In veel culturen is een bevalling nog steeds een intieme gebeurtenis die plaatsvindt in het gezelschap van vrouwen. Bij ons is het meestal een medische ingreep: ziekenhuisbed, pijnstillers en rondom de moeder witte jassen in plaats van andere vrouwen. Tine vraagt zich af: kunnen we het beste van twee werelden verenigen met behulp van een bevallingscoach?
VVorig weekend volgde ik het eerste deel van mijn doula opleiding in het kasteel van Alden Biesen, samen met negentien andere vrouwen. De meeste mensen in België kijken me bedenkelijk aan wanneer ik het woord doula laat vallen. Dus heb ik de laatste weken vaak moeten proberen het op gepaste wijze te definiëren. Meestal wordt het omschreven als ‘bevallingscoach’, maar dat dekt niet de volledige lading als je het mij vraagt. Eerlijk gezegd kon ik het zelf niet helemaal vatten tot ik het afgelopen weekend aan den lijve mocht ondervinden.
“Misschien zijn we ergens onderweg de magie van deze unieke gebeurtenis verloren?”
Het woord ‘doula‘ stamt uit het Grieks en betekent ‘dienende vrouw’. In de tijd van de Grieken werd het gebruikt als benaming voor de hoofdslavin van een huishouden. Het werd voor de eerste keer in z’n huidige betekenis gebruikt in de Verenigde Staten, waar het beroep van doula sinds de jaren negentig aan een serieuze opmars bezig is. Dat gebeurde na een toevallige ontdekking tijdens een onderzoek van twee kinderartsen, dr. Marshall Klaus en dr. John Kennell. Eén van de studenten die door hen werd ingezet om de interactie tussen pas-bevallen vrouwen en hun kindje te observeren, behaalde opvallend verschillende resultaten in vergelijking tot de andere studenten. De moeders die zij opvolgde, hadden niet alleen een betere hechting met hun baby, maar hadden ook een makkelijkere bevalling gehad: korter van duur, minder complicaties en minder medische ingrepen. Wat bleek? De studente was zich tijdens de kennismaking zo aan de vrouwen gaan hechten, dat ze ook telkens hun bevalling had willen bijwonen. Blijkbaar was haar stille aanwezigheid, samen met zo nu en dan een bemoedigende blik, genoeg om de moeders vertrouwen in te boezemen en de bevalling vlotter te laten verlopen. De studente had zich niet aan de regels gehouden en haar resultaten voor dat onderzoek waren onbruikbaar, maar ze had wel gezorgd voor de ontdekking van het “doula-effect”.
Vroeger was het vanzelfsprekend dat een vrouw die ging bevallen omringd werd door andere vrouwen: vroedvrouw, zussen, tantes, moeder, buren… In veel culturen is een bevalling nog steeds een intieme gebeurtenis waarbij de vrouwen van de gemeenschap samenkomen. Bij ons is het meestal een medische ingreep: ziekenhuisbed, pijnstillers en rondom de moeder witte jassen in plaats van andere vrouwen. We kunnen natuurlijk niet ontkennen dat de ontwikkelingen binnen de wetenschap voor heel wat vooruitgang hebben gezorgd. Gelukkig kunnen zo complicaties voor moeder en kind tot een minimum worden beperkt. Maar misschien zijn we ergens onderweg de magie van deze unieke gebeurtenis verloren? En zo ook het vertrouwen in het intuïtieve vermogen van het vrouwelijk lichaam om op natuurlijke wijze een kind ter wereld te brengen?
Een doula houdt zich bezig met de niet-medische aspecten van een bevalling en kan zo een leegte opvullen waarvan we vaak niet eens wisten dat die er was. Ze geeft zowel de vrouw als haar partner emotionele en fysieke steun tijdens de bevalling, maar kan ook ervoor en erna een belangrijke rol spelen. Aan de hand van praktische tips en coaching probeert de doula tijdens de zwangerschap mogelijke angsten of twijfels weg te nemen. Zodanig dat tijdens de bevalling zelf haar rustgevende en bemoedigende aanwezigheid misschien al voldoende is.
“Hoe kan het dat basiskennis over zwangerschap en bevalling niet standaard aan vrouwen wordt onderwezen? “
Het is zeker niet zo dat doula’s enkel pleiten voor volledig natuurlijke bevallingen. Vaak heerst nog de misvatting dat ze uitsluitend thuisbevallingen doen, liefst van al zwaaiend met wierookstokjes op de tonen van meditatieve muziek. Maar een doula kan een meerwaarde bieden voor elke vrouw, onafhankelijk van hoe ze wil bevallen. Ze is er om opties aan te reiken, in samenspraak met het koppel en hun medische raadgevers. Zodat de bevalling een positieve, onvergetelijke ervaring wordt; zowel voor de moeder, haar partner én het kindje.
Eén gedachte liet me niet los tijdens en na het opleidingsweekend. Hoe kan het dat deze basiskennis over zwangerschap en bevalling niet standaard aan alle meisjes en vrouwen wordt onderwezen? Zelfs als je nooit kinderen zou krijgen, is het toch ongelooflijk dat wij vrouwen zo weinig weten over de essentie van ons eigen lichaam? Over hoe wij zelf ter wereld zijn gekomen? Als je ’t mij vraagt is er nog steeds te veel taboe, schaamte en onzekerheid over het vrouwelijk lichaam en al haar bijzonderheden. Daar valt nog heel wat vooruitgang te boeken, maar de toenemende populariteit van de doula is alvast een goede stap in de juiste richting.
Schrijf je reactie