Reportage

Ontketen de afro!

Redactrice Soe zit in #Teamnatural

Ontketen de afro!
Uit ons archief maar nog steeds mooi

De afro: minikrulletjes, kroes, kronkels, rechtopstaand in een krans rond het hoofd. ‘Speciaal’, ‘apart’, ‘rommelig’, ‘lelijk’, ‘cool’, ‘vuil’, zelden ‘gewoon’. De afro is het natuurlijke zwart-Afrikaanse haar. Alle zwarte mannen en vrouwen worden ermee geboren, en de gemixte nakomelingen meestal ook. Foto’s: Camille Rumping

Vingers in het stopcontact

Bij vrouwen van Afrikaanse afkomst rust er een taboe op de fro. Het heersende westerse schoonheidsideaal hakt hard in op de Afrikaanse identiteit.  Sluik haar is de norm, rechtopstaand haar is voor gekke professors, poedels en mensen die met hun vingers in het stopcontact hebben gezeten. Zeker niet voor een nette vrouw! Dat is lang de enige perceptie geweest. Daar komt nu verandering in. En niet enkel omdat Beyoncé een fro heeft in haar nieuwe videoclip.

De fro in opmars

De natural hair movement is al een tijdje bezig en leeft ook op het internet. Jonge zwarte en bruine vrouwen die het beu zijn hun identiteit te moéten aanpassen om in het plaatje te passen, vinden online hun stem. Tik gewoon “natural black hair” in Google, de resultaten zijn legio. Blogs en sites als BlackGirlLongHair, MyBlackHair, het activistische Afropunk en meer lokaal Girls & Curls Antwerp op Instagram zijn maar enkele van de voorbeelden. Allen hebben ze één gemeenschappelijk doel: natuurlijk Afrikaans haar in alle vormen, lengtes en kleuren vieren!

Variatie troef

Afrikaanse lokken zijn veelzijdig: je kan ze natuurlijk los laten in een fro, of box braids, cornrows, bantu knots, weaves of locs laten zetten. Je kan ze stijlen met de stijltang, krullen met de krultang, er valse stukken inzetten, of ze gewoon onder een pruik steken. Dat kan allemaal met mate, zonder je aangeboren krul of kroes te beschadigen. Afwisselen is leuk! Maar te vaak worden eigen lokken permanent weggestoken uit schaamte, en daar knelt het schoentje. Niemand zou zich moeten schamen om zijn uiterlijk. Ontketen de fro!

Don’t believe the hype

Jullie denken vast dat ik dit artikel heb geschreven na het zien van Beyoncés nieuwe video “waarin ze haar haar natuurlijk draagt.” Je ziet haar letterlijk vijf seconden (ik heb het geteld) met een afrokapsel. De clip toont wel vrouwen met een fro, namelijk haar danseressen en haar dochter, maar zelf gaat Queen Bey niet voluit. Dat is geen aanval op Beyoncé, ik ben namelijk fan. Maar waarom zien we haar nooit op de rode loper met een fro? Waarom zien we niemand van de grote zwarte sterren met hun natuurlijk haar? Rihanna? Nicki Minaj? Naomi Campbell? We hebben meer natural hair voorbeelden nodig in de populaire cultuur: de Lupita Nyongo’s, de Oprahs, de Erykah Badu’s en de Solange Knowles van deze wereld. Bij gebrek aan meer voorbeelden en aandacht voor natuurlijk Afrikaans haar in beautyboekjes en op televisie, ging ik samen met de fotografe Camille op zoek naar onze eigen muzes. Deze zes vrouwen dragen hun natuurlijk haar met trots. Elk hebben ze hun eigen verhaal. Lees verder en wees geïnspireerd!

Reine Nkiambote (25), journaliste, origine: Congo

reine
“Op een dag besloot ik mijn haar gewoon af te knippen. Heel impulsief, ik had er amper over nagedacht. Ik stond voor de spiegel mijn haar naar achter te trekken om te zien of ik zou staan met kort haar. Een uur later stapte ik de kapper buiten met een kort kopje van twee centimeter lang. Ik heb kroeshaar, dus twee centimeter is practically bald. “Oei, dat is wel heel kort, he,” was mijn mama haar reactie. Ik heb toen gehuild en gedacht ‘wat heb ik in godsnaam gedaan!’ Maar ik kreeg heel veel complimenten van mijn omgeving, en dat maakte het verschil. Dat heeft mij er doorgehaald. Na een tijd word je je nieuwe kapsel gewoon. Ik ben heel blij dat mijn haar is zoals het nu is. Het is zoveel makkelijker in onderhoud, en daardoor bespaar ik zoveel tijd.”

“Ik voel me authentiek met mijn natuurlijk haar. Ik zeg niet dat ik nooit meer extensions of vlechtjes zou laten zetten, maar zoals ik het nu in het leven sta, en met dit haar, voel ik me veel echter. Wie mijn voorbeeld is? Ik ben mijn eigen voorbeeld.”

 

Chloë Francis (27), leerkracht Engels & PAV in het secundair onderwijs en jazzdanslerares bij Jespo, origine: België en Jamaica
chloe
“In het tweede of derde middelbaar heb ik mijn haar eens proberen te defriseren (chemisch ontkrullen, nvdr) maar dat stond me totaal niet. Ineens had ik super lang haar en kreeg ik een heel ander uiterlijk. Mensen spraken me plots ook heel anders aan, heel raar om te ervaren. Ik voelde me er helemaal niet goed bij. Met dat lange haar leek het plots alsof ik “streken had”. Dus dat heb ik nooit meer gedaan. Het enige wat ik daarnaast nog heb geprobeerd zijn box braids, dat vond ik wel tof en zou ik nog wel eens willen doen.”

“Ik ben met mijn Instagramaccount Girls & Curls Antwerp begonnen omdat ik in België zoiets miste. Ik volg een paar Instagrampagina’s voor afromeisjes vanuit Amerika en Engeland, maar voor meisjes van hier heb je dat eigenlijk nog niet. Een aantal vriendinnen vragen me ook altijd om haartips: hoe ermee om te gaan en welke productjes ik gebruik enzo. Toen dacht ik dat het eigenlijk wel leuk zou zijn om daar iets rond te beginnen. Het is pas écht begonnen toen ik een meisje op straat tegenkwam met een supermooie afro, en haar vroeg of ik een foto van haar mocht nemen. Dat was dan meteen mijn eerste post op mijn pagina.”

 

Marleen Verschroeven (22), studente voeding- en dieetkunde, danseres tango & ragga en model bij Dominique Models, origine: België en Congo
marleen
“Afrikaans natuurlijk haar is totaal niet de standaard. Ergens is dat heel erg omdat we er wel mee geboren zijn. Je hoort vaak “wow cool, speciaal, ik wou dat ik dat ook had,” maar het wordt nog altijd als iets vreemds gezien. Als ik met mijn haar los de tram uit stap word ik echt elke keer weer bekeken. Dat is gewoon zo. Het schoonheidsideaal dat in stand wordt gehouden door de media, daar is geen fro in te bespeuren. Maar mensen spiegelen zich wel aan die beelden. We volgen het ideaal blindelings, en dat is spijtig.”

Haar maakt een groot deel uit van je zoektocht naar een identiteit. Daar wil ik een voorbeeld in zijn.

“Ik schaam me totaal niet voor mijn haar en hou van mijn roots, dat komt door mijn Congolese mama. De vraag “voel je je meer Congolees of meer Belg?”, wordt mij heel vaak gesteld. Maar in realiteit ben ik ze allebei. De twee culturen zijn wel heel verschillend, dat maakt het niet altijd gemakkelijk. Je wil je aanpassen aan de maatschappij waarin je leeft, maar zonder jezelf te verliezen. Haar maakt een groot deel uit van je zoektocht naar een identiteit. Daar wil ik een voorbeeld in zijn.”

“Mensen die mijn haar willen aanraken: af en toe afschuwelijk lastig. Maar ik ben heel toegeeflijk op dat vlak, ik maak er meestal geen punt van. Veel hangt af van hun intentie, en dat valt soms moeilijk in te schatten. Sommigen zijn oprecht geïnteresseerd. Anderen zijn ronduit onbeschoft: ze vragen of het een pruik is, ze lachen me uit, ze trekken eraan. Zijn die op hun kop gevallen? Ik trek toch ook niet aan hun haar? Dat doe je echt niet. Je mag er gerust aankomen, maar respect is alles.”

 

Hinda Bluekens (27), presentatrice en schrijfster, origine: half Marokkaans

hinda
“Ja, ik heb wel eens een keertje een haarlok gestijld. Maar ik heb wel altijd een soort overtuiging gehad: als je een afro hebt, moet je die dragen met trots. Ik ben altijd heel fier geweest op mijn kleur.”

“Vroeger wilde ik wel lange lokken, maar dat was ook omdat ik mijn haar altijd kort moest houden van mijn ouders. Omdat dat gemakkelijker was. Ik snapte dat wel, maar echt blij was ik er niet mee. Als kind bewonderde ik mezelf in de spiegel. Ik droeg altijd linten in mijn haar of een handdoek op mijn hoofd, dan deed ik alsof mijn haar lang was.”

 

Gema Honesta (24), administratief medewerkster en danseres hip hop & house freestyle, origine: Rwanda
gema
“Een groot stuk van mijn leven heb ik kort haar gehad. Ik ben op mijn 6 jaar van Rwanda naar België verhuisd. Jonge meisjes in Rwandese scholen moeten hun haar kort dragen. Met kort bedoel ik afgeschoren, maximum 2 millimeter lang. Dat is de gewoonte in het hele land. Daar zijn een paar belangrijke redenen voor. Ten eerste om luizen te vermijden en om een goede hygiëne te garanderen. Ten tweede omdat het gemakkelijk is. En ten derde is het een kwestie van middelen. Veel mensen in Rwanda zijn arm, en hebben het geld niet om hun haar te onderhouden. Kort haar is democratisch, iedereen hetzelfde. Pas als je afstudeert aan de universiteit kies je zelf wat je met je haar doet: laat je het groeien, wil je vlechtjes…”

Het is een kwestie van gewoonte: wat mensen gewoon zijn om te zien.

“Mijn mama heeft altijd vlechtjes of cornrows. Zij heeft zich nooit uitgesproken tegen mijn natuurlijk haar. Maar ik weet zeker dat zij haar haardos nooit natuurlijk zal laten, ondanks mijn inspanningen. Zij is van een heel andere generatie. Wij hebben het internet, dat ons constant vertelt dat we trots moeten zijn op onszelf. Maar zij hadden die informatie niet toen ze jong waren. In de tijd dat zij hier aankwamen was er veel discriminatie in België, veel meer dan nu. Mijn mama’s generatie is nog van de overtuiging dat je niet met een afro aan werk kan geraken. Je moet sluik haar hebben of vlechtjes, want dat is netjes. Terwijl ik nu elke dag met mijn natuurlijk haar ga werken. Ik ben zo gaan solliciteren, en ik had de job. Het is een kwestie van gewoonte: wat mensen gewoon zijn om te zien.”

 

Bibi Seck (18), dj, origine: België en Senegal
biba
“Ik heb al opgemerkt dat mijn haar mensen blij maakt. Zelf vind ik het ook wel tof. Je ziet er direct vrolijk uit met zo’n krullenbos.”

“Erykah Badu is een groot voorbeeld voor mij, vooral omdat ik haar nog nooit met een weave heb gezien. Ze draagt haar haar altijd natuurlijk, en ze experimenteert met hoofddeksels en pruiken. Ze omarmt haar roots, dat vind ik echt mooi. Het zou leuk zijn als Beyoncé dat ook zou doen. Als kind was ik fan van Beyoncé maar zij heeft altijd sluik haar. Ik kan me niet helemaal met haar identificeren. Als je me vraagt wie mij inspireert is dat altijd maar één iemand: Erykah Badu.”

 

Foto’s: Camille Rumping

Schrijf je reactie

8 reacties

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen