Elke maand laat fotografe Sylvia Konior het beste van zichzelf zien in een absurd zelfportret. Vandaag laat ze streepjes zetten op haar lichaam. Redactrice Ann-Marie Cordia ziet er een modern sprookje bij.
Maggie Gyllenhaal, de zus van Jake, heeft haar borsten laten zien in de nieuwe serie The Deuce. Haar doodgewone borsten. En dat is best ongewoon. Niet omdat ze helemaal bloot was van boven. Wel omdat we tegenwoordig haast alleen nog maar pronte borsten te zien krijgen in series zoals Game of Thrones. Maar Maggie, die laat ze dus gewoon hangen.
Lisa las het artikel over de doodgewone borsten van Maggie in De Morgen terwijl ze in een Antwerps café van haar cappuccino nipte. Ze bekeek de borsten nog eens aandachtig. Hangen ze nu wel of hangen ze niet? Lisa vond van niet. Daar waren ze veel te klein voor. Ze waren misschien niet zo pronkerig, maar toch. Haar borsten, die hingen pas. Van die echte, klassieke theezakjes. Maar Maggies B-cupje? Laat me niet lachen, bedacht Lisa, terwijl ze luidop lachte.
‘Wat zit jij zo te lachen?’ Heleen omarmde Lisa en schoof dan mee aan het kleine tafeltje. Het was een rustige ochtend in het café, er zaten maar drie andere mensen. Een oudere dame met haar schoothond die het overduidelijk veel te koud had, een medisch vertegenwoordigster van een jaar of dertig die zich bij een apotheker probeerde binnen te praten aan de telefoon en een jongen met rasta’s die op zijn laptop tokkelde.
“Die meisjes van Pussy Riot denken dat ze het patriarchaat beter omver kunnen werpen, met van die trotse tietjes.”
Lisa keek op naar Heleen. ‘Ik ben aan het lezen over Maggies borsten. Ze hebben de krant gehaald. De conclusie: doodgewone borsten mogen weer, anno 2017. Daar zal jij wel blij mee zijn, als feministe.’
Heleen rolde met haar ogen. ‘Het werd toch hoog tijd! Ik ben al die zogenaamde ideale borsten moe gezien. Denk maar aan die meisjes van Pussy Riot. Heb je er ooit eentje met hangborsten gezien? Ik dacht het niet. Volgens mij denken ze dat ze het patriarchaat beter omver kunnen werpen, met van die trotse tietjes.’
Lisa lachte, maar keek haar vriendin toen serieus aan. ‘Ik wil je iets vertellen.’
Heleen had nog niet in de gaten dat het over iets ernstigs ging. ‘Ja?’
‘Ik wil mijn borsten laten doen.’
‘Waaaat? Jij? Maar er is toch niets mis met je borsten.’
‘Dat is het eerste wat vriendinnen horen te zeggen. Waarvoor dank. Maar ik ben er klaar voor. Ik heb het allemaal al onderzocht. Ze kunnen daar tegenwoordig zelfs het vet uit je billen voor gebruiken. De vetcellen van de liposuctie kunnen gezuiverd en gebruikt worden voor de lipofilling, zo heet dat. Ik wil gewoon dat ze wat voller ogen. Het vet wordt dus geoogst als kleine stukjes weefsel…’
“Ik wil dit niet doen voor een man. Wel voor mezelf. Zodat ik me beter in mijn vel voel.”
‘Het vet wordt geoogst?! Ja, Lisa, en kunstenaar Julian Heltz recycleert het vet uit de dikke dijen van vette zakenmannen tot zeepjes. Schuldfabrik, heet die voorstelling. Hij stelt de vraag of we onze zonden kunnen wegwassen. (Zucht) Dat is toch nog geen reden om…’ Heleen raakte de draad kwijt van haar eigen betoog. ‘Ik snap jou niet, Lisa. Echt niet. Je bent nota bene een voorbeeld voor andere vrouwen. Omarm je lichaam: daarvoor sta jij toch?’
Lisa zweeg en nam een hapje van het speculaasje bij haar cappuccino. Ze voelde zich prompt betrapt, maar Heleen leek het niet eens op te merken en raasde maar door. ‘Je weet toch dat mannen niets hebben met vrouwen zonder rondingen?’
‘Dat zeggen ze, ja. Maar ik wil dit niet doen voor een man. Wel voor mezelf. Zodat ik me beter in mijn vel voel.’
‘Het is een illusie, Lisa. Geen enkele operatie kan je beter in je vel laten voelen. Integendeel. Weet je hoeveel mensen er zijn die zich na een schoonheidsoperatie slecht blijven voelen? Zelfvertrouwen is niet te koop. Toch niet op die manier. Hoeveel kost zo’n operatie eigenlijk?
‘Drieduizend zeshonderddertig euro. Inclusief btw.’
‘Bedenk eens hoeveel geld je al hebt uitgegeven aan je uiterlijk. Diëten, vastenkuren, fitnessabonnementen, ontharingen, noem maar op. Bedenk eens hoeveel geld we allemaal samen al hebben besteed aan ons uiterlijk. Zijn we daar gelukkiger van geworden? Nee! Zijn we er mooier op geworden? Janet Jacksons neus staat op instorten door te veel plastische chirurgie, een Finse die op Barbie wil lijken en daar al 21.000 euro aan uitgaf, is bijna gestorven na een zoveelste ingreep en Jennifer Grey – Baby – uit ‘Dirty Dancing heeft immens veel spijt van haar neusoperatie. Of kijk naar Paul Gheysens, de man die Anderlecht wil kopen. Niemand wordt mooier van zoveel ijdelheid.’
Heleen geraakte nu echt op dreef. ‘Hebben we werk aan onszelf? Ja. Natuurlijk. Iedereen heeft werk aan zichzelf. Maar begin dan aan je innerlijke. Leer echt van jezelf houden, om maar iets te zeggen.’
‘Jij hebt gemakkelijk praten. Jij ziet er goed uit.’
‘Misschien. Maar dan ben ik het beste bewijs dat je daar níét gelukkig van wordt. Je wil niet weten hoeveel werk er nog is aan mij.’ Heleen dacht terug aan de ochtend, toen ze het huis uit was gevlucht omwille van haar poetsvrouw. ‘Ach, Lisa. Je wil niet weten wat voor lafaard ik ben. Ik durf nog niet eens mijn poetsvrouw terecht te wijzen wanneer ze al vijf weken lang de spinnenwebben in de badkamer over het hoofd ziet! Ik durf geen ‘nee’ zeggen tegen meer werk van mijn chef… Ik durf helemaal niks.’
Lisa kreeg medelijden. ‘Natuurlijk wel. En jij bent zelfs een bekende feministe, met meer dan duizend volgers op Twitter. Dat kan niet iedereen zeggen.’
“Ik vecht tegen het klassieke schoonheidsideaal, maar intussen ben ik nog altijd aan het praten over het uiterlijk.”
Heleen moest lachen. ‘Ik ben bekend omdat ik tegen traditionele vrouwenbladen vecht, ja. Ze publiceren elke week een nieuw dieet maar staan er dan tijdens hun jaarlijkse enquête zogezegd versteld van dat vrouwen zich slecht in hun vel voelen. Wat erg, schrijven ze, dat ‘77 procent van onze lezeressen zich te dik voelt! En dat terwijl de grote meerderheid een normaal of zelfs te laag BMI heeft!’ (stil, om dan te ontploffen) TIENS, HOE ZOU DAT TOCH KOMEN??? Wat een bende hypocrieten. Ze zijn juist een deel van het probleem. En één keer per jaar een dik model op de cover verandert daar niets aan.’
Het hondje van de oudere dame aan de tafel naast hen begon te grommen. Lisa gaf het de rest van haar koekje en richtte zich weer tot Heleen. ‘Maar steeds meer vrouwenbladen gaan daar toch tegenin? Feminisme is nota bene weer helemaal hip.’
‘Het probleem met feministen is dat ze altijd verliezen. Ik vecht tegen het klassieke schoonheidsideaal, ja, maar intussen ben ik nog altijd aan het praten over het uiterlijk. Alle tijd die ik besteed aan kritiek op traditionele vrouwenbladen met al hun foute artikels over het zoveelste sappendieet, die kan ik niet meer besteden aan het leren van andere, nuttige dingen. Zoals het onderhandelen over een hoger loon. Of waarom bacteriën zo belangrijk zijn voor onze gezondheid. (zucht) Of eender wat. Ik zou een online cursus hacken kunnen volgen, om allerlei ethisch belangrijke doelen te bereiken die het middel heiligen. Maar nee. Als feministen besteden we liever onze energie aan kritiek geven. We zitten vast.’
‘Misschien. Maar voor mij gaat dit over mij, en hoe ík me in míjn vel voel. Een feministe is voor vrije keuze. Anders is ze geen feministe.’
“Beeld je in hoeveel mooier de wereld zou zijn als we al dat geld dat we nu uitgeven aan de schoonheidsindustrie zouden besteden aan ons innerlijke.”
‘En toch gaat het over ons allemaal. Weet je wat mijn dochtertje al meer dan een jaar zegt? Dat ze liever geen krullen heeft. Ze is vier jaar oud en vindt nu al dat ze niet mooi genoeg is. En daar zit de kern van het probleem. Natuurlijk moet je er tegen vechten, tegen al die stomme schoonheidsidealen. Maar intussen verlies je dus kostbare tijd om echt te werken aan je innerlijke. En god weet dat er nog werk is aan onze binnenkant. Ik meen het. Beeld je in hoeveel mooier de wereld zou zijn als we al dat geld dat we nu uitgeven aan de schoonheidsindustrie zouden besteden aan ons innerlijke. (giechelend) Wist je trouwens dat je tegenwoordig zelfs cursussen mindful masturberen kan volgen, al dan niet met aandacht voor de baarmoeder?’
Lisa proestte het uit. ‘Mindful masturberen!’ riep ze. (Op fluistertoon) ‘Maar serieus. Ik werk al genoeg aan mijn innerlijke. Ik ga van de ene therapeut naar de andere levenscoach. Ik heb trouwens zo meteen nog een afspraak bij mijn psychiater. Ik wilde het er nog met jou over hebben, maar er is geen tijd meer. Ik zit de laatste tijd met een stem in mijn hoofd.’
Lisa vertelde het aarzelend. Mompelend, bijna. Ze nam nog een slok van haar cappuccino. Lauw.
Ze keek rond zich. Waar was Heleen naartoe? En waar was Heleens koffie? Waarom keek iedereen naar haar?
De jongen met de rasta’s kwam naar haar toegestapt. ‘Gaat het? Het lijkt wel alsof je tegen spoken praat.’
‘Wat? Oh, ja. Nee. Goed. Ik – euhm – doe aan een innerlijke dialoog.’ Lisa kuchte. Ze snapte het al. Die stemmen in haar hoofd, dus. Heleen was daar een van.
En zo voelde dat dus, een moment van helderheid.
Misschien was het zo erg niet, bedacht Lisa. We zijn met twee in ons hoofd, dat valt best mee. En Heleen heeft goede ideeën.
Straks zou ze vragen of haar psychiater het het proberen waard vond, zo’n cursus mindful masturberen met aandacht voor de baarmoeder. Da’s pas echt werken aan je binnenkant.
***
Op de achtergrond weerklonk ‘Creep’ van Radiohead. ‘I don’t care if it hurts / I want to have control / I want a perfect body / I want a perfect soul.’
Schrijf je reactie