Column

China Girl

We hebben geen nood aan terrorisme-experts maar aan samenlevingsexperts.

China Girl

Fun fact over mezelf: ik ben een terrorisme-expert. Nee, het is geen grap. Ergens in april 2001 schreef ik aan de universiteit een paper over de toen nog onbekende Osama Bin Laden. Op 11 september van dat jaar boorden er zich twee Boeings in de WTC-torens en stond mijn telefoon roodgloeiend. Plots stond ik in de krant als “terrorisme-expert”. Ze hadden geprobeerd om me te laten zeggen dat Bin Laden over kernwapens beschikte. Ik zei: “Geen idee, maar dat lijkt me weinig waarschijnlijk.” De krant drukte: “Terrorisme-expert sluit niet uit dat Bin Laden kernwapens heeft.”

Die dag verloor ik mijn blinde geloof in de journalistiek. Niet alleen wegens de quote, ook omdat ik het belachelijk vond dat ik toen als expert werd opgevoerd, terwijl ik maar een onnozel studentje was. Na de aanslagen op Charlie Hebdo in Parijs en wat er daarna allemaal is gebeurd, begin ik stilaan ook mijn geloof in de mensheid te verliezen. Niet alleen omwille van de blinde wreedheid van de aanslagen, maar ook door hoe wij erop reageren.

Het begon nochtans goed, met een gigantisch publiek vertoon van steun en solidariteit. Prachtig om te zien, zelden vertoond. Zoveel mensen. Ze scandeerden van ‘Liberté, égalité, fraternité’. En vooral dan dat eerste: vrijheid! Kippenvel.

Dan begint het politieke debat. Het ene kamp pleit voor preventieve acties; straathoekwerkers en zo. Het andere voor het inzetten van het leger. Uiteindelijk blijkt dat zowel de straathoekwerkers als de kogels van de militairen ondertussen reeds werden weg bespaard. Helaas pindakaas. De boodschap die dit geeft: waar wij ook mee bezig zijn, het is niet met datgene wat belangrijk is.

Je mag leed niet in de weegschaal leggen, maar je moet vaststellen dat leed dat veraf is, toch nog altijd minder goed scoort op de verontwaardigingsmeter.

Godsdienstleraars, die worden ook ingezet. Want het betreft hier een godsdienstprobleem, toch? Een probleem van onaangepaste individuen. Neen aan de radicalisering! Of die strijd ook de uitspraken van het Katholiek studentenverbond over homo’s omvat, is vooralsnog onduidelijk.

Tegelijkertijd met de aanslagen in Parijs, richt IS-copycat Boko Haram een nieuwe slachting aan in Nigeria. U weet wel, die gekken die een tijdje geleden tweehonderd schoolmeisjes ontvoerden en ze dreigden te verkopen op de slavenmarkt. De meisjes zijn trouwens nog steeds niet teruggevonden. De hashtag #BringBackOurGirls zijn we ondertussen bijna vergeten.
Een betoging kwam er deze keer niet. Je mag leed niet in de weegschaal leggen, maar je kan niet nalaten vast te stellen dat leed dat veraf is, toch nog altijd minder goed scoort op de verontwaardigingsmeter.

Ondertussen wordt de eerste Vlaamse anti-islambetoging gepland door de nieuw opgerichte “burgerbeweging” Vlativa of voluit Vlamingen tegen de Islamisering van het Avondland.
Het wat?
Het Avondland, of hoe Europa genoemd werd in een oud boek waar de nazi’s mee dweepten.
Vijfduizend van die Vlaamse avondlanders zijn er al, op Facebook.
Vijfduizend. Tsjonge.

De nieuwe Charlie Hebdo verschijnt. In de Parijse krantenwinkels wordt erom gevochten. Ik herhaal: gevochten. Mensen raken gewond. Is er dan niemand die daarvan de ironie en de stompzinnigheid inziet?

Zijn wij eigenlijk met z’n allen niet gewoon te dom om nog gered te kunnen worden? Ik stel die vraag op Facebook. Iemand reageert: twijfelde je daar dan nog aan?
Ja, eigenlijk wel. Optimism is a moral duty. Dat zei een of andere liberaal. Maar wat het betekent, dat leerde ik van een meisje met de naam China.

Zijn wij eigenlijk met z’n allen niet gewoon te dom om nog gered te kunnen worden?

China Keitetsi was negen toen ze in Oeganda werd ingelijfd als kindsoldate in het leger van Museveni, die later president zou worden. Pas op haar negentiende zou ze kunnen ontsnappen. De tien jaren van gruweldaden, bloed en misbruik schreef ze van zich af in een boek dat in 2002 werd uitgegeven. Een jaar later werd ze door de ngo waarvoor ik destijds werkte, uitgenodigd om naar België te komen. Ze zou komen getuigen over wat ze had meegemaakt op een groot congres over het thema kindsoldaten.

Na het congres had China nog een vrije dag in Antwerpen vooraleer ze weer moest vertrekken. Ik kreeg de opdracht om haar te begeleiden en haar wat wegwijs te maken in de stad. Ik had geen idee welke vrijetijdsbesteding gepast is om aan een ex-kindsoldate voor te stellen, dus ik vroeg haar wat schoorvoetend: “Wat wil je doen?” Haar antwoord was: “Uhm… Gaan shoppen? Ik heb een nieuwe jeansbroek nodig.”

De rest van de middag stond ik tussen geduld veinzende echtgenoten te wachten voor de pashokjes van de winkels in het shoppingcenter op de Keyserlei. En terwijl ik daar wachtte, lachte ik om mijn domme, jonge zelf die blijkbaar dacht dat een meisje dat zo’n afschuwelijke dingen heeft meegemaakt, tot één dimensie wordt herleid. Dat zo iemand voortaan en voor eeuwig en altijd alleen nog slachtoffer kan zijn. Terwijl dat natuurlijk niet waar is. China was ongetwijfeld getraumatiseerd, maar dat betekende niet dat ze niet ook ergens een gewoon meisje bleef, een meisje dat graag ging shoppen. Die avond gingen we iets drinken met vrienden. We maakten lol, met z’n allen. We dronken te veel en zij plaste tussen twee auto’s, wat iedereen opnieuw in lachen deed uitbarsten. We deden de dingen die gewone twintigers doen. En dat, dat geeft me hoop.

We hebben geen nood aan terrorisme-experts maar aan samenlevingsexperts.

Er zullen altijd mensen zijn die mooie dingen kapot willen maken. Er zullen er altijd zijn die baat hebben bij escalatie of die garen spinnen bij bangmakerij. Maar we moeten altijd blijven geloven dat de terugkeer naar een vorm van normaliteit mogelijk is. De-escalatie, verzoening en verbetering. Dat geldt voor individuen én voor samenlevingen.

We hebben geen nood aan nieuwe burgerbewegingen, we hebben nood aan betere burgers. Burgers die niet vechtend over straat rollen.

Burgers die eens over de grenzen kijken en wat kritischer zijn over ons buitenlands beleid. Die het niet enerzijds normaal vinden dat onze in de VS bestelde iPhone op twee dagen vanuit China wordt geleverd, maar anderzijds verwachten dat de conflicten in de wereld braafjes binnen hun grenzen blijven, want wij hebben daar toch niets mee te maken? Die wat meer oog hebben voor het leed van ver weg.

Burgers die niet geloven in de prietpraat dat dit een probleem is dat enkel en alleen bij individuen ligt en dus ook op dat niveau moet worden opgelost. We hebben geen nood aan terrorisme-experts maar aan samenlevingsexperts. Liberté, égalité, fraternité. Ja! Maar misschien moeten we niet enkel dat eerste zo hard schreeuwen, maar ook eens weer wat meer aandacht hebben voor de andere twee.

 

Foto: Craig Piersma via Flickr Commons

Schrijf je reactie

1 reactie

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen