelen, worden vaak gezien als aandachttrekkers. De omgekeerde wereld, me dunkt.
Toen ik een tijdje geleden in éénzelfde week van twee verschillende personen de vraag kreeg of ik kwaad was op hen omdat ik hun foto’s niet had geliket, begon ik mezelf af te vragen of dit Facebookleven wel iets voor mij is. Terwijl ik zelf de grootste moeite doe om te vertragen, gaat Facebook almaar sneller. Almaar meer foto’s, meer posts, meer artikels… Gewoon praktisch gezien krijg ik dat allemaal niet afgewerkt en geliket als ik het leuk vind. Ik vind het een typisch Westers fenomeen van altijd meer en beter.
Kleffe quotes en kleffe selfies
Facebook brengt een heel nieuwe sociale lading met zich mee. Het is niet enkel meer een medium om vriendschappen makkelijker te kunnen onderhouden, het is ook een plek geworden waar je etaleert wie je vrienden zijn, niet alleen aan de buitenwereld, maar ook aan die vrienden zelf. De laatste jaren lijkt het immers soms alsof mensen er meer mee inzitten dat je hun foto’s niet liket, dan dat je hen al een tijdje niet opgebeld hebt om te vragen hoe het met hen gaat. Zulke Facebooksolidariteit, waarbij je zowat verplicht bent de foto’s van je vrienden te liken, is een bijna onuitgesproken code geworden die vriendschappen kan maken of breken.
“Ik merk dat veel mensen uit hun evenwicht raken of ongelukkig(er) worden door wat ze op Facebook zien. Toch houden we het platform in stand.”
Ik ga de daad bij het woord voegen en ben van plan om mijn vrienden meer in het echt op te zoeken dan via de digitale wereld. Ik hoop dat ik niet de enige ben. Want wat ik zelf het meest zorgwekkend vind aan heel dit verhaal, is dat ik bijna uitsluitend reacties van herkenning krijg als ik er met mensen over praat. In gesprekken merk ik op dat heel wat mensen uit hun evenwicht raken of ongelukkig(er) worden door wat ze op Facebook zien verschijnen. En toch houden we het platform en de sociale codes daar in stand.
Hoe zijn we hier verzeild geraakt? De kerntaak van Facebook was – naast geld opbrengen – toch vooral dat mensen elkaar beter leerden kennen? Inmiddels dient het medium niet meer alleen voor het brengen van authentieke foto’s of oprecht goed/slecht nieuws. Het is tevens een uithangbord geworden voor kleffe quotes, nog kleffere selfies en berichten die vertellen over de zoveelste leuke zomeractiviteit die niet compleet is als ze niet de digitale wereld in werd gezonden. Ik vermoed dat er wel wat mensen zijn die de bovenstaande woorden aanstootgevend vinden. Misschien voelen ze zich dan toch aangesproken door wat ik schrijf? Hopelijk kan het voor hen ook een boodschap bevatten die ons Facebookgebruik weer verbindend en oprecht kan maken. Hoe dan ook, mijn account gaat voorlopig in lockdown. Een laatste hashtag, om het af te leren: #byebyefacebook, ik vind je niet meer leuk.
3 reacties
Ik snap het volledig. Begin dit jaar was het voor mij byebyeinstagram nadat ik soms een uur op het toilet doorbracht met gewoon scrollen. Die lange toilet bezoeken zijn nog altijd een ding van nu, maar toch al korter en weer ouderwets met een puzzel boekje of magazine. Tijdens mijn reis Indonesië of tijdens examens is het ook byebyefacebook, en dan mis ik dat ook absoluut niet, maar je mist bepaalde event uitnodigingen of het afspreken voor samenleggen voor een huwelijkscadeau voor een vriendin. Dus hoezeer je ook zelf geen zin meer hebt in facebook, if you don’t want to be left out… Sommigen laten me dan via Whatsapp of sms wel weten hoe en wat maar niet iedereen.
Dus hop, facebook weer online maar dan wel op mijn manier. 100 mensen die ik al vijf jaar niet gesproken heb verwijderd, een stuk of 10 vriendinnen met hun picture perfect life geunfollowed en ik die me beter voel als ik facebook dan toch opendoe. Maar ik deel en post niets meer.
En het is bevrijdend om foto’s voor mezelf te nemen en ze niet te bewerken om online te plaatsen. En ja, beginnen bij je eigen muur is inderdaad een begin maar eigenlijk wil ik gewoon terug naar eens bellen of sms’en zodat enkel echte vrienden weten of ik afgestudeerd dan wel zwanger ben.
Facebook is wat je er zelf van maakt. Ik deel zelf niet veel, ik like en volg niet veel, en wordt dus ook niet veel geliked, maar dat is ok. Als ik iets leuks aan het doen ben denk ik niet aan Facebook en vaak post ik een foto pas enkele dagen later. Op Facebook doen alsof je dikke vriendjes bent, terwijl je eigenlijk ruzie hebt is natuurlijk onnozel, maar ik vind het niet meer dan logisch dat mensen voornamelijk een goednieuwsshow brengen. Bijna iedereen die ik ken zit op Facebook, ik ben weliswaar voornamelijk ‘bevriend’ met mensen die ik effectief leuk vind, maar dat wil nog niet zeggen dat al die 108 mensen (ik hou het bewust beperkt) zaken hebben met wat er zoal misloop in mijn leven. Daarover communiceer ik met mijn beste vrienden, in het echt, via telefoon, of via privébericht ;-).
Ergens begrijp ik het wel, maar Facebook ga je niet veranderen door je er uit weg te trekken. “Verander Facebook, begin bij je eigen profiel,” is mijn motto.
Een tijdje geleden ben ik begonnen met zo eerlijk mogelijke anekdotes te delen op Facebook. Uiteraard pas ik daar een zekere zelfcensuur op toe (zeker als het over mijn man en kinderen gaat), maar ik zeg er ook eerlijk in wanneer ik me rot voel of iets doms heb gedaan (met een vleugje ironie).
Mijn familie lijkt het in elk geval leuk te vinden. Ik krijg meestal toch een vijftal likes. Soms zitten daar zelfs vrienden en kennissen bij. Af en toe krijg ik een “vind ik grappig”. Dat zijn de beste 😉
Voor mezelf vind ik het ook iets leuks om later nog eens op terug te kijken. Toch?