Door Marleen Temmerman & Tine Maenhout
De nacht was donker, de sfeer grimmig. In verschillende steden in de VS gingen de mensen de straat op. Ze keken verbitterd en scandeerden ‘Not my president’. De demonstranten waren ongerust. Trump is in hun verdeelde land tot president verkozen en velen vrezen de negatieve houding van de toekomstige machtshebber ten opzichte van immigranten, moslims, vrouwen en andere.
Hier en daar dook tussen de anti-Trump borden een plastic banner op met een warme oproep aan Michelle Obama om zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen van 2020. ‘Michelle 2020’ zette ettelijke uren na de uitslag van de verkiezingen het internet op zijn kop. De hashtag #Michelle2020 domineerde dagenlang Twitter en media startten het welles-nietes debat over een mogelijk presidentiële carrière voor de huidige first lady. Ze lijkt nu nog steeds het sprankeltje hoop van veel Amerikanen die wensen dat Michelle Obama presidentiële ambities heeft en dat ze zich als tegengewicht van Donald Trump zal mengen in de volgende verkiezingsstrijd. Als het van de Twitteraars afhangt, is het dus duidelijk wie de eerste vrouwelijke president van de Verenigde Staten wordt.
Je kan je wel inbeelden waarom. Michelle Obama is alles wat Donald Trump niet is. Ze wordt gedragen door alle lagen van de bevolking, ze is een succesvolle advocate met diploma’s van Harvard en Princeton, ze zet sinds jaar en dag haar schouders onder vrouwenrechten en het belangrijkste van al: ze presenteert zichzelf als een down-to-earth, eerlijke en charismatische vrouw. Ze veroverde de harten van vele Amerikanen met haar goede inborst, haar vermogen tot zelfspot en vooral: ze is de enige die met een ongeschonden imago uit de dubieuze verkiezingsstrijd komt. Ze lijkt voor veel Amerikanen de ideale kandidate om Donald Trump buiten te werken. Bovendien is ze een vrouw en volgens enkele progressievellingen moet het glazen plafond er nu echt wel aan.
Maar is dat wel realistisch? Als first lady heeft Michelle Obama heel wat fans. Maar haar imago valt te slikken omdat ze buiten de politiek staat. Ze is een toffe outsider, die het zich kan permitteren om zichzelf te zijn. Zodra ze de politieke arena betreedt, schrijft ze haar verhaal echter helemaal anders. Een vrouwelijke politica staat aan een toren van vooroordelen bloot, veel meer dan haar mannelijke collega’s. Vrouwen en leidinggevende posities blijft, zeker in de politiek, een bijzonder moeilijke zaak. Vrouwen moeten zich moeizaam een weg zoeken in een door mannen gedomineerde politieke wereld en ze stuiten op veel tegenstand die ze vaak enkel overwinnen door zich een paar ballen aan te meten. Jammer, want vrouwen hebben geen ballen nodig, ze hebben hun eigen tools en talenten. Maar een machtige vrouw met eigenheid en persoonlijkheid strookt in veel hoofden nog niet met de dagdagelijkse realiteit van sterk leiderschap.
Vrouwen hebben geen ballen nodig, ze hebben hun eigen tools en talenten.
Zoals blijkt is er in de VS daarnaast geen breed draagvlak die tot een mentaliteitswijziging kan leiden. We mogen echt niet vergeten dat miljoenen Amerikanen, waaronder veel blanke vrouwen, voor Trump hebben gekozen: het type leider die in eerder mannelijke stijl met de vuist op tafel staat en duidelijk maakt: ik ben degene die beslist. Veel vrouwen hebben tegen de zin van anderen gekozen voor een man die vrouwen keer op keer schoffeert en vernedert. Miljoenen vrouwen stemden op hem, ondanks zijn zeer vrouwonvriendelijke uitspraken, zijn uitgesproken seksisme en zijn denigrerende houding tegenover gendergelijkheid.
Dat is onbegrijpelijk en het toont vooral aan dat de mindset bij een groot deel van de Amerikaanse bevolking om op te komen voor vrouwen en vrouwenrechten nog niet rijp is. Er blijkt helemaal geen collectief verlangen om het glazen plafond te doorbreken en het is dus verre van evident dat Michelle Obama in haar hoedanigheid als presidentskandidate zou slagen waar Hillary Clinton faalde. Niet dat Hillary faalde omdat ze vrouw is, maar dat meer dan 50% van de blanke vrouwen en nog meer mannen voor een seksistische vrouwenhater als Trump stemden en niet voor een vrouw die nochtans competent gebleken is, zegt al veel over de goodwill van de Amerikanen om vrouwen en vrouwenrechten te verdedigen.
Er is meer dan ooit nood aan mannen en vrouwen die weerwerk bieden aan het mainstreamen van seksisme en ongelijkheid.
Michelle Obama in the Oval Office? En vooral: Michelle Obama in the Oval Office als zichzelf, en niet als een soort noodgedwongen mannelijk alter ego van zichzelf? Voor sommigen kan het, maar de meerderheid van de Amerikaanse bevolking zal een bocht van 180 graden moeten maken om met dat beeld te kunnen leven. ‘Michelle 2020’ klinkt hoopvol, maar er is een lange weg te gaan om van deze enigszins utopische gedacht realiteit te maken. Er is meer dan ooit nood aan echt feminisme, aan mannen en vrouwen die weerwerk bieden aan het mainstreamen van seksisme en ongelijkheid, willen we nog maar de mogelijkheid overwegen om Michelle Obama of andere vrouwelijke sterkmakers die worden getipt voor de verkiezing van 2020 zoals Elizabeth Warren, Kamala Harris, Kirsten Gillibrand en zelfs Oprah naar het presidentschap te loodsen.
Het zou een mooie zaak zijn. Een president kies je op basis van kwaliteiten, uiteraard. Maar mocht een vrouw het presidentschap halen en dan toch eindelijk het glazen plafond aan diggelen slaan, dan krijgen we een glimp te zien van een wereld waarin vrouwen en mannen gelijk zijn en waar vrouwelijk en mannelijk leiderschap meer in evenwicht is. Aan de slag dus, beter vandaag dan morgen. Vier jaar zijn zo voorbij.
Schrijf je reactie