Opinie

Drastische ongelijkheid vraagt om drastische maatregelen

Drastische ongelijkheid vraagt om drastische maatregelen

In Nederland schiet de Technische Universiteit Eindhoven los door het glazen plafond. Het komende halfjaar stelt het haar vacatures enkel open voor vrouwen. Alle negatieve reacties daarop ten spijt, toont De Kleur Van Macht, recent gelanceerd door Muslinked, dat voor historische scheeftrekkingen geen inhaalbeweging groot genoeg kan zijn.

Eén vrouwelijk rolmodel maakt de lente nog niet. De Technische Universiteit van Eindhoven (TU/e) ziet, zelfs na jarenlange maatregelen om meer vrouwelijk personeel aan te trekken, dat het genderevenwicht zich te traag herstelt. Daarom neemt de universiteit nu een schijnbaar drastische maatregel. Het komende halfjaar zijn er zo’n 150 vacatures in te vullen. Bij voorkeur gaan die jobs naar vrouwen. Pas als er na zes maanden geen geschikte kandidaat wordt gevonden, gaat men verder op zoek en kunnen mannen ook solliciteren.

“Sommige mannen voelen zich nu gediscrimineerd en werpen zich plots op als de voorvechters van een gelijke-kansenbeleid.”

Door tijdelijk vacatures enkel open te stellen voor vrouwen, hoopt de universiteit dat binnenkort één op de vijf hoogleraren een vrouw zal zijn. Twintig procent, nog steeds verre van een perfecte afspiegeling van de maatschappij, dus. Toch zijn de reacties op het nieuws even fel als voorspelbaar. Veel mannen, maar zeker ook vrouwen, vinden de maatregel nogal ‘in your face’. Maar voor wie in een bevoorrechte positie zit en zich daar niet altijd even bewust van is, voelen maatregelen voor meer gelijkheid als ongelijkheid aan.

Sommige mannen voelen zich nu gediscrimineerd en werpen zich plots op als de ultieme voorvechters van een gelijkekansenbeleid. Een beleid, wel te verstaan, dat vooral voor hen, gepriviligeerd als ze zijn, gelijke kansen moet bieden. Gelijkheid is echter niet hetzelfde als rechtvaardigheid. Het bekende equality vs. equity-plaatje én de voorgaande maatregelen van TU/e tonen aan dat een gelijke behandeling in een ongelijke wereld weinig zoden aan de dijk brengt.

Credit: Craig Froehle

De kleur van macht

Velen zullen gevoelsmatig beweren dat vrouwen steeds meer kansen krijgen in onze maatschappij. Gegevens van het RSZ tonen ook aan dat 49,2 procent van de vrouwen in België is tewerkgesteld. Klinkt aardig, al vertelt dat cijfer niet dat naarmate een vrouw een carrière wil uitbouwen en wil opklimmen naar topfuncties, ze meer kans heeft om uit de boot te vallen. Het netwerkplatform Muslinked giet die stelling nu in een aantal cijfers.

Het aantal vrouwen in machtsposities blijft ondermaats. Overheidsbedrijven zoals Skeyes en Bpost hebben slechts 31% vrouwen in hun raad van bestuur. De Nationale Bank spant de kroon met amper 13% vrouwen. De cijfers qua etnisch-culturele diversiteit zijn nóg schrijnender. Als het aankomt op personen met een migratieachtergrond in een beslissingnemende rol, klokken Skeyes en de Nationale Bank af op de volle nul komma nul.

Infographic via www.dekleurvanmacht.be (Muslinked)

Bij de installatie van het Vlaams parlement vorige week werd er nog gejuicht dat het aantal vrouwen in het parlement nog nooit zo hoog is geweest. Wat er niet bij werd verteld, is dat van de 124 Vlaamse parlementsleden amper vijf een migratieachtergrond hebben. In Vlaamse mediabedrijven zijn er zo’n 192 topfuncties. 25 procent daarvan worden ingevuld door vrouwen, nul procent door mensen met diverse roots.

“Van de 124 Vlaamse parlementsleden hebben er amper vijf een migratieachtergrond.”

Als anno 2019 vrouwen meer dan de helft van de bevolking uitmaakt en twintig procent van de Vlamingen een migratieachtergrond heeft, zijn bovenstaande cijfers simpelweg onaanvaardbaar. En dan hebben we het nog niet gehad over de LGBTQ-gemeenschapen, andersvaliden of mensen met een minder sterke socio-economische achtergrond.

Kleur bekennen

De maatschappelijke verhoudingen zitten nog steeds zo scheef dat corrigerende maatregelen zoals die van TU/e op z’n minst het voordeel van de twijfel verdienen. Het valt toe te juichen dat een wetenschappelijke instelling waar vrouwen stilaan wel de weg naartoe vinden, maar nog te weinig in doorstromen, die historische scheeftrekking op z’n minst erkent en beseft dat een relatief kleine rechtzetting daarvan een actieve houding vereist.

Geen passieve ‘ik ben geen seksist’-houding, maar een actieve attitude van ‘genderongelijkheid is historisch doorgesijpeld in onze structuren en als we écht geloven in rechtvaardigheid, nemen we daartoe de nodige, misschien soms drastische, maatregelen.’ Onderaan je vacature in kleine letters zetten dat ‘kwaliteiten van mensen doorslaggevend zijn ongeacht geslacht, afkomst, leeftijd of handicap’ is dan gewoonweg niet voldoende.

“In het huidige politieke klimaat is het meer dan ooit nodig om kleur te bekennen.”

In Eindhoven wordt ‘positieve discriminatie’ nu getoetst aan de praktijk. Als het goed uitpakt, kan het experiment overvloeien in beleid en kan België er wat van leren. Want als het op gender, huidskleur, afkomst, religie, geaardheid, … aankomt, is de kleur van de huidige macht nog steeds zo grijs en grauw, terwijl de maatschappij van vandaag kleurrijker dan ooit is. De cijfers tonen nu zwart op wit hoeveel werk er nog aan de winkel is en hoe dringend dat is. Millennial zijnde, heb ik uiteraard lak aan geduld. Bovendien is het in het huidige politieke klimaat meer dan ooit nodig om kleur te bekennen en niet langer passief en neutraal aan de zijlijn te blijven staan.

Foto boven: in het Vlaams Parlement is 47% is vrouw, 4% heeft een migratieachtergrond
Bekijk alle cijfers via www.dekleurvanmacht.be

Schrijf je reactie

6 reacties
  • Dieter says:

    Ik heb quote altijd een noodzakelijk kwaad gevonden; een breekijzer om een deur te openen die vanzelf maar niet wilt open gaan. Het is niet de fijnste oplossing, maar omwille van omstandigheden verdedigbaar.

    Maar 100% exclusie van mannen ten voordele van vrouwen vind ik toch een beetje extreem en gevaarlijk. Er is een verschil tussen een strengere selectie houden, en een piste volledig afsluiten zonder te kijken naar het individu en diens prestaties.
    Misschien gaat het er op die school anders aan toe, en valt het allemaal best mee. Bij de faculteit Wetenschappen waar ik zat was het om de 4 jaar opnieuw een onderzoek afleveren en telkens opnieuw ijveren om een vaste post vast te krijgen. Deze maatregel zou, in zo’n context, op voorhand al je moeite al verbeurd verklaren en een toekomst ontzeggen.

    Al was het een 20-80 regel, dan had ik nog kunnen zeggen: okay.. je komt er alleen maar in als je echt heel uitzonderlijk bent. Dat is hard, maar je houdt nog je meest competente mannen aan boord. Bij 0-100 ben je zelfs die kwijt.

    • jan hautekeete says:

      Het punt is ook dat het gewoon seksistische discriminatie is, en dus verboden.

      En ik haal hieronder nogmaals de analyse aan van prof Vrielink, een specialist in anti-discriminatierecht.
      Ik wil ten overvloede nog ‘ns herhalen dat ook de ombudsvrouw gender van de Vlaamse gemeenschap, dit als duidelijke discriminatie ziet.
      Seksisme tegenover vrouwen kan niet, maar seksisme tegenover mannen is OOK verboden.

      Maar wat vooral opmerkelijk is, is dat er mensen zijn die niettemin, wetens en willens, achter een openlijke seksistische discriminatoire maatregel gaan staan. Onderzoek wees al uit dat seksisme tegenover mannen een zeer onderbelicht , zoniet hardnekkig ontkend, fenomeen is – hier blijkt dat het goedpraten van een seksistische maatregel, uiteraard voor zover die tegen mannen is gericht, blijkbaar een structureel probleem vormt in een welbepaalde ideologie , die zeer aanwezig is in het genderdiscours.

      Oproepen tot dergelijke vorm van discriminatie is trouwens eveneens verboden en vervolgbaar, net zoals het oproepen tot racistische discriminatie. Wat wil het zeggen dat dit kritiekloos passeert ?

      https://www.law.kuleuven.be/home/onderzoek/nieuws-onderzoek/opinie-jogchum-vrielink-gelieve-zich-te-onthouden-indien-man

      • Dieter says:

        Toch een beetje relativeren hé 😛

        Quota zijn altijd een omstreden oplossing geweest omdat gender (of andere criteria) expliciet worden gebruikt bij de selectie. In een eerlijke wereld klinkt dat inderdaad oneerlijk… Maar zo eerlijk blijkt de wereld niet te zijn. De anti-discriminatie wet lijkt vooral gericht op expliciete discriminatie. Quota helpen meer tegen impliciete discriminatie, waar een patroon van gender voorkeur kan vastgesteld worden zonder geldige reden of verklaring.
        En bij het aanstellen van academisch personeel is dit patroon steeds in het nadeel van de vrouw geweest. Quota kan dan een deur openen die anders te vaak toe blijft.

        Een quota lijkt me daarom niet ongepast, of “discriminerend naar de man”. Een 100/0 quota daarentegen lijkt me wel wat gevaarlijk, omdat je dan weer een deur dicht doet.

      • W says:

        Heel kwalijke evolutie. Wie zegt dat het hier om een glazen plafond gaat en niet om een keuze die vrouwen bewust maken om niet in posities te zetelen die zoveel tijd vragen dat de andere werkelijk  waardevolle zaken in het leven als gezin bv op de achtergrond geraken. En bijkomend is misschien een langere evolutie nodig waarbij meisjes zich meer van jongsaf richten op STEM waar dit biologisch niet altijd evident te noemen is. De gelijkschakeling tussen het vrouwelijke en het mannelijke vind ik heel verkeerd. Vrouwen moeten toegang hebben tot alle functies die mannen kunnen hebben, maar alleen als ze dat zelf willen. Niet omdat iemand ze nudged of zelfs dwingt tot het aanleren van nieuwe mannelijke rolpatronen. Dat is geprobeerd is Scandinavië en heeft niet verwonderlijk het tegenovergestelde effect: vrouwen die vanuit eigen keuze vaker kiezen voor gezin en part-time. Dat is veelzeggend. 

  • jan hautekeete says:

    Een technische noot ook bij het artikel : die “20% mensen met migratieroots” waarvan sprake , hoe zijn die samengesteld ( bv. opdeling europees / niet europees ?) ? Het grootste aandeel mensen met migratieroots is , dacht ik, afkomstig van onze buurlanden ( in Vlaanderen gaat het vooral om Nederlanders). Indien statistieken niet transparant zijn, leiden ze al snel tot volkomen “fake” veronderstellingen … De implicaties als je rekening houdt met de samenstelling van die populatie, draaien vermoedelijk héél anders uit ?

  • jan Hautekeete says:

    Het (anti)discriminatierecht is een individueel recht waarop elke burger zich kan beroepen. Ofwel neem je dat (anti)discriminatierecht in elk individueel geval serieus , ofwel niet.
    Het is zeer te betwijfelen of de maatregel die TU Eindhoven neemt, de toets van het europese antidiscriminatierecht zal kunnen overleven. Ik post hieronder een analyse van wat waarschijnlijk onze grootste specialist is in discriminatierecht : prof Vrielink. Zijn analyse is meer algemeen en slaat niet op de maatregel van TU Eindhoven, maar de conclusie zal niet anders zijn. Ook onze vlaamse ombudsvrouw “gender” spreekt zich uitdrukkelijk en onmiddellijk in diezelfde zin uit, en wel naar aanleiding van de maatregel van TU Eindhoven. Het is eigenlijk ongelooflijk hoe snel de principes van het verbod tot ongelijke behandeling op bais van geslacht, opzij geschoven worden door mensen die zich “voorvechters”noemen van gelijke behandeling. Ook dat laatste is een signaal ( of veeleer een “symptoom”).
    Of betekent dit ook , dat universitaire richtingen waar een oververtegenwoordiging van vrouwen blijkt, nu ook in de komende jaren enkel voor mannen zal worden opengesteld ( waar STEM-richtingen vooral mannen en dus ook mannelijke profs en academisch personeel aantrekken, zie je het omgekeerde in richtingen als genderstudies ( ! – of all places …), psychologie, pedagogie, … Wie ervan uitgaat dat de oververtegenwoordiging van jongens en mannen in stemrichtingen problematisch is, daarvan verwachten we ook dat ze evenzo ageren tegen de verregaande feminisering van richtingen als genderstudies, en psychologische richtingen ( en neem daar gerust het hele lager en middelbaar onderwijs bij – richtingen die voor beeldbepaling van opgroeiende jeugd , erg belangrijk zijn) . Tenzij je natuurlijk met een bias kijkt naar m/v representatie – de oude demonen van feministen als mannenhaters zullen hierdoor natuurlijk nieuw leven ingeblazen worden. https://www.demorgen.be/meningen/waarom-een-kandidaat-van-een-bepaald-geslacht-bij-een-sollicitatie-nooit-automatisch-voorrang-mag-krijgen~bb0503f2/?fbclid=IwAR0ssMIsB992_7Qur6hqDPAj5VrgkJmGf_G86rj_mPcbASWY1QQQDyMIYLQ

Anouk Torbeyns is geboren in India en getogen in België. Haar huid is donker, maar haar privilege wit. Ze groeide op in een echt Vlaams boerengat en woont nu in de diverse stad. Ondertussen zoekt ze nieuwsgierig haar weg tussen al die schijnbare tegenstellingen. Als eindredacteur is ze verzot op de Nederlandse taal en als jonge journaliste zal ze waarschijnlijk meer vragen stellen dan antwoorden bieden.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen