Reisverslag

Waar de zomer verliefd is op de winter

Waar de zomer verliefd is op de winter

Waar ijs en vuur buren zijn, de zon ook ’s nachts schijnt, drop met een laagje chocolade wordt gegeten en waar je in het zwembad je natte zwemkleding in een droogmolentje kunt steken: dat is IJsland.

iceland7

In The importance of being Iceland schrijft Eileen Myles: “The work for the traveler is making the effort to understand that the place you are moving through is real and the solution to your increasingly absent problems is forgetting.” Dat is voor mij de kern van reizen. Je een nieuwe plek eigen maken, voor zoverre dat mogelijk is in de korte tijd dat je er verblijft, en er weer eens aan herinnerd worden dat er een wereld bestaat buiten je beeldscherm en kantoortuin.

IJsland sprak altijd al tot mijn verbeelding. In de eerste plaats omdat ik een zwak heb voor de taal en literatuur. De taal is bijzonder omdat die door eeuwenlange isolatie nagenoeg onveranderd is gebleven. Wanneer er een nieuw fenomeen zijn intrede doet, wordt daar een woord in de eigen taal voor gezocht, in plaats van een leenwoord te gebruiken. Het IJslandse woord voor telefoon is bijvoorbeeld ‘sími’, wat oorspronkelijk zoiets als ‘verbindingsdraad’ betekende. Er is niet veel IJslandse literatuur vertaald naar het Engels of Nederlands, maar gelukkig wel een aantal prachtige boeken van dichter Sjón, die onder meer teksten schreef voor Björk, en van de begaafde schrijfster Steinunn Sigurðardóttir.

De zon straalt, ook ’s nachts, maar het voelt als winter. De seizoenen hebben hier een voortdurende liefdesaffaire met elkaar.

De tweede reden voor mijn bezoek was natuurlijk dat landschap. Een bezoek aan IJsland voelt als een tripje naar een andere planeet: rode woestijnen, zwarte stranden en ijsvlaktes wisselen elkaar af. Oog in oog staan met geisers die 10 meter stoom de lucht in spuiten en watervallen die 160 meter naar beneden storten, plaatst alles eventjes lekker in perspectief. Al onze technologieën en wapenarsenalen ten spijt, als hier een vulkaan ontwaakt, kan die zomaar 63.000 vluchten aan de grond houden. Niets aan te doen. Ook op dit moment staat er een rommelende vulkaan onder observatie, maar de beruchte aswolken blijven vooralsnog uit. De zon straalt, ook ’s nachts, maar het voelt als winter. De seizoenen hebben hier een voortdurende liefdesaffaire met elkaar.

iceland30

Is IJsland niet vreselijk duur? Jawel. Hoewel ik een aantal jaar geld wegzette voor deze reis, durf ik bijna niet naar de prijzen te kijken in de supermarkt. IJsland is een dunbevolkt eiland waar nauwelijks een brandnetel wil groeien. Zowat alles moet over lange afstand geïmporteerd worden en dat maakt het leven duur.

Gelukkig zijn er een aantal hacks om je reis goedkoper te maken. Ik boekte mijn ticket meer dan 6 maanden van te voren en vond op die manier een prima deal. Ik koos voor de maand mei omdat het dan al erg licht is, er veel bijzondere vogels te zien zijn en de grote hordes toeristen beperkt zijn. Het beste moment om te reizen hangt af van wat je wilt zien: in juni en juli gaat de zon bijna niet onder, maar van maart tot en met oktober heb je kans het noorderlicht te aanschouwen.

Ik boekte een betaalbare AirBnB, met als bijkomend voordeel dat ik meteen wat locals leerde kennen en zelf kon koken. Omdat toerisme sinds kort de belangrijkste inkomstenbron van het eiland is, neemt het aantal hotels en jeugdherbergen in rap tempo toe. Toch is het slim om, zeker in het hoogseizoen, vroeg te boeken. Het gebrek aan accommodatie is soms zo groot dat in de zomervakantie schooltjes moeten worden ingericht als hostels.

iceland4

Ik ging niet uit eten, maar verkende wel de koffiebars in Reykjavik. De prijs van een goede tas koffie is vergelijkbaar met die in België, in tegenstelling tot alles waar alcohol in zit (reken 6-7 euro voor het goedkoopste bier op tap). Een aantal musea die erg de moeite waard zijn, zijn gratis of heel goedkoop. Bijvoorbeeld het natuurhistorisch museum en het fotografiemuseum, beide onderdeel van een bibliotheek, of het Reykjavik Art Museum (het ticket is geldig voor drie bijzondere kunstmusea in Reykjavik).

iceland3iceland27
Bovendien vermeed ik de onder IJslanders alom gehate toeristentrekpleister The Blue Lagoon (een thermisch zwemparadijs, 60 euro voor een dag). In plaats daarvan ging ik een paar keer naar een lokaal zwembad met thermische baden, gedecoreerd met mintgroene tegeltjes en vrij van andere toeristen (6 euro voor een dag). Uiteindelijk kreeg ik alsnog een liquiditeitsprobleem, niet veroorzaakt door de alcoholprijzen, maar door een bezoekje aan de uitstekende Reykjavik Record Shop.

iceland28

In Reykjavik kun je niet om straatkunst en katten heen.

iceland26 iceland25 iceland24 iceland21
Wie de natuur wil ontdekken (en welke IJslandreiziger wil dat nu niet?) zal zich buiten hoofdstad Reykjavik moeten begeven, wat al snel betekent dat je over onverharde wegen moet rijden. Je kunt dan een auto huren, of meegaan met een gids. Omdat ik geen rijbewijs heb, koos ik voor dat laatste. Je kunt meegaan met de grotere aanbieders, of met kleine gidsondernemingen die je in een busje rondrijden. Ik probeerde beide uit en merkte dat de kleine aanbieders niet alleen goedkoper zijn, maar je ook meenemen naar bijzondere plekken die je niet in de reisbrochures tegenkomt. Als je een sterke maag hebt is het verkennen van de kust met een bootje ook de moeite. Waarschijnlijk kom je papegaaiduikers (die je vanuit alle toeristenshops in pluche reuzenversies aanstaren, maar die in werkelijkheid kleiner zijn dan 35 cm) tegen, als je geluk hebt kun je ook walvissen observeren.

iceland9

Overal waar ik kwam waren de Panama Papers en het aftreden van premier Gunnlaugsson het gesprek van de dag. De bankencrisis, die van 2008 tot 2012 duurde, ligt nog vers in het geheugen. ‘Dit is de enige bank die niet failliet ging tijdens de bankencrisis,’ zegt een buschauffeur tegen me als we de bloedbank passeren. Uit de Panama Papers bleek dat de echtgenote van premier Gunnlaugsson een bedrijf heeft dat obligaties bezit van drie IJslandse banken die door de financiële crisis omvielen. De premier was betrokken bij het redden van die banken, waardoor de off shore-centjes van zijn vrouw veiliggesteld werden. ‘Er is helemaal niets veranderd, wij hebben tijdens de crisis moeten inleveren terwijl een aantal mensen hun zakken bleven vullen,’ vertelt een buurvrouw me verontwaardigd, een sentiment dat ook de voorpagina van de Reykjavik Grapevine siert.

iceland
De vlucht terug naar Zaventem duurt drie uur, precies genoeg tijd om het boek The Blue Fox van Sjón uit te lezen. Terug in België is het 17 graden warmer, de Panama papers zijn slechts een voetnoot in de krant. De lavasteen in mijn rugzak is het enige fysieke bewijs dat het broze maanlandschap waar ik een etmaal eerder over gewandeld heb echt is, maar de herinnering die ik meeneem schijnt even helder als de nachtzon boven Reykjavik.

iceland12iceland23 iceland20 iceland11iceland16 iceland15 iceland14   iceland8iceland10   iceland6

Schrijf je reactie

1 reactie

Selma Franssen is freelance journalist en auteur van 'Vriendschap in tijden van eenzaamheid' (uitgeverij Houtekiet, 2019). Haar werk verscheen onder meer bij Charlie Magazine, OneWorld, De Morgen, De Standaard, The New Statesman, VPRO en Vice. Ze volgde het postgraduaat Internationale Onderzoeksjournalistiek, ontving een beurs van het Fonds Pascal Decroos voor haar werk en presenteert journalistieke lezingenreeks 'Moeilijke Dingen Makkelijk Uitgelegd'.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen