Opinie

Is dit dan quality time?

Ilse wil een leven, geen loopwedstrijd.

Nieuws uit Facebookland: sinds een paar weken kun je als kersverse mama je gedachten delen op ‘The gentlemom’, een frisse pagina voor en door mama’s die net een kindje hebben gekregen. Het bezoekersaantal groeit véél sneller dan de baby’s waar ze het over hebben, en dat is niet vreemd. Heel wat moeders voelen zich moederziel alleen. Gesloopt door slaaptekort tijdens hun drie maanden zwangerschapsverlof – haha, dat woord verlof – vragen ze zich wanhopig af hoe al die anderen het doen, die luid lopen te toeteren dat het allemaal zo leuk en intens is, een carrière combineren met kleine kinderen. En dat quality time het sleutelwoord is, in het weekend en ’s avonds.

Hm. Dan is het bij mij toch een beetje anders gelopen. Dat verhaal wil ik even delen. Want ik heb een keuze gemaakt die nu, bijna tien jaar later, nog nazindert.

Het gebeurde op een zonnige donderdag ergens in juni. Ik werkte als journalist voor een bekend vrouwenblad en was bezig aan een artikel over de diepzinnige vraag waarom je vaak een prachtige, jonge vrouw aan de arm van een oude vent ziet, maar nooit andersom. Ik was bijna toe aan de wereldschokkende verklaring voor dit fenomeen, toen ik gebeld werd door de kleuterschool van mijn dochter van vijf. Of ik dringend wilde komen. Het ging niet goed met haar. Nu meteen? Ja, zei de juf. Was ze gevallen, bijna gestikt, had ze hoge koorts? Nee, zei de juf. Maar toch moet je meteen komen, je zal zien waarom. Ik gooide mijn spullen in mijn handtas en snelde naar de school. Toen ik aanbelde en de deur met een licht gezoem openschoof, viel het me op hoe stil het daar was. Het had iets onheilspellends, een school hoort gevuld te zijn met het geluid van vrolijke kinderstemmen. Ik liep haastig de gangen door tot het lokaal van de nabewaking. Nergens zag ik kinderen. Eenmaal binnen leek het of ik in een andere wereld terechtkwam. In een schommelstoel die bij het raam stond, zat de juf, met mijn dochter op schoot. Net een oma met haar lievelingskleinkind. Het zonlicht verlichtte de grijze haren van de juf, en mijn dochter keek me met waterachtige oogjes aan. Van de koorts? Van het huilen?

In een schommelstoel zat de juf, met mijn dochter op schoot. Net een oma met haar lievelingskleinkind.

‘Marieke heeft de hele middag geweend’, zei de juf. ‘Ze heeft een beetje koorts, niet eens zoveel. Maar ze wil je vaker zien. Dat is alles. Daarom heb ik je gebeld.’

Ik ging zitten, mijn dochter kroop bij mij op schoot. En ik wist het even niet meer. Waar haalde deze vrouw eigenlijk het lef om me hiervoor te bellen en mijn werk te doen onderbreken? Ik wilde er iets over zeggen, maar de juf was me voor. ‘Je hebt het misschien gezien daarnet: de school is leeg. Jij komt altijd als laatste je dochter halen. Ze vindt dat erg.’ Dit maakte me tegelijk kwaad en triest. Waarom was mij dat eigenlijk zelf nooit zo opgevallen, dat wij altijd de laatsten waren om onze dochter op te halen? Maar met welk recht ging de juf zich hiermee moeien? Ik dacht op dat moment nog maar één ding: wegwezen hier. Voor ik nog meer dingen te horen kreeg die mijn wereld meer deden daveren dan de vraag over oude mannen en knappe vrouwen die een uur eerder nog al mijn aandacht had opgeëist.

Om een lang verhaal kort te maken: mijn dochter bleek een ‘stille longontsteking’ te hebben. Een longontsteking zonder hoesten. Best wel gevaarlijk, vooral omdat je het niet snel in de gaten hebt. Ze moest veertien dagen thuisblijven. Ik nam twee weken vakantie.

Na die veertien dagen ben ik nooit meer fulltime gaan werken.

Dat is nu bijna tien jaar geleden. Ik heb die keuze gemaakt vanuit mijn hart. Heel plots, heel instinctief. Niet om wat de juf had gezegd. Wel omdat ik het al veel langer wist, maar niet wilde toegeven: een fulltime job combineren met een gezin, ik kon het niet. Of nee, ik moet hier toch nuanceren: ik kon het wel, maar het was niet gezellig. Het had niets meer te maken met de droom die ik ooit had. Ik zou een warme moeder zijn, we zouden elke dag heerlijk eten, mijn kinderen zouden altijd zoetjes braaf zijn. De realiteit was: ik was doodop. En samen met mij was iedereen bij ons thuis moe. Zelfs te moe om in te zien dat we dit moe waren.

Ik kon het wel, fulltime werken, maar het was niet gezellig. Ik was doodop.

Dus ging ik halftime werken. Zelfde job, maar ik schreef minder artikels. Ik was bang dat we het financieel niet zouden aankunnen, maar dat bleek niet nodig. Wie minder gaat werken, zal het beamen: je maakt meer zelf, je hebt minder nodig. Het scheelde haast niets. Echt.

 

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

Toch is dit geen verhaal dat zomaar een goede afloop kent. In de jaren waarin ik tijd had om na te denken over de balans tussen carrière en gezin, is me één ding duidelijk geworden: we staan een heel eind wat de emancipatie van de vrouw betreft, maar we staan eigenlijk nergens wat de emancipatie van moeders betreft.

Er is geen plan. Je moet kiezen. En wie kiest, verliest. Dat is de weg die je als jonge moeder te gaan hebt.

Het is zoals de Franse feministe en historica Yvonne Knibiehler zegt: ‘Tijdens de tweede feministische golf, in de jaren ’60, kwam het erop aan dat vrouwen zich professioneel konden ontplooien. Om dat te bekomen, moesten vrouwen ontkennen dat moederschap iets is wat tijd in beslag neemt. En daar zijn we in blijven steken.’

Het is taboe om als jonge vrouw met een masterdiploma op zak te zeggen dat je graag thuis bent, bij je kinderen. Je bent in de ogen van anderen al gauw iemand die ‘zich heeft laten doen door haar man’, iemand die niet geëmancipeerd is. Maar daar had dit niets mee te maken. Uiteraard moeten vaders ook hun rol opnemen, maar hoe koppels de zorg verdelen, dat is een andere discussie.

Ik had in elke vezel van mijn lijf het gevoel dat ik niet de moeder was die ik wilde zijn. Mijn ambitie reikte verder dan ‘ik wil een toffe job’. Ik wilde een leven, geen loopwedstrijd. Ik vind dat verlangen niet ongeëmancipeerd, integendeel. Feministisch zijn, is je eigen keuzes durven maken, hoe die er ook uitzien.

Ik wilde een leven, geen loopwedstrijd.

Ik heb dus tijd gekocht. Dure tijd. Niet alleen om te zorgen, ook om na te denken. Gaandeweg kwam ik tot het inzicht dat je kinderen opvoeden eigenlijk niet als een levenslang project moet zien. Kinderen zijn maar een dikke 15 jaar dicht bij jou. Laten dat nu toch vaak net díé jaren zijn waarin de meesten ook nog hard aan hun carrière timmeren. Wat een slechte samenloop van omstandigheden. Hoe meer ik afstand nam van de hele situatie, hoe vreemder ik dit eigenlijk vond. En hoe meer ik dacht: we moeten dit herbekijken.

Ik kreeg een idee. Ik denk dat we moeten evolueren naar een tijd waarin elke vrouw voor zichzelf een 45-jarenplan maakt. Een volledige loopbaan zal straks gemiddeld 45 jaar duren. Die 45 jaar moet je opdelen, naargelang je levenskeuzes (een relatie of niet, kinderen of niet, enz). Ik geef mezelf even als voorbeeld:

45 jaar in totaal:

• eerste schijf van 15 jaar: de groeifase – tussen 22 en 37 jaar

Vanaf mijn 22ste heb ik mijn weg gezocht als journalist, op mijn 31ste en 34ste kreeg ik twee kinderen.

tweede schijf van 10 jaar: de denkfase – van 37 tot 47 jaar

op mijn 37ste ging ik deeltijds werken. De tijd die overblijft, dient enkel om te zorgen dat iedereen rondom mij maar ook ikzelf gelukkig ben. Niets moet, alles kan. Zo komt er lucht in mijn hoofd, voor nieuwe ideeën.

derde schijf van 20 jaar: de vliegfase – van 47 tot 67 jaar

De kinderen zijn groter, in deze periode moet ik de gedachten van de voorbije tien jaar vorm geven. Teruggeven aan de maatschappij wat ik heb gekregen: tijd, warmte, mildheid, overzicht en vooral: inspiratie. Ik noem het de ‘vliegfase’ omdat je opnieuw je vleugels uitstrekt, maar ook omdat je kinderen stilaan het nest uitvliegen en jij gewoon met hen meedoet en ook nieuwe wegen opzoekt.

Dit 45-jarenplan is eigenlijk een aflossing van de wacht. Moeders die dat willen, krijgen de kans om een soort van deeltijdse ‘family sabbatical’ te nemen, terwijl de jonge wolvinnen die (nog) geen gezin hebben, de fakkel van hen overnemen, samen met de veertigplussers die niet meer zo hoeven te zorgen voor hun gezin.

Het is geïnspireerd op andere culturen, waar moeders die net kinderen hebben gekregen, geholpen en gesteund worden door andere vrouwen.

En het is ook een tegengif tegen de vreemde manier waarop soms naar vrouwen wordt gekeken die in de menopauze zijn aanbeland. Veertigers zijn straks de reddertjes van onze samenleving, let maar op.

Ik hoor in de verte al roepen: ‘Jij denkt toch niet dat jij na jaren deeltijds werken de leuke jobs in je schoot geworpen gaat krijgen? ‘ Inderdaad, zo makkelijk zal dat niet gaan, want dit idee gaat uit van solidariteit, en in onze kapitalistische samenleving is het ‘ieder voor zich’.

Toch geloof ik in mijn experiment, ook omdat het in onze natuur zit. Gyneacologe Ingrid Theunissen zegt in Marie-Claire: ‘In de menopauze maken vrouwen meer mannelijk hormoon aan waardoor je energieker en ondernemender wordt. Het is hét moment voor vrouwen om hun leven en hun carrière opnieuw in handen te nemen.’

We zullen allemaal langer moeten werken, maar we kunnen dat niet blijven doen aan het ritme van vandaag.

Of we betogen of niet, we zullen allemaal langer moeten werken. Mannen en vrouwen, moeders en niet-moeders. Dat is eigenlijk niet zo erg. Wat wél erg is, is dat we dat niet kunnen blijven doen aan het ritme van vandaag. Als je alle moeders fulltime doet werken, hol je de maatschappij van binnenuit uit. Dan worden onze kinderen kleine Mariekes met onzichtbare longontstekingen die niet verzorgd worden. En waar de staat dan weer dure ziekenhuiskosten voor moet betalen. Dan worden heel wat werkende moeders wandelende wrakken en mag de staat de burn-outs betalen.

Ik denk dat het meer moet aangemoedigd worden om menselijke keuzes te maken. Kijken naar wie wannéér werkt. Alles draait om timing. Geen timing van week tot week, maar timing van een heel leven. Zet de klok gelijk met je hart.

Waarom zou die kwetsbare groep jonge ouders nog méér onder druk gezet moeten worden? Geef ouders toch de kans om vanuit hun hart te kiezen. Laat moeders een plan opstellen. En omarm ze, als ze als rijpe, milde en wijze vrouwen aan fase 3 beginnen. Je zult zien: het loont. En wat nog meer is: onze kinderen zullen u dankbaar zijn.

Lees ook het artikel van redacteur Philippe over tijdskrediet en de machocultuur in het bedrijfsleven.

Schrijf je reactie

176 reacties
  • Annelie Vallaeys says:

    Mooi gezegd en goed dat dit wordt aangekaart. Moederen is inderdaad een job, 1 die we met liefde doen, maar evengoed een inspannende en (met momenten zeer) vermoeiende job. 1 ding dat ik hier nog aan wil toevoegen, of misschien nuanceren  over de zogenoemde “derde schijf van 20 jaar: de vliegfase – van 47 tot 67 jaar”
    Hierin schrijf je:
    “De kinderen zijn groter, in deze periode moet ik de gedachten van de voorbije tien jaar vorm geven. Teruggeven aan de maatschappij wat ik heb gekregen”. 
    Een gedachte hierbij, die ik niet onbelangrijk vind, is dat dit niet iets was wat je hebt gekregen, de tijd om in de kinderen te steken, maar iets dat je hebt gegeven aan de maatschappij, zijnde goed ontwikkelde, gelukkige, productieve (binnen hun eigen gezin of elders op werkvlak ;)) mensen die de maatschappij verrijken. 

    Laten we onszelf hier niet te kort in doen, moederen met hart en ziel is ook een service 😉 

    Dankjewel om dit aan te kaarten!

  • Marc Schoeters says:

    Ps. Met “beste Ilse” in mijn bijdrage bedoel ik natuurlijk NIET Ilse Ceulemans maar wel Ilse M. in een van de bijdragen onder dit artikel!

  • Marc Schoeters says:

    Beste Ilse. Jouw bijdrage is hartverwarmend. Eindelijk woorden van iemand die echte en creatieve diepgang in het leven zoekt – te midden van al dit gezeur en geweeklaag van oppervlakkige egoïsten. En ik bedoel zowel de egoïsten die denken dat een “loopbaan” het echte leven is, als de egoïsten die hun “kinderwens” als een heilig recht zien. Ik doorzie als alleenstaande zonder kinderen haarscherp het egoïsme van mensen met kinderen. Mensen die alles willen – en daar anderen voor laten opdraaien. Mensen met kinderen en die voltijds werken, werken in de praktijk van hun bedrijf of organisatie natuurlijk NIET voltijds. Ze willen gewoon zo gemakkelijk mogelijk fulltime betaald worden om hun egoïstisch huisje-tuintje-kindjes-project te verwezenlijken. En het zijn de mensen zonder kinderen die voor alles opdraaien – op de werkvloer en daarbuiten. Zo is het nog altijd gemakkelijk om tijdkrediet te krijgen voor “zorgtaken” maar loopbaanonderbreking om iets creatiefs te doen met je leven of diepgang te zoeken kan niet meer. Alleen het consumentisme telt nog – huis met tuintje liefst buiten de stad, tweede auto voor het transport van de kindjes, enzovoorts. West-Europees gezinnen met kinderen zijn op wereldvlak de grootste consumenten en vervuilers. Met de tweede auto naar het werk – en de kindjes continu oorontstekingen en aandoeningen door de slechte luchtkwaliteit! Fijn toch – kinderen op de wereld zetten en tegelijk die wereld kapotmaken. Wie én kinderen wenst én voltijds wil blijven werken is gewoon dom en/of egoïstisch.

  • Julie says:

    Allemaal mooi, maar er zijn ook moeders die niet kunnen kiezen om halftijds te werken, mama’s die er alleen voor staan ….

  • Eddy Eykholt says:

    Leuk artikel. Zonde van de vele reacties van mensen die de toon van het stukje niet goed begrepen hebben.

  • Ann Wouters says:

    Je had al onder een steen moeten leven om al die stukken over de balans tussen gezin en werk te missen. Nu, ik leef een beetje onder een steen, want de impact was mij duidelijk ontgaan. Tot ik de artikels (de vrouwen- en de mannenversie) grondig doornam en de cijfers tot mij doordrongen. Blijkbaar spreekt het heel wat mensen aan, waaronder mezelf. Dus kon een artikel op mijn eigen blog niet ontbreken.
    http://entoenwerdikmama.blogspot.be/

  • Hauman says:

    Via ondervermelde link kom je bij een artikel van mij dat ook arbeidsduurvermindering voorstelt vanuit een andere invalshoek dan het gezin, namelijk vanuit het standpunt van de werklozen. Een arbeidsduurindex zou immers de hoeveelheid werk beter verdelen onder de werkenden en werklozen.
    Voor Europa staat deze index momenteel op 33 uur per week, voor België op 34. Als het economisch niet goed gaat of alleszins als er minder vraag naar arbeid is, dan zakt de index, bij een grotere vraag naar arbeid kan de index mee stijgen. Ik hoop dat dit principe mee kan helpen in deze discussie.

    http://users.telenet.be/arbeidsduurindex/

  • Chantal says:

    “Het is taboe om als jonge vrouw met een masterdiploma op zak te zeggen dat je graag thuis bent, bij je kinderen.”

    Ik ben met onderscheiding afgestuurd als handelsingenieur en ik heb een carrière opgebouwd in het buitenland. Mijn man en ik verdienen goed geld en we reizen de wereld rond. Mijn ouders zijn trots en de maatschappij ziet me als een geslaagde geëmancipeerde vrouw.

    En toch vraag ik me af… was dit het nu allemaal waard? Ik heb de afgelopen jaren zoveel stress gehad om het niveau van manager te bereiken. Nu sta ik dan eindelijk waar ik wilde staan en ik voel me teleurgesteld. Het bedrijfsleven geeft me niet de voldoening waar ik op gehoopt had. Ik nader de 30 en ik wil aan kinderen beginnen. Eigenlijk zou ik nu al een stapje terug willen zetten om mijn leven terug op balans te krijgen.

    Ik denk dat de maatschappij me zal veroordelen omdat ik geen “goed excuus” heb om gas terug te nemen. Mijn moeder vindt het nogal vroeg om nu al minder beginnen te werken. Mijn man is gewend aan het luxe-leven dat we hebben opgebouwd als tweeverdieners en heeft het moeilijk om daar stukjes van op te geven.

    Ik voel me schuldig omdat ik niet meer aan de rat-race wil deelnemen. Ik wil graag zelf mijn huis poetsen, in plaats van de poetsvrouw. Ik wil graag zelf koken, in plaats van te gaan uiteten of naar de traiteur te gaan. Ik wil graag een goede vrouw zijn en tijd investeren in mijn huwelijk. Ik wil graag meer tijd voor mezelf.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen