Charlies openhartige (non-)monogamie gesprek

Hector (27) en Jemma (25) hebben al zeven jaar een relatie, sinds drie jaar is die relatie polyamoureus. Dat houdt in hun geval in dat ze allebei kunnen daten en relaties aangaan met anderen. Hector is grafisch ontwerper, Jemma studeert deze maand af als antropologe. Voor haar scriptie bestudeerde ze polyamoreuze relaties in Nederland. Hector en Jemma wonen samen in Utrecht.

Alexander (32)  en Hanne (28) hebben vijf jaar een relatie, ze zijn wettelijk samenwonend. Hun relatie is monogaam. Ze wonen in Antwerpen en leerden elkaar kennen via een vorige job. Alexander is osteopaat, Hanne is vertegenwoordiger in de horeca.

Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?
Jemma: “Hector en ik waren al vrienden op de middelbare school en aan het einde van onze tienerjaren was het wel duidelijk dat we allebei verliefd waren. Sindsdien zijn we samen.”

Alexander: “Hanne en ik werkten allebei in een sportwinkel, zij was net afgestudeerd en ik studeerde nog. Het klikte tussen ons, maar zij had een vriend. Ik dacht ergens wel dat ze mij ook leuk vond. Toen haar zus een kindje kreeg, was ik bijvoorbeeld de eerste aan wie ze dat vertelde.”

“Ik heb me heel schuldig gevoeld over die kus.”

Hanne: “Later volgde er ineens een kus. Toen panikeerde ik: ik heb mezelf nooit gezien als iemand die zou kunnen bedriegen. Ik had een serieuze relatie met de perfecte schoonzoon en geen idee wat ik moest doen toen ik gevoelens kreeg voor een ander. Ik heb me heel schuldig gevoeld over die kus. Twee maanden lang heb ik getwijfeld, maar Alexander maakte duidelijk dat hij echt een relatie met mij wilde. Nu denk ik: er waren al maanden vonken, waarom heb ik zo lang getwijfeld? (lacht)”

Hector en Jemma, jullie hebben nu een open relatie. Maar dat was niet altijd zo.
Hector: “Toen we net samen waren hebben we niet expliciet besproken wat ‘samenzijn’ nu eigenlijk voor ons betekende. Zoals de meeste mensen zijn we er gewoon ingerold.”

Jemma: “Ik had al wel eens van polyamoristen gehoord, maar dat klonk nooit als iets wat ik zelf wilde zijn. Ik zag bijvoorbeeld de fictieve tv-serie ‘Big Love’, over een Amerikaanse mormonenfamilie. Dat was toch allemaal heel exotisch en anders dan wat ik voor mezelf kon voorstellen.”

Wat veranderde er? Voelden jullie je aangetrokken tot anderen?
Jemma: “Dat gebeurde wel eens, maar dan bedacht ik dat ik samen was met Hector en schakelde ik dat gevoel uit. Later, toen Hector en ik besloten een open relatie te hebben, merkte ik hoezeer ik zulke gevoelens onderdrukt had.”

Hector: “Ik voelde me soms tot andere vrouwen aangetrokken, maar wist niet goed hoe ik met die gevoelens om kon gaan. Vier jaar geleden besloot ik: ‘uiteindelijk hou ik heel erg van Jemma en ik wil graag met haar een relatie hebben, dus laten we er gewoon over praten’. Natuurlijk schrok ze even, maar het was wel iets waar we over konden praten. We zijn toen veel gaan lezen en praten over andere relatievormen. Na een jaar zijn we ook naar een gespreksgroep voor polyamoristen gegaan. Zo kwamen we erachter dat polyamorie bij ons zou kunnen passen. Sinds een jaar daten we allebei met andere mensen en ik leerde Lorraine kennen, met wie ik nu ook een relatie heb.”

“We kwamen erachter dat polyamorie bij ons zou kunnen passen. Sinds een jaar daten we allebei met andere mensen.”

Jemma: “Ik ben nu aan het daten met iemand, maar dat is nog heel pril. Bij mij gaat dat niet altijd zo snel; ik vind het best eng om tegen iemand te zeggen dat ik hem of haar leuk vind. Dat je een open relatie hebt, betekent niet dat je almaar aan het daten bent of altijd meerdere partners hebt, het hangt er gewoon vanaf of je iemand tegenkomt en of diegene openstaat voor non-monogamie.”

Alexander en Hanne, hebben jullie het aan het begin over jullie relatievorm gehad?
Alexander: “Eigenlijk niet, want monogamie is nu eenmaal de standaard en als je daar niet expliciet van wil afwijken, laat je de relatie meestal gewoon groeien. Je gaat niet zo snel op voorhand zeggen waar bepaalde grenzen liggen. Daar kom je vaak gaandeweg achter. Hanne vindt het bijvoorbeeld wel eens grappig om in een bar andere mannen met haar te laten flirten, waar ik bij ben. Ik word er niet jaloers van, vind het zelfs wel leuk om te zien.”

Hanne: “Toen we een jaar samen waren, hebben we een grote reis gemaakt naar Vietnam. Ik ben toen vrij impulsief langer gebleven dan Alexander. Toen kwam ik terecht in een toffe groep mensen en ik heb daar gevoelens gekregen voor een gast uit Nieuw-Zeeland. Ik heb dat tegen Alexander gezegd en besloten om er niets mee te doen. Omdat ik toen al wel wist dat Alexander echt mijn persoon is, meer dan die ander.”

Was het toen in je opgekomen dat je misschien beiden zou kunnen hebben?
Hanne: “Nee, eigenlijk niet (lacht).”

Wat is een goede relatie voor jullie?
Alexander: “Ik ben erg gesteld op mijn vrijheid – dat is een constante in mijn leven. Ik wil gewoon mijn ding kunnen doen. Dat kan heel moeilijk zijn voor de mensen om mij heen. Daarin een balans weten te vinden, dat is voor mij belangrijk in een goede relatie. Ik rijd sinds kort motor, en Hanne vindt dat bijvoorbeeld prima.”

“Ik heb moeten leren dat er niets mis is met kalmte in een relatie, net zoals ik stiltes in een gesprek niet meer wil opvullen.”

Hanne: “Je zou eens moeten weten hoeveel mensen vragen ‘maar dat is toch gevaarlijk, mag hij dat van jou?’ (lacht). Voor mij gaat een goede relatie erom dat je er onvoorwaardelijk voor elkaar bent. Zonder dat je dat onvoorwaardelijke gebruikt als een mantel der liefde waarmee je dingen bedekt die je van andere mensen ook niet zou accepteren. Een goede relatie is ook gewoon kunnen zeggen: ‘we gaan hiermee door’. Dat ben ik de laatste maanden pas echt aan het leren, om erin te berusten dat we hier allebei voor willen gaan. En dat dat gevoel van rust iets anders is dan saaiheid. Ik heb echt moeten leren dat er niets mis is met kalmte in een relatie, net zoals ik stiltes in een gesprek niet meer per se wil opvullen. Onze relatie is misschien het eerste aspect van mijn leven waarin ik een beetje rust vind.”

Hector: “Voor mij is het heel belangrijk om mezelf te kunnen laten zien, om niets achter te moeten houden. En dat dat ook voor de ander geldt. Dus het gevoel te hebben volledig gezien te worden, en de ander volledig te zien.”

Jemma: “Ik voel me goed in een relatie wanneer het fijn voelt om mezelf te zijn, dat iemand anders het fijn vindt om met mij te zijn en dat we samen kunnen veranderen. Hector en ik zijn al zeven jaar samen en zien elkaar als partners, maar ik kijk ook zo naar de relaties die ik met dates, vriendinnen en vrienden heb. Ik maak daarbij weinig onderscheid tussen romantische en vriendschappelijke relaties: de basiswaarden zijn voor mij hetzelfde. Een open relatie hebben heeft ervoor gezorgd dat ik meer ben gaan erkennen dat alle relaties ertoe doen. Dat je niet alleen maar oog moet hebben voor die ene romantische relatie die expliciet heel veel aandacht mag krijgen.”

Doen jullie bewust dingen om aan de kwaliteit van je relatie te werken?
Hanne: “Ik heb sinds kort een drukke job waarvoor ik veel op de baan ben. Daarom zijn we er een punt van gaan maken om twee avonden per week samen te koken en te eten. Voor je het weet, hebben we anders geen enkele avond met z’n tweetjes. We proberen ook vaak naar een bepaald restaurant te gaan waar wij meestal echt diepe conversaties hebben, ik weet niet waarom dat juist daar gebeurt (lacht). Dat zijn waardevolle momenten en als je die niet koestert, kun je samenwonen en elkaar toch compleet uit het oog verliezen.”

Jemma: “Heel herkenbaar. Hector is erg georganiseerd, alles gaat bij hem met een Google kalender. Wij hebben een gedeelde Google kalender en Hector heeft ook eentje met Lorraine (lacht). Soms hebben we naast onze afspraken om samen tijd door te brengen ook een lijstje met dingen die we willen bespreken. Afspreken met dates en partners gaat voor mij gewoon zoals ik met vrienden afspreek. Met sommige mensen spreek je een maand van tevoren af, met anderen last minute. Zo anders is dat niet.”

Even over ontrouw: wat verstaan jullie onder vreemdgaan?
Hanne: “Ik geloof niet in een grote liefde voor het leven. Ik denk dat er meerdere mensen zijn met wie je perfect samen zou kunnen zijn. Dus ja, natuurlijk kom je wel eens iemand tegen tot wie je je aangetrokken voelt. Het gaat voor mij om de keuze die je vervolgens maakt. Je kunt gerust gecharmeerd zijn door een knappe vrouw of man, maar wel op tijd voor jezelf uitmaken dat je daar niet in wil meegaan.”

“We zijn tijdelijk apart gaan wonen en dat was onverwacht heel goed voor onze relatie.”

Alexander: “Voor mij ga je vreemd vanaf het moment dat je iemand kwetst, maar dan moet je dus wel goed weten waar die lijn voor je partner ligt. Ik heb die lijn helaas ooit overschreden. De bump in onze relatie twee jaar geleden kwam doordat ik met twee andere vrouwen had gezoend.”

Hanne: “Het ging toen niet zo goed met mij en de aandacht die ik hem niet gaf, kreeg hij wel van die twee andere vrouwen. We hebben daar toen veel over gepraat, en ook gemerkt dat we er allebei een heel andere visie op nahielden. We zijn daar doorheen geraakt, al doet het ergens nog pijn, maar elke relatie kent pijnpunten. Zo’n gebeurtenis dwingt je echt tot zelfreflectie. Je moet allebei realistisch genoeg zijn om te kunnen en durven zeggen wat hier jouw aandeel in is geweest. Als je besluit samen verder te gaan is dat heel lastig, maar je kunt er sterker uitkomen.”

Alexander: “We zijn toen tijdelijk apart gaan wonen en dat was onverwacht heel goed voor onze relatie. Omdat we even ademruimte en afstand inbouwden. We begonnen weer te daten en zijn echt opnieuw gaan kijken of we elkaar nog leuk vonden, of we ons samen nog leuk vonden. Na vier jaar waren we ook niet meer de mensen die we aan het begin van onze relatie waren. En gelukkig klikte het weer.”

Er bestaat een misvatting dat er in een open relatie niet vreemdgegaan kan worden.
Jemma:  “Voor mij is vreemdgaan wanneer iemand afspraken niet nakomt en je daarmee kwetst. Vreemdgaan is meteen een heel beladen woord, maar in een open relatie kun je het vertrouwen van de ander schaden door bijvoorbeeld te liegen over je andere dates of door iets achter te houden. Of door seks zonder condoom te hebben tijdens een date, terwijl je met je partner afgesproken hebt dat je wel condooms zult gebruiken. Dit zijn trouwens hypothetische voorbeelden, ik heb ze zelf niet meegemaakt (lacht).”

Hoe zit het met jaloezie, dat is toch best moeilijk te overwinnen?
Hector: “Waarom? Het hele idee van jaloezie wordt altijd veel te groot gemaakt, want het is gewoon een emotie zoals andere emoties. Het is een signaal dat je ergens naar moet kijken. Meestal zit er een angst achter, de angst dat de ander weg zal gaan bijvoorbeeld. Dan moet je het dààr over hebben.”

“Ik word er gelukkig van als ik zie dat Hector leuk gevonden wordt door iemand anders.”

Hanne: “Ik vind het ergens ook wel gezond, jaloezie. Als ik sommige vrouwen naar Alexander zie kijken, dan heb ik zoiets van ‘hij is van mij, rot op’, maar ik ben ook best een beetje trots, dat het andere mensen ook opvalt hoe tof hij is.”

Jemma: “Als we een etentje bij ons thuis hebben met vrienden en Hectors partner Lorraine is er ook, dan vind ik het fijn om te zien dat Hector en Lorraine elkaar leuk vinden, en dat ik Hector leuk vind. Ik word er gelukkig van als ik zie dat Hector leuk gevonden wordt door iemand anders.”

Hanne: “Dat is echt liefdevol eigenlijk, als je oprecht gelukkig bent als je jouw geliefde een fijne tijd ziet hebben met iemand anders. Ik denk dat héél weinig mensen dat hebben.”

Jemma: “Dat komt ergens ook door onze monogame cultuur, we leren dat je verliest als jouw partner zich ook aangetrokken voelt tot een ander. Dat er dan minder voor jou is. In een open relatie kunnen beide zaken naast elkaar bestaan, en daarom voel ik me daar niet door bedreigd.”

Hoe zien jullie de toekomst van jullie relatie?
Jemma: “Eigenlijk doen we alles stap voor stap. Ik vind dat we zo’n bijzondere relatie hebben dat ik me heel makkelijk voor kan stellen dat we de rest van ons leven veel met elkaar zullen ondernemen en met elkaar zullen meegroeien, maar in welke vorm dat precies zal zijn weet ik nog helemaal niet.”

“Er is meer dan huisje-tuintje-beestje. Sommige mensen verdelen hun tijd over drie huisjes en zes beestjes.”

Hector: “Wat wel heel duidelijk is, is dat we heel graag lange periodes met elkaar willen besteden, en hoe we dat invullen, bekijken we telkens opnieuw.”

Helpt het voor jullie om met andere mensen te praten die al langer een open relatie hebben?
Jemma: “Ja, zij laten zien dat er meer is dan huisje-tuintje-beestje. Sommigen verdelen hun tijd over drie huisjes en zes beestjes, die elke twee jaar veranderen of juist 20 jaar hetzelfde blijven.”

Hoe zien jullie de toekomst, Alexander en Hanne?
Alexander: “We willen niet per se trouwen; als we tien jaar samen zijn geven we een feest in de tuin met een varkentje op het spit ofzo (lacht). En we horen bij de groeiende groep van mensen die geen kinderen willen. Ergens is het een rationele beslissing: er is al genoeg overbevolking. Maar die beslissing kan soms op onbegrip rekenen.”

Hanne: “Ik besef dat je ook veel mist als je geen kinderen krijgt en de keuze om wel of niet kinderen te krijgen heeft een grote invloed op je hele leven en je relatie, dus dat is niet iets om licht over te gaan. Maar op een gegeven moment moet je een keuze maken en je leven daarop inrichten. Dat doen we nu.”

Wat blijft jullie bij na dit gesprek?
Hanne: “Ik denk dat iedereen in een langdurige monogame relatie met gevoelens voor een ander geconfronteerd wordt. Ik maakte het zelf evengoed mee, maar ik voelde toen niet echt de nood om daar verder mee te gaan.”

“Als ik jullie er zo over hoor praten klinkt polyamorie heel normaal.”

Hector: “Ik maakte een andere keuze: om er met Jemma over te praten en zien of een open relatievorm bij ons paste. Ze had daar heel anders op kunnen reageren, maar stond er gelukkig voor open om het gesprek aan te gaan.”

Jemma: “Het is zo’n cliché dat een jongen die dit voorstelt gewoon veel seks met andere vrouwen wil en jou er een beetje inluist (lacht). Maar zo was het helemaal niet. Ik heb evenveel rechten in deze relatie als hij. Polyamorie past ook goed in mijn leven.”

Hanne: “Jullie zijn als koppel dat elkaar heel jong leerde kennen door die cruciale fase van adolescentie naar volwassenheid geraakt. Alexander en ik hebben ook onze bumps overleefd. Dankzij toewijding en communicatie. Daarin lijken onze relaties niet veel te verschillen.”

Alexander: “Als ik jullie er zo over hoor praten klinkt polyamorie heel normaal. Het is ook heel gewoon dat je je vragen stelt over trouw en verlangens. Wat pas vreemd is, is dat mensen daar eigenlijk niet vaker over praten, zoals we vandaag gedaan hebben.”

 

Foto’s: Chen Vandeput

Lees ook: Wat non-monogamie ons over relaties leert

En: Waarom je best bewust monogaam bent. Of net niet.