Gedachte

Een verhaaltje voor het slapengaan

Hoe tv-series therapeutisch werken en zelfs de wereld verbeteren.

Een verhaaltje voor het slapengaan

20u30. De kinderen liggen in bed en vragen om een verhaaltje. Vroeger lazen we Jip & Janneke, Roald Dahl of een ouderwets sprookje, nu ze wat ouder zijn mag het al een beetje griezelig zijn. Liefst horen ze tien keer hetzelfde verhaal, warm ingestopt onder de dekens. Het is een van de weinige momenten waarop ik mijn kinderen stil kan krijgen door gewoon tegen hen te praten.

20u45. Ik kom beneden en drapeer mezelf in de zetel, doodmoe na een drukke dag. Ik neem het tv-dekentje en de afstandsbediening erbij. Hier heb ik de hele dag naar uitgekeken. Nu is het mijn beurt voor een verhaaltje. Tv-series kijken – en meer bepaald Netflix – is het perfecte ritueel voor het slapengaan. Je krijgt er elke volwassene mee stil.

Series bingewatchen is een fenomeen geworden. Ga op café en je zult zeker de vraag horen welke goeie series er nog zijn op Netflix?

Ik ben lang niet de enige met dit ritueel. Netflix heeft wereldwijd meer dan 75 miljoen gebruikers. Het bedrijf begon in 1997 DVD’s te verhuren, sinds 2007 streamt het films en series. De grote doorbraak volgde in 2013 met de kwaliteitsserie House of Cards, die Netflix zelf produceerde. Snel daarna volgden series als Orange is the New Black en Narcos en al gauw was iedereen verslaafd. Netflix bingen werd een echte avondactiviteit, Netflix & chill een codewoord om je lief te overtuigen om bij je thuis te komen zetelhangen and then some.

Series bingewatchen is een fenomeen geworden. Ga op café en je zult zeker deze vraag horen: “Welke goeie series zijn er nog op Netflix?” Of er wordt urenlang gepraat over wie nu het slechtste karakter heeft, Claire of Frank Underwood. Of van welk personage uit Orange is the New Black je een (lady) boner krijgt. (Poussey dus)

oitnb

De cast van Orange is the new Black, met mijn girl crush Poussey links onderaan.

Het succes van de series op Netflix (en bij uitbreiding series als Game of Trones op HBO) is een combinatie van uitstekende content, slimme marketingtrucks en uitgekiende algoritmes die jou op het juiste moment aanbieden wat jij wil zien. Maar bovenal appelleert Netflix aan hetzelfde gevoel dat mijn kinderen hebben wanneer ik hen in bed leg: toe, vertel me nog een verhaaltje voor het slapengaan.

Door andermans life struggles te bekijken, breng ik die van mezelf in perspectief. Als Mary de dood van haar man te boven kan komen, kan ik morgen dat vervelende telefoontje wel doen.

Het bekijken of beluisteren van andermans fictieve problemen en levensgebeurtenissen is rustgevend en troostend. Toen ik Downtown Abby bingewatchte, volgde ik decennia aan wel en wee van de aristocratische familie Crawley. Verliefdheden, huwelijken, geboortes, oorlogen en sterfgevallen, ik maakte het allemaal mee, veilig in de zetel onder mijn fleecedekentje. In tv-series gaat het leven altijd door. Er komt altijd een nieuwe dag / aflevering. Net als mijn kinderen willen horen hoe Roodkapje verdwaalt en opgevreten wordt, wil ik zien hoe andere mensen zich in de nesten werken en er weer uit geraken. Door andermans life struggles te bekijken, breng ik die van mezelf in perspectief. Als Mary de dood van haar man te boven kan komen, kan ik morgen dat vervelende telefoontje wel doen.

Wanneer je series binget, worden de personages je vrienden. Ik mis hen als ik een jaar moet wachten op een nieuw seizoen. Wanneer ik eindelijk hun gezichten terug zie, krijg ik vlinders in mijn buik, alsof ik oog in oog sta met een geliefde waarvan ik lange tijd gescheiden was. Wat zijn ze veranderd! Wat zien ze er nog even mooi uit! (Don’t judge me here, ik heb echt wel een leven, ik ga gewoon heel erg op in sommige dingen, oké?)

Ik praat over hen als ware het mijn vrienden waarmee ik vorig week nog de kroeg indook. “Wat een kutstreek van Alex om Piper zo te verraden.” “No way, Piper is een strekenwijf. Ik zit in Team Alex!”

Het worden zelfs rolmodellen. “Als ik in Game of Thrones zou leven, wie zou ik dan zijn?” is een vraag die ik mezelf al meermaals heb gesteld. Daenerys, Arya of Brienne? Een serene leider, een koppige tomboy of een trouwe soldaat? Was ik maar half zo dapper…

got

“What would Daenerys do?” is een vraag die ik me stel wanneer ik een moeilijke beslissing moet nemen. Door mijn eigen problemen te bekijken door de ogen van een fictief figuur, krijg ik meer inzicht in mezelf.

Waarom kruipen deze series zo onder ons vel? Waarom hunker ik ernaar om elke avond in slaap gesust te worden door iemand die me een verhaal vertelt? Kortom: waarom hebben we verhaaltjes nodig?

“De mens is een homo fictus, a storytelling animal”, zegt professor Jonathan Gottschall, die specialiseert in literatuur en evolutie. Verhalen verzinnen en vertellen is wat we de hele dag door doen en waar we ‘s nachts in onze dromen vrolijk mee verder gaan. We hebben verhalen nodig om te communiceren en te verbinden, om te leren en om na te denken. We vertellen verhalen wanneer we roddelen, moppen tappen, tv-series maken en de mis voordragen. “Without stories our life would mean nothing.” We proberen de orde van een verhaalstructuur op te leggen aan de chaos van ons bestaan om het meer betekenis te geven.

De mens heeft verhalen nodig om orde te brengen in de chaos van zijn bestaan. Zonder verhalen zou het leven niks betekenen.

De televisiereeksen van Netflix en HBO tilden de kunst van verhalen vertellen naar een heel nieuw niveau. Sterke verhaallijnen met zorgvuldig uitgewerkte personages, op een gouden dienblad aan ons aangereikt door een druk op de knop, ononderbroken door storende reclame. Hyperrealistisch en on command.

Wat gebeurt er in ons brein wanneer we zulke series kijken? Neurologen ontdekten dat onze hersenen op dezelfde manier reageren op gebeurtenissen in een film of televisieserie als wanneer die dingen echt zouden gebeuren. Bij het bekijken van enge films of series krimpen we bijvoorbeeld in elkaar, een oerreflex om onze vitale organen te beschermen. We huilen mee bij groot drama op televisie, ons hart maakt een sprongetje wanneer de hoofdpersonages elkaar na tien afleveringen eindelijk kussen. We weten dat het fake is, maar dat weerhoudt onze hersenen er niet van om sommige gebeurtenissen te verwerken alsof ze ons echt overkomen.

Netflix-series kijken is dus meer dan escapisme. Het is onze uiterst menselijke manier om met de wereld te dealen. We ontsnappen niet aan de realiteit, maar proberen die juist te verwerken door haar te begrijpen via een fictieve verhaalstructuur. De verhalen vullen een leegte in die we stiekem allemaal diep vanbinnen voelen. Wat heeft het leven eigenlijk voor zin en hoe moet ik ermee omgaan?

House_of_Cards_Season

Wie is het meest machtsgeil? First Lady Claire Underwood of haar man Frank uit House of Cards? En wat maakt iemand slecht?

De verhalen die we bekijken vormen ons meer dan we zouden denken. Die verandering is meetbaar en kan onze wereld zelfs beter maken. Een studie toonde bijvoorbeeld aan dat wanneer mensen regelmatig series bekeken waarin homoseksuele personages voorkwamen, ze meer openminded werden naar homo’s toe. Ze noemen dit The Will & Grace Effect. Wat we zien op het scherm beïnvloedt hoe we naar de wereld kijken.

Mijnheer pastoor kan in plaats van de mis voor te dragen voor een lege kerk een Game of Thrones-marathon organiseren, met gratis miswijn en een nagesprek over Goed en Kwaad.

Nu onze wereld steeds complexer lijkt en empathie vaak ver zoek is, hebben we misschien meer verhalen nodig. Goed gemaakte, heerlijke, spannende en meeslepende verhalen waarin vrouwen leiders zijn in plaats van eye candy. Waarin homo’s gewone mensen zijn in plaats van de vreemde eend in de bijt. Waarin de heldenrollen niet alleen door blanke mensen gespeeld worden.

Misschien kan de overheid het budget voor hun sensibiliseringscampagnes maar beter in een goeie regisseur en filmploeg steken. En kan mijnheer pastoor in plaats van de mis voor te dragen voor een lege kerk een Game of Thrones-marathon organiseren, inclusief gratis miswijn en een nagesprek over Goed en Kwaad. En we zouden het beroep van acteurs, schrijvers en regisseurs kunnen opwaarderen. Als de verhalen die we zien zoveel impact hebben op hoe we de wereld bekijken, kunnen we onze verhalenvertellers maar beter op handen dragen.

De volgende keer dat je je weer in je yogapants laaft aan andermans lief en leed, hoef je je dus niet schuldig te voelen. Je was bezig de wereld te verwerken. En net als het kleine kind dat je vroeger was, heb je daar nog evenveel nood aan.

watchingdef

Of course I am.

*****

Hieronder een opsomming van alle series die ik er de afgelopen jaren heb doorgejaagd. Stuk voor stuk parels waarvan ik heb genoten en die het lidgeld meer dan waard zijn.

Rita, Downtown Abbey, Orange is the New Black, House of Cards, Call The Midwife, Making a murderer, The Returned, Love, 30 Rock, Derek, Sherlock, Mad Men, The Walking Dead, Jessica Jones, Fargo, Peaky Blinders, Unbreakable Kimmy Smidt, Breaking Bad. En uiteraard Game of Trones (maar die staat jammer genoeg niet op Netflix)

Welke zijn jullie lievelingsseries en personages? Please share!

(Dit stuk is trouwens niet gesponsord door Netflix, hoor)

Schrijf je reactie

4 reacties
  • loes says:

    Bloodline op netflix! =zalig! alternatief familiedrama op de keys in Florida.
    net ‘rectify’ seizoen 2 afgewerkt op Canvas (online kijken). Ook een toppertje: heerlijk traag en vol gevoel.

  • Fei Lauw says:

    Suits! (team lewis litt!)
    Momenteel Bomb Girls aan het kijken, dat is mijn middagpauze serie (zo sociaal ben ik dus)
    Ook momenteel: Outlander. Mooie beelden, het moet me nog verder overtuigen.
    Ongelooflijk genoten van: How I met your mother. (go Robyn)
    In de ban van: Orphan Black.
    Wacht vol ongeduld op: Sense8

  • Christina says:

    En ik dacht dat ik de enige was met een crush op Poussey 🙂

Jozefien was in een vorig leven art-director bij de vrouwenbladen en is nu kapitein van het Charlie-schip. Haar stokpaardjes zijn gendergelijkheid, beeldvorming in de media en het opvoeden van twee luidruchtige jongens.

Colofon

Adres Redactie

Toko Space t.a.v. Charlie Magazine
Statiestraat 139
2600 Antwerpen