Linda Liukas (29) is een programmeur, verhalenverteller en illustrator uit Finland. Ze richtte ‘Rails Girls’ op, een wereldwijde community die meisjes en vrouwen leert programmeren. Haar eerste kinderboek ‘Hello Ruby’, een avontuurlijk sprookje over programmeren, verscheen deze maand in het Nederlands. Charlie sprak met Linda in Amsterdam.
Toen ik 13 was leerde ik programmeren omdat ik een website wilde maken voor mijn favoriete boyband. Jij deed precies hetzelfde, alleen was jouw fansite gewijd aan… toenmalig Amerikaans vicepresident Al Gore.
“Dat is juist! Ik vond dat hij goede ideeën had en tja, ik had ook een beetje een crush op hem. Toen jij en ik 13 waren, zag het internet er heel anders uit. Er was geen Facebook of WordPress, dus als je een website wilde, moest je een programmeertaal leren en zelf gaan bouwen.
We hadden toen nog internet via een telefoonverbinding. Omdat ik de hele dag met programmeren bezig was, kon niemand ons telefonisch bereiken en liep onze telefoonrekening op tot €200 per maand. Mijn ouders vonden het maar vreemd, maar voor mij was programmeren alles. Het was een manier om me creatief uit te drukken en ik legde online sociale contacten die me door mijn middelbare schooltijd heen hielpen. Ik was een apart meisje dat van Al Gore en filosofie hield, dus ik ben blij dat ik in elk geval online vrienden had (lacht).”
Wanneer werd het meer dan een hobby?
“Pas in 2009, toen ik voor mijn studie Bedrijfskunde een cursus programmeren volgde. Ik werd opnieuw verliefd en eigenlijk is dat helemaal niet verwonderlijk. Ik vond het op de middelbare school bijvoorbeeld fantastisch om Frans te leren, want daarbij moest ik zinnen ontleden en patronen ontdekken. Ik hield ook van sokken breien, waarbij je eigenlijk een reeks instructies volgt. Dat zijn precies de skills die je nodig hebt om te kunnen programmeren.
Programmeren is dus niet alleen iets voor wie goed is in exacte vakken. Je hebt een bepaalde denkwijze nodig om te kunnen programmeren en die denkwijze wil ik aan kinderen overbrengen met mijn boek Hello Ruby.”
Alles om ons heen wordt langzaam een computer. Daarom hebben we meer mensen nodig die niet bang zijn voor technologie, maar die technologie inzetten om de problemen van onze tijd op te lossen.
Is leren programmeren nog wel nodig, nu er zoveel platformen zijn waar je zonder enige kennis van een programmeertaal kunt publiceren?
“Programmeren is meer dan websites bouwen. Alles om ons heen wordt langzaam een computer. Eerst hadden we muntgeld, nu gaan we via Apple Pay betalen. Eerst hadden we cd’s, nu hebben we Spotify. Eerst keken we dvd’s, nu hebben we Netflix. Daarom hebben we meer mensen nodig die niet bang zijn voor technologie, maar die technologie inzetten om de problemen van onze tijd op te lossen.”
Noem eens een voorbeeld van een probleem dat jij middels code oploste?
“Ik ben enthousiast amateurtuinier. Onlangs kocht ik allerlei zaadjes voor mijn tuin. Op de verpakkingen stond veel informatie: je moet in verschillende periodes zaaien, met bepaalde afstanden tussen de plantjes, in verschillende soorten grond… Ingewikkeld. Dus schreef ik een klein programma, dat die informatie sorteert en me maandelijks een overzicht geeft van wat ik in mijn tuin moet doen. Ik maakte mijn leven er gemakkelijker mee, maar het zou ook zomaar tot een klein bedrijfje kunnen uitgroeien.”
Denk je dat het internet vrouwvriendelijker wordt als er ook meer vrouwen achter de knoppen zitten?
“Helaas wordt er nogal wat gescholden online en zijn vrouwen daar veelal het slachtoffer van. Ik krijg ook veel haatberichten, gewoon omdat ik een vrouw met een mening ben. Dat moet anders.
Programmeurs zetten code nu vooral in om de problemen van jonge, Westerse mannen op te lossen. Daarom is het belangrijk dat een diverse groep mensen die kennis beheerst, zodat er ook toepassingen voor hen worden ontwikkeld.
Ik probeer daar aan bij te dragen door vrouwen te leren programmeren met het netwerk van Rails Girls. Wat begon als mijn eigen support-groepje van vrouwelijke programmeurs, is uitgegroeid tot een wereldwijd netwerk. Mijn boek Hello Ruby gaat om die reden over een meisje. Ik wilde een vrouwelijk rolmodel introduceren dat jongens en meisjes aanspreekt.
Het Finse schoolmodel wordt veel geprezen. Wordt programmeren in Finland omarmd als schoolvak?
“Sinds dit jaar leren Finse kinderen programmeren vanaf dat ze 7 jaar oud zijn. Het is verweven in het hele curriculum. Bij de kunstlessen leren leerlingen een mobiele interface te ontwerpen, bij de maatschappijlessen brengen ze stemgedrag in kaart met behulp van scripts.
Sommige leraren paniekeren een beetje, maar we hebben gelukkig ervaring met het introduceren van nieuwe, complexe thema’s, zoals klimaatverandering. Finse docenten zijn erin geslaagd dit moeilijke concept te vertalen naar alle leeftijden. Bovendien hoeven leraren niet alwetend te zijn. Naast kennis overdragen, is hun rol vooral het aanwakkeren van nieuwsgierigheid.”
Ik raakte met mijn project een belangrijk maatschappelijk thema: kinderen enthousiast maken over technologie. De eerste dag ging de teller al over de 100.000 dollar heen.
Had je gedacht dat je ooit een kinderboek zou schrijven en illustreren?
“Zeker niet. Toen ik ermee begon, studeerde ik bedrijfskunde. Iets heel anders dus! Ik wilde een sprookje over programmeren publiceren, met opdrachtjes voor de lezers. Ik werd enthousiast en startte een crowdfundingcampagne.
Het succes was overweldigend. Ik raakte met mijn project een belangrijk maatschappelijk thema: kinderen enthousiast maken over technologie. Voordat ik het wist was mijn doel van 10.000 dollar bereikt. Sterker nog, de eerste dag ging de teller al over de 100.000 dollar heen. Ik heb die dag gehuild, want ik had alleen een paar schetsen en nu liep het ineens enorm uit de hand.
Ik ben de betrokken community om mij heen dankbaar, want hun vertrouwen en patronage hebben me veel vrijheid gegeven. Tegelijkertijd was dat jaar het moeilijkste uit mijn leven. Ik had me vertild aan het project en had het gevoel dat ik mensen die in mij geloofden teleurstelde. Ik moest nog veel leren als illustrator en auteur. Nu is het boek er gelukkig. Het wordt in 14 talen uitgebracht, een tweede boek en app zijn in de maak, ik ben bezig een summer school op te zetten…. Onvoorstelbaar toch?”
Wat zijn de belangrijkste inzichten die je met Hello Ruby wil overbrengen?
“Als ik met kinderen werk, laat ik hen nadenken over hoe ze alledaagse objecten leuker en handiger kunnen maken. Eerst beginnen ze voorzichtig, maar al snel fantaseren ze erop los. Laatst koos een meisje een fietslamp. Ze bedacht dat ze de fietslamp mee zou nemen op fietsvakantie met haar papa. Onderweg zou de fietslamp licht geven, maar ‘s avonds zou die ook films kunnen projecteren in hun tent.
Dat meisje heeft 3 dingen geleerd. Ten eerste dat de wereld nog niet ‘af’ is; er zijn allerlei probleemstellingen die we nog niet opgelost hebben, producten die nog niet bestaan. Ten tweede leerde ze dat technologie ons daarbij kan helpen. En het belangrijkste: ze leerde dat zij onderdeel van die verandering kan zijn.
Met mijn boek wil ik kinderen leren dat zelfs de grootste problemen in de wereld bestaan uit kleine problemen die met elkaar verbonden zijn. Kinderen die creatieve oplossingen leren zoeken voor die kleine problemen, hebben de wereld aan hun voeten!”
Over Hello Ruby
Ruby is een klein meisje met een grote fantasie. In haar wereld kan alles, als ze het maar echt wil. Wanneer haar vader haar vraagt op zoek te gaan naar vijf verborgen edelstenen, gaat Ruby vastberaden op weg en maakt veel nieuwe vrienden: de Sneeuwluipaard, de Vossen, de Pinguïns, de Robots en Django met zijn python.
Terwijl Ruby op avontuur gaat, leer je alles over de principes van programmeren, zoals grote problemen opdelen in kleine, patronen herkennen, stap-voor-stap plannen maken en creatief denken. Met activiteiten, spelletjes en knutselopdrachten voor kinderen vanaf 5 jaar. Charlie-leden bestellen het boek met korting (€15,95 in plaats €17,95) via deze link. (geldig tot 30 mei 2016)
4 reacties
De kortingscode-link werkt niet.
Bedankt voor je bericht, we hebben het aangepast en de link werkt terug.
de link werkt wel, maar ik zie de korting niet? Of moet er een code ingegeven worden?
Als je de link volgt en rechtsboven op ‘bestellen’ klikt, kost het boek 15,95 in plaats van de reguliere prijs van 17,95. Ik het wat duidelijker in de tekst vermeld nu, dank voor je vraag ?