Reportage

Voguing & Waacking: vier je vrouwelijkheid, ook als man

Voguing & Waacking: vier je vrouwelijkheid, ook als man

Ik dans al m’n hele leven. Onlangs ben ik nog eens van mijn danssokken geblazen: toen ik voguing en waacking ontdekte. De twee fascinerende dansstijlen zijn allebei ontsproten uit de Amerikaanse LGBT scenes van de jaren ‘70 en zijn stilletjes aan een begrip aan het worden in België. Ik ging spreken met de Belgische pioniers, tevens mijn vriendinnen. “Het gaat om vrijheid. In voguing en waacking kan je helemaal vrij zijn.”

Het jaloerse kantje van mezelf heeft altijd al betreurd dat sommige homo’s vrouwelijker zijn dan ik: trotser op hun lichaam, meer pzazz én betere skills op hoge hakken. Na het ontdekken van voguing en waacking wist ik dat wel zeker. De stijlen zijn ontstaan vanuit een zoektocht naar identiteit en nood aan zelfexpressie bij onderdrukte homo’s, biseksuelen en transgenders in New York en Los Angeles. Het basisprincipe: je hoeft geen poes te hebben om je vrouwelijkheid te tonen. De honey in “Work it, honey!” kan eender wie zijn. Waackers en voguers zijn experts in het uitspelen van hun eigen fierceness, en zijn daar ook trots op. Dat vergt lef en zelfvertrouwen, en is bewonderenswaardig. Van dat magische drankje wil ik wel een druppel, of een hele ketel.

Vandaag zijn de twee stijlen uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen, niet meer beperkt tot holebikringen, maar er wel nog steeds onlosmakelijk mee verbonden. De pioniers van waacking en voguing in België zijn twee heterovrouwen, en toevallig mijn goede vriendinnen uit de Belgische danswereld: Katerina Ourda en Lynn Andries. Ik ging bij hen langs voor een woordje uitleg én een demonstratie. Welkom in de wondere wereld van voguing en waacking, hashtag werq betch!

VOGUING – voor sexy house vixens

Lynn Ninja:Voguing komt uit magazines, stille beelden liggen aan de oorsprong van deze dansstijl. Het is allemaal begonnen in een New Yorkse gevangenis in de jaren ‘70. Boekjes waren het enige tijdverdrijf van de gevangenen. De gays droomden van een leven buiten de cel, van een glamoureus leven zoals dat van de modellen op de foto’s. Dus begonnen ze hun poses na te doen. In het begin heette het ook posing, en daaruit is the old way ontstaan, de eerste vorm van voguing. Old way is gebaseerd op strakke poses en mooie lijnen. Het lijkt misschien gemakkelijk, maar de aandacht voor detail is van groot belang: hoe is je gezicht, houd je je hand in een goede vorm, beweeg je op de muziek?

Uit old way is dan the new way ontsproten. Die stijl gaat naast strakke hoeken en lijnen ook om lenigheid en sierlijkheid. Het moet wel dans blijven, het mag geen gymnastiek worden.

De mannen die vogue fem dansen zijn per definitie dramatic. Ze dansen extreem vrouwelijk maar ook krachtig, net niet over the top.

Dan heb je nog een laatste stijl, en die is vandaag het populairst: de vogue fem stijl. Daar draait het allemaal rond vrouwelijkheid en sexy zijn. Je kan hiermee twee richtingen uitgaan: dramatic of soft & cunt. De mannen die vogue fem dansen zijn per definitie dramatic. Ze dansen extreem vrouwelijk maar ook krachtig, net niet over the top. Het is geen toneel, maar een echt gevoel. De theorie erachter is dat dramatic voguers hun vrouwelijkheid extra hard in de verf moeten zetten, want het zijn mannen. Maar vandaag zijn er ook vrouwen die dramatic zijn. Aan de andere kant van het vogue fem spectrum heb je dan soft & cunt. Vrouwelijke voguers zijn bijna verplicht om zo te dansen. Je hebt al vrouwelijke vormen, dus gebruik die gewoon. Soft & cunt bewegingen zijn zachter, en meer sensueel, maar nog steeds expliciet.”

Voguing gebeurt op een ball. Dat is een evenement waarop iedereen samenkomt om te dansen en tegen elkaar te strijden. Er zijn best wel wat regels die je moet volgen. Alles gebeurt op een catwalk-vormig podium en elk ball heeft een thema. Dat thema moet gerespecteerd worden, je moet je ernaar kleden. Voor je tegen elkaar gaat dansen, wordt er een preselectie gehouden.

Op balls heet de preselectie getting your tens. Alle juryleden moeten je goedkeuren door een bordje met 10 erop in de lucht te steken. Vindt ook maar één jurylid dat je niet door mag naar de wedstrijd, dan word je gechopt. Dat wil zeggen dat je niet meer mee mag doen. Dat kan soms hard zijn.

Je hebt de verschillende categorieën, waaronder old way, new way, vogue fem en runway. Runway is geen dans, maar een wedstrijd in lopen op de catwalk. Het draait allemaal om je walk en je kleding. Hoe je wandelt moet je persoonlijkheid weerspiegelen, en wat je aanhebt moet kloppen met het thema. Twee jaar geleden op het Winterwonderball was er iemand met een perfecte outfit. Hij had een seventies skipak aan, met alles erop en eraan. Maar hij droeg open schoenen, dus werd hij direct gechopt. Open schoenen draag je niet in de winter, dus ook niet op het Winterwonderball. Je outfit moet van kop tot teen perfect zijn. Dat is runway, het gaat om fashion. En het moet op hoge hakken!”

Je outfit moet van kop tot teen perfect zijn. Dat is runway, het gaat om fashion. En het moet op hoge hakken!

Voguers zijn onderverdeeld in houses. Dat zijn een soort van crews of families. Daar is een reden voor. Toen voguing begon, was gay zijn niet aanvaardbaar. Vooral jonge mannen werden verstoten uit hun eigen gezin, en belandden op straat. Armoede was schering en inslag, eenzaamheid ook. De voguers die veel samen dansten vormden een nieuw soort familie. Vaak woonden ze samen op een intense manier. De oudste en meest ervaren voguer in de house werd ook echt mother genoemd, dat is vandaag nog steeds zo. De namen van de houses zijn soms gebaseerd op modemerken, zoals the House of Lanvin, the House of Cavalli. Maar je hebt er ook anderen: the House of Ninja, the House of Labeija, the House of Vineyard, the House of Ladurée, enzovoort. De meesten zijn begonnen in New York, maar vandaag hebben ze leden over de hele wereld. Om erbij te horen moet je worden gevraagd. Tot die tijd ben je 007, dat is de term voor elke danser zonder house.”

“Het is een levensstijl. Katerina en ik gaan overal samen naartoe. Als we naar Amsterdam of Parijs gaan maken we er altijd een uitstap van. Een dag op voorhand gaan we naar daar en dan maken we ons samen klaar in het hotel. Het is altijd heel hectisch, iemand is altijd wel iets vergeten. Onze outfits steken we vaak zelf in elkaar. Last-minute naaien en plakken hoort er dan steevast bij. Die hele aanloop naar een ball is zalig, daar leef ik voor. En voor het dansen zelf natuurlijk!”

WAACKING – voor funky disco queens


Katerina Ourda:Waacking is begonnen in het L.A. van de jaren ‘70. Disco was in, gay zijn niet. Er was geen plaats voor holebi’s en transgenders in het Amerika van toen. Op zoek naar een manier om zich uit te drukken, dansend op discomuziek in de clubs, is eerst punking en daarna waacking ontstaan.

Volgens de overlevering is punking begonnen in club Gino’s in Los Angeles. Iedereen leefde er zich helemaal uit. Punkers waren eigenlijk meer een soort van acteurs. Op de discomuziek deden ze dramatische bewegingen, met als inspiratie alles waar ze naar opkeken: film noire, Hollywood musicals en films, kunstschaatsers, Baryshnikov de balletdanser, maar ook Bugs Bunny. In de Looney Tunes tekenfilms verkleedde Bugs zich regelmatig als vrouw, of maakte hij zich op om te misleiden of verleiden. Dat was ongezien in die tijd, zelfs voor een tekenfilmfiguur. Het konijn was geslachtsloos, en dat intrigeerde hen. Vandaag zijn er ook heteromannen en -vrouwen die meedansen, maar waacking heeft zijn oorsprong in de onderdrukte gay cultuur.”

Beide stijlen draaien om hetzelfde principe: je moet je helemaal geven, schaamte is uit den boze, je mag trots zijn op wie je bent.

Waacking is een social dance, het draait om samen dansen met andere mensen. Het is bekend geworden door het programma Soul Train, maar werd vooral gedaan in clubs. Waacking hoort eigenlijk niet thuis op balls, dat is het terrein van de voguers. Maar hier in België en Nederland is de waacking en voguing scene zo klein, dat we hebben besloten om alles samen te doen. Niet iedereen is het daarmee eens, maar voor ons werkt het heel goed zo, omdat veel waackers bevriend zijn met voguers.”

Viktor Manoel, de laatste overlevende original punker (zij die de hele punking en waacking beweging startten, nvdr.), zei: “Voguing en waacking zijn als zusjes, geboren uit een eenzelfde soort behoefte aan erkenning en ontplooing, maar de ene leeft aan de westkust en de andere aan de oostkust.” Die beeldspraak klopt, ze zijn ongeveer in hetzelfde decennium opgekomen, bij dezelfde bevolkingsgroepen: in de jaren ’70, bij LGBT zwarte en latino minderheden. Beide stijlen draaien om hetzelfde principe: je moet je helemaal geven, schaamte is uit den boze, je mag trots zijn op wie je bent.”

Waacking heeft een moeilijk traject gehad. Eind jaren ‘80 was de waacking scene op sterven na dood. Dat had één simpele en gruwelijke oorzaak: aids. De dansers die alles zouden doorgeven aan de volgende generatie, waren bijna allemaal overleden. Vandaag is er nog één original punker in leven. Het is dankzij enkelen dat de dans is blijven voortbestaan. Contact houden met de originals is heel belangrijk, zeker als je lesgeeft. Er zijn bepaalde dingen die je alleen van hen kan leren. Er wordt veel waarde gehecht aan wat zij hebben gecrëeerd, respect is op z’n plaats. Ikzelf heb veel geleerd van gesprekken met die laatste pionier Viktor Manoel, die in LA woont.”

Een leerling van mij is homo en voelde zich voor hij met de dans begon overal awkward. In mijn les kan hij helemaal zichzelf zijn.

“Het gaat om vrijheid. In waacking kan je helemaal vrij zijn. Dat was de drijfveer van de oprichters, en dat is vandaag nog steeds zo. Homo zijn kon niet toen, en homomannen konden nergens zichzelf zijn. Het ging zelfs zo ver dat mannen verstoten werden uit hun familie. In waacking konden ze zichzelf zijn. Ik heb een leerling die homo is, en voor hij met de dans begon voelde hij zich overal awkward. Hij zegt dat hij in mijn les wel helemaal zichzelf kan zijn, daar heeft ‘ie mij al zo vaak voor bedankt.”

“Samen dansen, daar doe ik het voor. Je kan er samen zoveel uithalen en er echt een verhaal van maken. Zo kan je je bijvoorbeeld afzetten tegen de andere danser, en daar een spelletje van maken. Of juist samen naar elkaar toe dansen, en lachend met elkaar omgaan. Sowieso krijg je energie van de persoon met wie je battlet. Vroeger ging ik te hard op in de energie van de andere. Nu lukt het me al veel beter om mijn eigen plekje te vinden. Jezelf blijven is essentieel.”

Video’s: Soe Nsuki

Schrijf je reactie

1 reactie

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen